Καμπανάκι κινδύνου χτυπούν οι Financial Times για την Αθήνα, αφού τη συγκαταλέγουν στις πόλεις που κινδυνεύουν από μεγάλη φωτιά. Οι ειδικοί αναλύουν, μάλιστα, και τους λόγους που η ελληνική πρωτεύουσα είναι μια πόλη στο όριο μεγάλης πυρκαγιάς, ενώ εξηγούν τι είναι το φαινόμενο της «καθιστής πάπιας».
Η γεωγραφική μορφολογία της, η αστική εξάπλωση και οι κλιματικές συνθήκες καθιστούν την πρωτεύουσα της Ελλάδας εξαιρετικά ευάλωτη. Ζέστη, άνεμοι, ξερά δάση και συνεχής δόμηση σε ευαίσθητες περιοχές λειτουργούν ως «καύσιμα» για φωτιές μεγάλης έκτασης. Ειδικοί εκτιμούν ότι, χωρίς ουσιαστική δράση για το κλίμα, η Αθήνα θα αντιμετωπίζει έως και 40 επιπλέον ημέρες καύσωνα ετησίως έως το 2050. Παράλληλα, η υποχώρηση της γεωργίας και της κτηνοτροφίας -καθώς τα πρόβατα και όχι μόνο έχουν μειωθεί- έχει οδηγήσει σε ανεξέλεγκτη ανάπτυξη της βλάστησης.
Όπως αναφέρει το δημοσίευμα, «προσομοιώσεις που έγιναν με τον συνάδελφό του Θεόδωρο Γιάνναρο, έναν ατμοσφαιρικό μοντελιστή, δείχνουν πώς μια πυρκαγιά που μπορεί να ξεκινήσει στους βόρειους πρόποδες του Υμηττού θα σημείωνε “πολύ γρήγορη πρόοδο” εάν ενισχυόταν από ισχυρούς ανέμους. Χρησιμοποιώντας το ξερό δάσος και τη βλάστηση του βουνού ως πηγή καυσίμου, οι φλόγες θα μπορούσαν γρήγορα να κατέβουν προς την πόλη, κοντά σε μια περιοχή που στεγάζει την πανεπιστημιούπολη, στα όρια της πόλης». Προσθέτει πως «ενώ το βουνό είναι ισχυρά προστατευμένο, ιδιαίτερα τους καλοκαιρινούς μήνες, μια πυρκαγιά μπορεί να συμβεί».
Το φαινόμενο της «καθιστής πάπιας»
Η Αθήνα ανήκει σε μια λίστα πόλεων, όπως η Λισαβόνα, το Σίδνεϊ και το Κέιπ Τάουν, οι οποίες χαρακτηρίζονται από ειδικούς ως «καθιστές πάπιες» -δηλαδή ευάλωτοι στόχοι, λόγω κλιματικών και γεωγραφικών παραμέτρων. Το 2025 προβλέπεται να είναι ένα από τα θερμότερα έτη, αυξάνοντας τον κίνδυνο καταστροφών.
Στην περίπτωση της Αθήνας, η μοντελοποίηση από τον Χρήστο Γιαννακόπουλο του Εθνικού Αστεροσκοπείου δείχνει ότι, σε ένα «σενάριο συνήθους πρακτικής», όπου σημειώνεται μικρή πρόοδος στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, η πόλη αναμένεται να έχει έως και 40 πρόσθετες ημέρες με καύσωνα και μέγιστες θερμοκρασίες άνω των 35 °C κάθε χρόνο έως το 2050, σε σύγκριση με την περίοδο από το 1981 έως το 2000.
Η ανεξέλεγκτη αστική εξάπλωση ως παράγοντας κινδύνου
Η δόμηση προς τα βουνά και τις παραλίες από τη δεκαετία του 1950 έχει αυξήσει την αλληλεπίδραση με δασικές εκτάσεις και πηγές καυσίμου, δημιουργώντας πρόσφορο έδαφος για πυρκαγιές.
Η υποχώρηση της αγροτικής δραστηριότητας έχει οδηγήσει σε συσσώρευση θαμνώδους βλάστησης, καθώς η παραδοσιακή βοσκή έχει σχεδόν εξαφανιστεί. Αυτό ενισχύει τη διαθεσιμότητα καύσιμης ύλης.
Παράλληλα, ο Μιχάλης Διακάκης προειδοποιεί για πλημμυρικά φαινόμενα που ενδέχεται να ακολουθήσουν μια μεγάλη πυρκαγιά. Η φραγή ποταμών και η απορροή υδάτων προς το κέντρο της πόλης μπορεί να προκαλέσουν σοβαρές καταστροφές.
Οι επιπτώσεις μπορεί να διαρκέσουν μέχρι και μια δεκαετία. Η καταστροφή της βλάστησης αφήνει το έδαφος ευάλωτο, με αποτέλεσμα τα νερά της βροχής να καταλήγουν ανεμπόδιστα στα αστικά κέντρα. «Είναι εύκολο να μπλοκάρει η ροή ενός ποταμού και να πλημμυρίσει μια περιοχή -με το νερό να κατευθύνεται στο κέντρο της πόλης», τονίζει ο Μιχάλης Διακάκης, ειδικός στις φυσικές καταστροφές του Πανεπιστημίου Αθηνών.
