Η κλιματική αλλαγή απειλεί όλο και περισσότερο τον πλανήτη. Η μέση αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη αναμένεται να είναι υψηλότερη από τον 1,5° Κελσίου την περίοδο 2025-2029, προβλέπει , με βεβαιότητα που φθάνει το 70%, ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός (ΠΜΟ), μέρος του συστήματος του ΟΗΕ.
Ο πλανήτης αναμένεται κατά συνέπεια να παραμείνει σε ιστορικά επίπεδα αύξησης της θερμοκρασίας, έπειτα από τα δυο θερμότερα χρόνια που καταγράφτηκαν ποτέ (2023 και 2024) κι επίσης τη θερμότερη δεκαετία στα χρονικά, σύμφωνα με ετήσια έκθεση για το κλίμα που καταρτίστηκε από τη βρετανική μετεωρολογική υπηρεσία (Met Office) με βάση τις προβλέψεις δέκα διεθνών κέντρων και δημοσιοποιήθηκε από τον ΠΜΟ.
«Μόλις ζήσαμε τα δέκα πιο θερμά χρόνια που καταγράφτηκαν ποτέ. Δυστυχώς, αυτή η έκθεση του ΠΜΟ δεν αφήνει να διαφανεί καμιά ανάπαυλα», συνόψισε η αναπληρώτρια γενική γραμματέας της μετεωρολογικής υπηρεσίας των Ηνωμένων Εθνών, η Κο Μπάρετ.
Η αύξηση της θερμοκρασίας κατά 1,5° Κελσίου υπολογίζεται σε σύγκριση με την περίοδο 1850-1900, προτού δηλαδή η ανθρωπότητα να αρχίσει να καίει σε βιομηχανική κλίμακα άνθρακα, πετρέλαιο και αέριο, με αποτέλεσμα ολοένα μεγαλύτερες εκλύσεις διοξειδίου του άνθρακα, αερίου που προκαλεί το φαινόμενο του θερμοκηπίου, στο οποίο αποδίδεται η κλιματική αλλαγή.
Πρόκειται για τον πιο αισιόδοξο στόχο που εγγράφτηκε από τις κυβερνήσεις των χωρών του κόσμου το 2015 στη συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα, όμως ολοένα περισσότεροι κλιματολόγοι θεωρούν αδύνατο να τηρηθεί. Καθώς οι εκπομπές CO2 όχι μόνο δεν έχουν αρχίσει να πέφτουν σε παγκόσμια κλίμακα αλλά ακόμα αυξάνονται.
«Αυτό συμφωνεί απόλυτα με το ότι βρισκόμαστε κοντά στο να ξεπεράσουμε το όριο του 1,5° Κελσίου μακροπρόθεσμα στα τέλη των χρόνων του 2020 ή στις αρχές των χρόνων του 2030», σχολίασε ο κλιματολόγος Πίτερ Θορν του πανεπιστημίου Maynooth της Ιρλανδίας.
Για να μένουν ανεπηρέαστες από τις φυσικές διακυμάνσεις του κλίματος, πολλές επιστημονικές μέθοδοι αποτιμούν την αύξηση της θερμοκρασίας μακροπρόθεσμα, εξήγησε ο Κρίστοφερ Χιούιτ, διευθυντής των κλιματολογικών υπηρεσιών του ΠΜΟ.
Μια προσέγγιση που συνδυάζει παρατηρήσεις των 10 προηγούμενων ετών με προβλέψεις για τα 10 επόμενα οδηγεί στην πρόβλεψη πως η μέση τρέχουσα αύξηση της θερμοκρασίας κατά την περίοδο 2015-2034 θα είναι 1,44° Κελσίου, αλλά «δεν υπάρχει συναίνεση», προειδοποιεί ο κ. Χιούιτ.
Πάντως η εκτίμηση αυτή είναι της ίδιας τάξης μεγέθους με εκείνη του ευρωπαϊκού παρατηρητηρίου Copernicus (1,39° Κελσίου).
Παρότι σύμφωνα με τον ΠΜΟ είναι «εξαιρετικά απίθανο», υπάρχει πλέον η πιθανότητα, που δεν είναι μηδενική (1%), τουλάχιστον το ένα από τα πέντε επόμενα χρόνια η αύξηση της θερμοκρασίας να ξεπεράσει τους 2° Κελσίου.
«Είναι η πρώτη φορά που το βλέπουμε αυτό στις προβλέψεις μας», σημείωσε ο Άνταμ Σκέιφ της Met Office. «Είναι σοκ», πρόσθεσε, αν και «θεωρούσαμε πως ήταν εύλογο σε αυτό το στάδιο».
Υπενθύμισε πως πριν από μια δεκαετία, οι προβλέψεις έκαναν λόγο, για πρώτη φορά, περί πιθανότητας –ακόμη τότε «πολύ ισχνής», κάποια χρονιά να ξεπεραστεί το όριο του 1,5° Κελσίου.
Πράγμα που συνέβη για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια ημερολογιακού έτους το 2024.
