Η Πορτογαλία βιώνει μια απότομη αύξηση των τιμών του ηλεκτρικού ρεύματος μετά την αναστολή των εισαγωγών ηλεκτρικής ενέργειας από την Ισπανία λόγω του εκτεταμένου μπλακάουτ που έπληξε την Ιβηρική χερσόνησο στις 28 Απριλίου. Ταυτόχρονα οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας επόμενης ημέρας στη Γαλλία υποχώρησαν κάτω από το μηδέν για πρώτη φορά από τον περασμένο Ιούλιο, καθώς η ηλιακή παραγωγή το Σαββατοκύριακο αναμένεται να κατακλύσει το δίκτυο.
Στην Πορτογαλία η απόφαση, που περιέγραψε η υπουργός Ενέργειας, Maria da Graça Carvalho ως «προληπτική», ήρθε στον απόηχο μιας ανεξήγητης ακόμη κατάρρευσης του δικτύου στην Ισπανία που επηρέασε και τις δύο χώρες.
Η αναστολή επηρέασε σημαντικά τις τιμές χονδρικής πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας στην Πορτογαλία, οι οποίες εκτοξεύθηκαν σε σχεδόν πενταπλάσιες από εκείνες της Ισπανίας νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, όπως μεταδίδουν οι Financial Times. Την Τρίτη, η μέση χονδρική τιμή της Ισπανίας ήταν 10,24 ευρώ ανά μεγαβατώρα (MWh), ενώ της Πορτογαλίας έφτασε τα 47,92 ευρώ/MWh. Η διαφορά αυτή έχει αρχίσει να μειώνεται, αλλά παραμένει σημαντική.
Την Πέμπτη, η τιμή της Ισπανίας αυξήθηκε στα 16,76 €/MWh, με την τιμή της Πορτογαλίας να παραμένει στα υψηλότερα 41,86 €/MWh, σύμφωνα με τα στοιχεία του διαχειριστή της ιβηρικής αγοράς OMIE.
Η Πορτογαλία εισάγει συνήθως περίπου το 20% της ηλεκτρικής της ενέργειας από την Ισπανία. Τη στιγμή του μπλακάουτ, το 35% της ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας προερχόταν από τη γείτονα. Η REN, ο διαχειριστής του δικτύου της Πορτογαλίας, δήλωσε στους Financial Times ότι η απόφαση να «κλείσουν οι εισαγωγές» από την Ισπανία «ελήφθη για να διασφαλιστεί η ασφάλεια του πορτογαλικού εθνικού ηλεκτρικού συστήματος».
Ενώ τα περισσότερα πορτογαλικά νοικοκυριά και επιχειρήσεις προστατεύονται από τις άμεσες αυξήσεις του κόστους λόγω των μακροπρόθεσμων συμβάσεων τιμολόγησης, η εκτίναξη των τιμών στην αγορά spot προκάλεσε ευρύτερες οικονομικές ανησυχίες. Η REN επανέλαβε την Πέμπτη τις περιορισμένες εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας από την Ισπανία, περιορίζοντάς τες σε 1.000 μεγαβάτ (MW) ημερησίως έως τις 12 Μαΐου – λιγότερο από το ένα πέμπτο της ιστορικής μέγιστης ημερήσιας ικανότητας εισαγωγών της χώρας.
Η Πορτογαλία έχει μείνει πίσω από την Ισπανία στην ανάπτυξη της ηλιακής ενέργειας, γεγονός που την καθιστά περισσότερο εξαρτημένη από την εισαγόμενη ηλεκτρική ενέργεια. Αντίθετα, η Ισπανία επωφελείται συχνά από την υπερπροσφορά ηλιακής ενέργειας, με τις τιμές spot να πέφτουν συχνά στο μηδέν τα απογεύματα.
Ο João Peças Lopes, καθηγητής ηλεκτρολόγος μηχανικός στο Πανεπιστήμιο του Πόρτο, και ο επιχειρηματίας Armindo Monteiro τόνισαν αμφότεροι στους FT τη σημασία του διασυνοριακού εμπορίου ηλεκτρικής ενέργειας για την ανταγωνιστικότητα της Πορτογαλίας, ενώ ζήτησαν την επανεξέταση των μέτρων ασφαλείας δεδομένου του σημερινού επιπέδου ενεργειακής εξάρτησης.
Η πορτογαλική κυβέρνηση ετοιμάζει τώρα ένα σταδιακό σχέδιο για την εξομάλυνση του εμπορίου με την Ισπανία, εξισορροπώντας παράλληλα τη σταθερότητα της αγοράς και την επιχειρησιακή ασφάλεια.
Κάτω από το μηδέν οι τιμές ρεύματος στη Γαλλία λόγω ηλιακής υπερπροσφοράς
Οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας επόμενης ημέρας στη Γαλλία υποχώρησαν κάτω από το μηδέν για πρώτη φορά από τον περασμένο Ιούλιο, καθώς η ηλιακή παραγωγή το Σαββατοκύριακο αναμένεται να κατακλύσει το δίκτυο.
Η μέση ημερήσια τιμή διαμορφώθηκε στα -1,05 ευρώ ανά μεγαβατώρα στη σχετική δημοπρασία του χρηματιστηρίου Epex Spot SE στο Παρίσι — η χαμηλότερη μεταξύ όλων των μεγάλων ευρωπαϊκών αγορών.
Οι αρνητικές ωριαίες τιμές καθίστανται ολοένα και συχνότερο φαινόμενο στην Ευρώπη, καθώς η παραγωγή από ανανεώσιμες πηγές πλημμυρίζει τα δίκτυα. Ωστόσο, παραμένει σπάνιο να καταγράφεται συνολικά αρνητική ημερήσια τιμή. Αν και η εξέλιξη αυτή ευνοεί τους καταναλωτές, επιφέρει σοβαρό πλήγμα στις αποδόσεις για επενδυτές και κατασκευαστές έργων ΑΠΕ.
Η παραγωγή από τα φωτοβολταϊκά πάρκα της Γαλλίας αναμένεται να κορυφωθεί σχεδόν στα 14 γιγαβάτ το Σάββατο, σύμφωνα με υπολογιστικό μοντέλο του Bloomberg — έναντι ρεκόρ περίπου 18 γιγαβάτ στα τέλη Μαρτίου. Η πτώση στο κόστος των ηλιακών πάνελ επιταχύνει την προσθήκη νέας ισχύος, με τη Γαλλία να αναμένεται να εγκαταστήσει φέτος επιπλέον 5 γιγαβάτ, σύμφωνα με την BloombergNEF.
Η ραγδαία αύξηση της ανανεώσιμης παραγωγής πλήττει επίσης τους παραδοσιακούς παραγωγούς ενέργειας, όπως η Electricité de France SA. Η μέση παραγωγή του πυρηνικού της στόλου για τον Μάιο είναι η χαμηλότερη από το 2022.
Υπάρχει ευρεία συναίνεση μεταξύ traders και αναλυτών ότι οι αρνητικές τιμές θα παραμείνουν για αρκετά χρόνια, καθώς η περιοχή δεν διαθέτει ακόμη επαρκή αποθηκευτική ικανότητα για να εξομαλύνει τις διακυμάνσεις προσφοράς και ζήτησης.
