Σε σκληρό μπρα ντε φερ με τις Βρυξέλλες εισέρχεται η κυβέρνηση, με στόχο να «κλειδώσει» τόσο το νέο Μεσοπρόθεσμο Διαρθρωτικό Σχέδιο για την περίοδο 2026-2029, όσο και το πακέτο παροχών που θα ανακοινώσει ο πρωθυπουργός στη ΔΕΘ. Οι τεχνικές διαβουλεύσεις με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ξεκινούν άμεσα, καθώς η Ελλάδα καλείται να υποβάλει έως τον Οκτώβριο το επικαιροποιημένο σχέδιο για τα δημόσια οικονομικά της επόμενης τετραετίας, χωρίς να παραβιάζονται οι αναθεωρημένοι κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας. Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται στον «κανόνα» των καθαρών πρωτογενών δαπανών, ο οποίος αποτελεί πλέον βασικό σημείο αναφοράς για την αξιολόγηση των εθνικών προγραμμάτων.
Σύμφωνα με τα σημερινά δεδομένα, η οροφή για τον ρυθμό αύξησης των καθαρών πρωτογενών δαπανών έχει ήδη προσδιοριστεί στο 3,6% για το 2026, στο 3,1% για το 2027 και στο 3% για το 2028. Το νέο Μεσοπρόθεσμο θα έρθει να «σφραγίσει» και τον στόχο του 2029, υπό τη στενή εποπτεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία έχει στείλει σαφές μήνυμα για αυστηρούς περιορισμούς στις χώρες με υψηλό δημόσιο χρέος.
Παρ’ ότι η δημοσιονομική ευελιξία είναι περιορισμένη, η ελληνική κυβέρνηση επιδιώκει να «χωρέσει» στο τετραετές σχέδιο τόσο πολιτικές στήριξης της μεσαίας τάξης, όσο και μέτρα με κοινωνικό αποτύπωμα, χωρίς να τίθεται σε κίνδυνο η δημοσιονομική σταθερότητα. Το οικονομικό επιτελείο θεωρεί ότι οι υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης και η απόδοση των μέτρων κατά της φοροδιαφυγής θα επιτρέψουν ένα περιθώριο μεγαλύτερο από τις αρχικές εκτιμήσεις.
Ήδη ο προϋπολογισμός του 2026 ξεκινά με «προίκα» 1,5 δισ. ευρώ, η οποία θα αποτελέσει τη βάση για τις εξαγγελίες του πρωθυπουργού στη ΔΕΘ. Από το ποσό αυτό, τα 500 εκατ. ευρώ προέρχονται από την ενεργοποίηση της ρήτρας για την εξαίρεση των αμυντικών δαπανών, ενώ το 1 δισ. ευρώ αποδίδεται στην καλύτερη εκτέλεση του προϋπολογισμού, κυρίως λόγω της υπεραπόδοσης του ΦΠΑ και της αποτελεσματικότερης συγκράτησης των κρατικών δαπανών.
Στόχος είναι το πακέτο των παροχών να κινηθεί πάνω από το «φράγμα» των 2 δισ. ευρώ, έπειτα από συμφωνία με τους θεσμούς για μεγαλύτερο δημοσιονομικό χώρο. Στο τραπέζι των συζητήσεων βρίσκεται αυτήν τη στιγμή μία δέσμη 40 παρεμβάσεων, με έμφαση στη διεύρυνση των φοροαπαλλαγών για οικογένειες με παιδιά, στην αύξηση του βασικού αφορολόγητου για άγαμους (που παραμένει αμετάβλητο από το 2015 στα 8.636 ευρώ), καθώς και σε στοχευμένες μειώσεις φόρων για μισθωτούς, συνταξιούχους, ελεύθερους επαγγελματίες και ιδιοκτήτες ακινήτων με μεσαία εισοδήματα.
Όλα τα μέτρα θα αποτυπωθούν στο προσχέδιο του νέου Προϋπολογισμού, το οποίο θα κατατεθεί στη Βουλή στις 6 Οκτωβρίου, συνοδευόμενο από τις πρώτες εκτιμήσεις για τα βασικά δημοσιονομικά μεγέθη του 2026. Σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Οικονομικών, στόχος είναι η Ελλάδα να παραμείνει σε τροχιά πρωτογενούς πλεονάσματος άνω του 2,4% του ΑΕΠ για την επόμενη τετραετία, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα ρυθμό ανάπτυξης 2,3% ετησίως και σταθερή αποκλιμάκωση του δημόσιου χρέους, έτσι ώστε να υποχωρήσει κάτω από το 140% του ΑΕΠ έως το τέλος του 2027.
Η διαπραγμάτευση με τις Βρυξέλλες έχει έναν σημαντικό βαθμό δυσκολίας, ειδικά μετά τις εξελίξεις με τον ΟΠΕΚΕΠΕ. Το Μέγαρο Μαξίμου θέλει ένα «πακέτο» που να «μιλά» στο εκλογικό του κοινό, σε μια περίοδο φθοράς και κοινωνικής κόπωσης, χωρίς όμως να βάλει σε κίνδυνο την εικόνα αξιοπιστίας που έχει χτιστεί τα τελευταία χρόνια -και έχουν αναγνωρίσει οι διεθνείς οίκοι.