Κάθε δεκαδικός αριθμός της αύξησης της θερμοκρασίας της Γης μπορεί να σημαίνει κλιμάκωση των κυμάτων καύσωνα, των ακραίων βροχοπτώσεων, των ξηρασιών, της τήξης του χιονιού και του πάγου στις κορυφές βουνών, επιπλεόντων κομματιών πάγου, παγετώνων…
Μέχρι τώρα το 2025 η κλιματική κατάσταση δεν βελτιώνεται.
Την περασμένη εβδομάδα στην Κίνα καταγράφτηκαν θερμοκρασίες άνω των 40° Κελσίου κατά τόπους, στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα τα θερμόμετρα έδειξαν 52° Κελσίου, το Πακιστάν βρέθηκε αντιμέτωπο με φονικές ανεμοθύελλες έπειτα από κύμα καύσωνα.
«Έχουμε πλέον φθάσει σε επικίνδυνο επίπεδο αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη» και το τελευταίο διάστημα καταγράφτηκαν «φονικές πλημμύρες στην Αυστραλία, στη Γαλλία, στην Αλγερία, στην Ινδία, στην Κίνα και στην Γκάνα» και «δασικές πυρκαγιές στον Καναδά», απαρίθμησε η Φριντερίκε Ότο, κλιματολόγος του Imperial College του Λονδίνου.
«Το να συνεχίζουμε να ήμαστε εξαρτημένοι από το πετρέλαιο, το αέριο και τον άνθρακα το 2025 είναι απόλυτη τρέλα», σχολίασε η ίδια.
Οι συγκεντρώσεις πάγων στη θάλασσα αναμένεται να συρρικνωθούν στη θάλασσα του Μπάρεντς, στη θάλασσα Μπέρινγκ και στη θάλασσα Οκότσκ, ενώ στη Νότια Ασία αναμένεται να συνεχιστούν κατακρημνίσεις επιπέδου υψηλότερου από το φυσιολογικό.
Αναμένονται επίσης πιο υγρές συνθήκες στο Σαχέλ, στη βόρεια Ευρώπη, στην Αλάσκα και στη βόρεια Σιβηρία, και αντίθετα πιο ξηρές συνθήκες στη λεκάνη του Αμαζονίου.
Πάνω από 100 εταιρείες ζητούν η ΕΕ να μειώσει 90% τις εκπομπές άνθρακα
Την Τρίτη, πάνω από 100 εταιρείες – ανάμεσά τους η Ikea, η Unilever και η Leroy Merlin—ζήτησαν από την ΕΕ να μειώσει ως το 2040 κατά 90% τις εκπομπές άνθρακα σε σχέση με το 1990, έναν στόχο που έχει ανακοινώσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αλλά δεν έχουν υιοθετήσει οι 27 χώρες μέλη.
«Το 90% θα έπρεπε να θεωρείται η ελάχιστη φιλοδοξία και όχι το ανώτατο όριο», αναφέρουν οι εκπρόσωποι των περίπου 150 εταιρειών ή ομίλων επενδυτών σε δημόσια επιστολή τους που απηύθυναν σήμερα προς το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τους ευρωβουλευτές.
Ο στόχος να μειωθούν κατά 90% οι εκπομπές των αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου, τον οποίο έχει ανακοινώσει εδώ και έναν χρόνο η Κομισιόν, αποτελεί θέμα δύσκολων διαβουλεύσεων μεταξύ των χωρών μελών της ΕΕ.
Ο Βόπκε Χούκστρα, Ευρωπαίος επίτροπος αρμόδιος για το Κλίμα, αναγκάστηκε να αναβάλει την παρουσίαση μιας λεπτομερούς έκθεσης που έχει συντάξει, η οποία αναμενόταν «πριν από το καλοκαίρι».
Από την υιοθέτηση του στόχου αυτού για τη μείωση των εκπομπών άνθρακα ως το 2040 εξαρτάται ο κλιματικός οδικός χάρτης που η ΕΕ θα υποβάλει στον ΟΗΕ πριν από τη διεξαγωγή τον Νοέμβριο της COP30.
«Ένας ισχυρός στόχος, που θα υποστηρίζεται από ένα έξυπνο, φιλόδοξο και συνεκτικό σύνολο δημόσιων πολιτικών θα απαλλάξει τις οικονομίες μας από τον άνθρακα και θα ενισχύσει την καινοτομία και τις ευκαιρίες για τις επιχειρήσεις σε όλους τους τομείς», αναφέρουν οι υπογράφοντες την επιστολή.
Ένας τέτοιος στόχος «θα βελτιώσει την ανθεκτικότητα της ΕΕ έναντι των σοκ, την ενεργειακή της ασφάλεια και την ανταγωνιστικότητά της», διαβεβαιώνουν, αναφερόμενοι στα οφέλη που θα έχει αυτή η μετάβαση: ποιοτικές θέσεις εργασίας, εξοικονόμηση πόρων καθώς και ευημερία και υγεία.
