Η ταχύτερη πράσινη μετάβαση θα ωφελήσει τις επιχειρήσεις, τα νοικοκυριά και τις τράπεζες, διαπιστώνει το stress test της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) για το κλίμα σε ολόκληρη την οικονομία.
Όπως σημειώνεται στα αποτελέσματα της ΕΚΤ:
- Η εμπροσθοβαρής υλοποίηση πράσινων επενδύσεων μειώνει σημαντικά το μεσοπρόθεσμο κόστος και τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις
- Η μη επιτάχυνση της πράσινης μετάβασης μειώνει την κερδοφορία των επιχειρήσεων και την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών, ενώ αυξάνει τον πιστωτικό κίνδυνο για τις τράπεζες
- Περαιτέρω καθυστέρηση της μετάβασης σημαίνει απώλεια των στόχων της συμφωνίας του Παρισιού και επιδείνωση των επιπτώσεων των δαπανηρών φυσικών κινδύνων
Τα αποτελέσματα του stress test δείχνουν ότι ο καλύτερος τρόπος για την επίτευξη μιας οικονομίας χωρίς καθαρό κέρδος για τις επιχειρήσεις, τα νοικοκυριά και τις τράπεζες στη ζώνη του ευρώ είναι η επιτάχυνση της πράσινης μετάβασης με ρυθμό ταχύτερο από ό,τι με τις τρέχουσες πολιτικές.
Ταχύτερη μετάβαση
«Χρειαζόμαστε πιο αποφασιστικές πολιτικές για να εξασφαλίσουμε ταχύτερη μετάβαση προς μια καθαρή μηδενική οικονομία σύμφωνα με τους στόχους της συμφωνίας του Παρισιού. Η μετακίνηση με τον τρέχοντα ρυθμό θα αυξήσει τους κινδύνους και το κόστος για την οικονομία και το χρηματοπιστωτικό σύστημα. Υπάρχει σαφής ανάγκη για ταχύτητα στο δρόμο προς το Παρίσι», αναφέρει ο αντιπρόεδρος της ΕΚΤ Λουίς ντε Γκίντος.
Το τεστ αντοχής αναλύει την ανθεκτικότητα των επιχειρήσεων, των νοικοκυριών και των τραπεζών σε τρία σενάρια μετάβασης, τα οποία διαφέρουν ως προς το χρονοδιάγραμμα και τη φιλοδοξία:
- Μια «επιταχυνόμενη μετάβαση», η οποία επισπεύδει τις πράσινες πολιτικές και επενδύσεις, οδηγώντας σε μείωση των εκπομπών έως το 2030 σύμφωνα με τους στόχους της Συμφωνίας του Παρισιού,
- μια «καθυστερημένη μετάβαση», η οποία συνεχίζει την τρέχουσα πορεία, αλλά δεν επιταχύνεται μέχρι το 2026 (και εξακολουθεί να είναι αρκετά έντονη ώστε να επιτύχει μειώσεις των εκπομπών σύμφωνα με το Παρίσι έως το 2030),
- μια «καθυστερημένη μετάβαση», η οποία επίσης ξεκινά μόλις το 2026, αλλά δεν είναι αρκετά φιλόδοξη ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι της Συμφωνίας του Παρισιού έως το 2030.
Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά επωφελούνται σαφώς από μια ταχύτερη μετάβαση. Ενώ η ταχύτερη μετάβαση συνεπάγεται αρχικά μεγαλύτερες επενδύσεις και υψηλότερο ενεργειακό κόστος, οι χρηματοοικονομικοί κίνδυνοι μειώνονται σημαντικά μεσοπρόθεσμα. Τόσο τα κέρδη όσο και η αγοραστική δύναμη επηρεάζονται λιγότερο αρνητικά, καθώς οι προκαταβολικές επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας αποδίδουν νωρίτερα και τελικά μειώνουν τις ενεργειακές δαπάνες.
Αύξηση επενδύσεων στα 2 τρισ. έως το 2025
Στην ταχύτερη μετάβαση, οι πράσινες επενδύσεις των επιχειρήσεων της ζώνης του ευρώ αυξάνονται σε 2 τρισεκατομμύρια ευρώ έως το 2025, ενώ ανέρχονται μόνο σε 0,5 τρισεκατομμύρια ευρώ στα άλλα δύο σενάρια. Στην καθυστερημένη μετάβαση, οι πράσινες επενδύσεις φτάνουν την επιταχυνόμενη μετάβαση μέχρι το 2030, καθώς και οι δύο φτάνουν συνολικά τα 3 τρισεκατομμύρια ευρώ, ενώ παραμένουν χαμηλότερες στην καθυστερημένη μετάβαση.
Για να καλύψουν τη διαφορά, οι πράσινες επενδύσεις πρέπει να αυξηθούν ταχέως, θέτοντας τις επιχειρήσεις σε υψηλότερο κίνδυνο, ιδίως στους ενεργοβόρους τομείς, όπως η μεταποίηση, η εξόρυξη και ο ηλεκτρισμός, με τα επίπεδα χρέους να αυξάνονται και τα κέρδη να μειώνονται περίπου δύο φορές περισσότερο από ό,τι για τη μέση επιχείρηση της ζώνης του ευρώ.
Εάν οι επιχειρήσεις κινδυνεύουν, το ίδιο και οι τράπεζες που τις δανείζουν. Οι τράπεζες εκτίθενται στον υψηλότερο πιστωτικό κίνδυνο εάν η μετάβαση πρέπει να επισπευσθεί σε μεταγενέστερο στάδιο και απαιτούνται γρήγορα επενδύσεις με υψηλότερο κόστος. Στην καθυστερημένη μετάβαση, οι τράπεζες μπορούν να αναμένουν ότι ο πιστωτικός τους κίνδυνος θα αυξηθεί περισσότερο από 100% έως το 2030 σε σύγκριση με το 2022, ενώ στην επιταχυνόμενη μετάβαση η αύξηση είναι μόνο 60%.
Επιπλέον, η καθυστέρηση της μετάβασης και η μη ανάληψη καθόλου δράσης οδηγεί μακροπρόθεσμα σε ακόμη υψηλότερο κόστος και κινδύνους. Ενώ συνεπάγεται συνολικά λιγότερες επενδύσεις, η μη επίτευξη των στόχων μείωσης των εκπομπών επιδεινώνει σημαντικά τον αντίκτυπο του φυσικού κινδύνου στην οικονομία και τον χρηματοπιστωτικό τομέα.
