Μια σφοδρή διαμάχη μεταξύ των ExxonMobil και Chevron για την κυριότητα ενός γιγαντιαίου πετρελαϊκού έργου με αποθέματα που εκτιμώνται έως και στο 1 τρισ. δολάρια αναμένεται να εξεταστεί τη Δευτέρα ενώπιον διαιτητικού δικαστηρίου στο Λονδίνο, σε υπόθεση με ευρείες επιπτώσεις τόσο για τις εμπλεκόμενες εταιρείες όσο και για τον κλάδο συνολικά.
Οι δύο αμερικανικοί κολοσσοί του πετρελαίου συγκρούονται για το δικαίωμα εξαγοράς του 30% του κοιτάσματος Stabroek στη Γουιάνα, ποσοστό που ανήκει στην Hess — αμερικανική ενεργειακή εταιρεία που συμφώνησε σε εξαγορά από τη Chevron έναντι 53 δισ. δολαρίων τον Σεπτέμβριο του 2023.
Η Exxon, που κατέχει ήδη το 45% του κοιτάσματος, υποστηρίζει ότι διαθέτει «δικαίωμα πρώτης άρνησης» (right of first refusal) για την εξαγορά του ποσοστού της Hess, βάσει κοινής συμφωνίας συνεκμετάλλευσης (JOA) με τη Hess και την κινεζική Cnooc, η οποία κατέχει το υπόλοιπο 25% και έχει επίσης καταθέσει αντίστοιχη διεκδίκηση.
Νομικοί κύκλοι παρακολουθούν στενά τη διαιτησία στο Διεθνές Εμπορικό Επιμελητήριο, καθώς η απόφαση ενδέχεται να διαμορφώσει το νομικό προηγούμενο για μελλοντικές συμφωνίες συνεκμετάλλευσης, ιδίως σε ό,τι αφορά τις ρήτρες προτίμησης, που επιτρέπουν σε έναν εταίρο να αποκτήσει περιουσιακό στοιχείο πριν προσφερθεί σε τρίτους.
Το κοίτασμα Stabroek αποτελεί μια από τις πιο προσοδοφόρες πετρελαϊκές ανακαλύψεις των τελευταίων δεκαετιών, με εκτιμώμενα αποθέματα 11 δισ. βαρελιών, τα οποία πιθανότατα θα αυξηθούν περαιτέρω μέσω νέων ερευνών. Το έργο έχει αναδιαμορφώσει τις προοπτικές της Exxon, επιτρέποντάς της να ανακτήσει την πρωτοκαθεδρία ως η πολυτιμότερη πετρελαϊκή εταιρεία των ΗΠΑ, μετά από σύντομη «προσπέραση» από τη Chevron το 2020.
Σύμφωνα με την ενεργειακή συμβουλευτική εταιρεία Wood Mackenzie, η Exxon και οι εταίροι της αναμένεται να αποκομίσουν κέρδη ύψους 182 δισ. δολαρίων την επόμενη 15ετία από τις εξαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου στη Γουιάνα. Η κυβέρνηση της χώρας προβλέπεται να λάβει πάνω από 190 δισ. δολάρια — ένα κολοσσιαίο ποσό για ένα κράτος που μέχρι την ανακάλυψη πετρελαίου το 2015 ήταν από τα φτωχότερα της Νότιας Αμερικής.
«Η Γουιάνα είναι ένα από τα πιο περιζήτητα πετρελαϊκά έργα παγκοσμίως. Αναπτύχθηκε σε χρόνο-ρεκόρ, με πετρέλαιο χαμηλών εκπομπών και κόστος εξόρυξης κάτω από 30 δολάρια ανά βαρέλι, που το καθιστά εξαιρετικά κερδοφόρο», δήλωσε ο Luiz Hayum, αναλυτής της Wood Mackenzie.
Η Chevron, που δεν αποτελεί άμεσο διάδικο στη διαιτησία, επιδιώκει με κάθε τρόπο να ολοκληρώσει την εξαγορά της Hess, ώστε να αποκτήσει πρόσβαση στα assets της στη Γουιάνα. Τα αποθέματα της Chevron μειώθηκαν πέρυσι στα 9,8 δισ. βαρέλια από 11,1 δισ. το 2023 — το χαμηλότερο επίπεδο της τελευταίας δεκαετίας.
Ο διευθύνων σύμβουλος της Chevron, Mike Wirth, έχει εκφράσει βεβαιότητα για την έκβαση: «Το ζήτημα έχει εξεταστεί ενδελεχώς και πιστεύουμε ακράδαντα ότι έχουμε το δίκαιο με το μέρος μας», δήλωσε σε συνέδριο της Goldman Sachs τον Ιανουάριο.
Τον Μάρτιο, η Chevron αποκάλυψε ότι απέκτησε σχεδόν 5% των μετοχών της Hess μέσω ανοικτής αγοράς — κίνηση που οι αναλυτές ερμήνευσαν ως ένδειξη εμπιστοσύνης ότι η πολυαναμενόμενη συμφωνία τελικά θα ολοκληρωθεί.
Ωστόσο, και ο επικεφαλής της Exxon, Darren Woods, έχει υπερασπιστεί σθεναρά τη θέση της εταιρείας, δηλώνοντας πέρυσι ότι «υπερασπιζόμαστε ένα θεμελιώδες δικαίωμα».
