Η πρόσφατη έρευνα του Συνδέσμου Βιομηχανιών Ελλάδος (ΣΒΕ), που πραγματοποιήθηκε με τη συνεργασία της Palmos Analysis, κατέδειξε με σαφήνεια τις επενδυτικές προθέσεις των μεταποιητικών επιχειρήσεων για το άμεσο μέλλον, καθώς και τις διαρθρωτικές παθογένειες που απαιτούν άμεσες πολιτικές παρεμβάσεις. Τα ευρήματα της έρευνας αναδεικνύουν τη σαφή ανάγκη για τη χάραξη και εφαρμογή μιας νέας βιομηχανικής στρατηγικής, με μακροπρόθεσμο ορίζοντα και συγκεκριμένους άξονες δράσης.
Πού θα επενδύσουν οι επιχειρήσεις την επόμενη χρονιά
Παρά τις δυσκολίες του οικονομικού και πολιτικού περιβάλλοντος, το 61% των μεταποιητικών επιχειρήσεων σχεδιάζει να προχωρήσει σε επενδύσεις το επόμενο 12μηνο. Οι κύριοι στόχοι αυτών των επενδύσεων περιλαμβάνουν:
- Μείωση του λειτουργικού κόστους (48%)
- Παραγωγή νέων προϊόντων (35%)
- Αύξηση των εξαγωγών (29%)
- Ψηφιακός μετασχηματισμός (17%)
- Αναβάθμιση εξοπλισμού πληροφορικής (13%)
- Επενδύσεις στην κυκλική οικονομία (4%)
Ειδικά οι μεγάλες επιχειρήσεις εμφανίζονται πιο αισιόδοξες, με 2 στις 3 να προβλέπουν αύξηση των επενδυτικών τους δαπανών, παρά τις αντιξοότητες.
Κίνδυνοι και εμπόδια στις επενδύσεις
Οι επιχειρήσεις εκφράζουν έντονη ανησυχία για τις εξελίξεις σε διεθνές και εσωτερικό επίπεδο:
- Το 52% εκτιμά ότι το οικονομικό κλίμα θα επιδεινωθεί,
- Το 45% προβλέπει επιδείνωση του πολιτικού περιβάλλοντος, ενώ μόλις το 9% αναμένει βελτίωση.
Τα βασικότερα εμπόδια που εντοπίζονται είναι:
- Έλλειψη εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού (41%)
- Αστάθεια στο διεθνές περιβάλλον (37%)
- Προβληματική λειτουργία του τραπεζικού συστήματος (32%)
- Υψηλά επιτόκια δανεισμού (28%)
Προστίθενται σε αυτά και η αβεβαιότητα στο φορολογικό πλαίσιο, οι καθυστερήσεις σε εγκρίσεις και η δυσλειτουργία της δημόσιας διοίκησης, που επιβαρύνουν το επενδυτικό περιβάλλον.
Η αναποτελεσματικότητα του υφιστάμενου πλαισίου και οι πράσινες προκλήσεις
Το 89% των μεταποιητικών επιχειρήσεων κρίνει το υφιστάμενο πλαίσιο επενδυτικών κινήτρων ως αναποτελεσματικό. Καταγράφεται σαφής ανάγκη για παρεμβάσεις στους εξής τομείς:
- Μείωση φορολογίας
- Μείωση ασφαλιστικών εισφορών
- Μείωση κόστους ενέργειας
Παράλληλα, καταγράφεται σημαντική κινητικότητα σε επενδύσεις πράσινου χαρακτήρα:
- Το 50% των επιχειρήσεων έχει επενδύσει σε μέτρα προστασίας από φυσικές καταστροφές και κλιματική αλλαγή:
-οκτώ στις δέκα μέσω σύναψης ασφαλειών για αποζημίωση ζημιών
-τρεις στις δέκα σε τεχνολογίες πρόληψης και μείωσης της έκθεσης
-δυο στις δέκα σε στρατηγικές προσαρμογής
- Το 40% έχει επενδύσει στη μείωση εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου
- Το 40% έχει προχωρήσει σε επενδύσεις ψηφιακών τεχνολογιών, με 6 στις 10 από αυτές να υιοθετούν ERP/CRM συστήματα
Στο μέτωπο των υποδομών:
- Οι μεταφορικές υποδομές αξιολογούνται ουδέτερα ως παράγοντας ενίσχυσης των επενδύσεων
- Οι υποδομές Τεχνολογίας Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) κρίνονται θετικά
Προτάσεις ΣΒΕ για ένα βιώσιμο παραγωγικό μέλλον
Ο ΣΒΕ διατυπώνει ένα συνεκτικό και ρεαλιστικό πλαίσιο πολιτικών, το οποίο μπορεί να αποτελέσει τον οδηγό για τη μετάβαση σε ένα νέο, βιώσιμο και παραγωγικό μοντέλο ανάπτυξης:
- Σταθερότητα και πρόβλεψη: Σταθερό, διαφανές και αξιόπιστο φορολογικό πλαίσιο, με μείωση της φορολογίας, των ασφαλιστικών εισφορών και του ενεργειακού κόστους
- Απλοποίηση και στοχοθεσία στα επενδυτικά εργαλεία: Αναμόρφωση του Αναπτυξιακού Νόμου, με κίνητρα προσαρμοσμένα στο μέγεθος και τις ανάγκες κάθε επιχείρησης
- Βελτίωση πρόσβασης στη χρηματοδότηση: Ενεργοποίηση των τραπεζών και των αναπτυξιακών εργαλείων με διαφανείς και ανταγωνιστικούς όρους
- Εργασία με προοπτική: Σύνδεση επενδύσεων με δημιουργία σταθερών και ποιοτικών θέσεων εργασίας και αναβάθμιση του επαγγελματικού εκπαιδευτικού συστήματος
- Πράσινη και ψηφιακή μετάβαση με παραγωγική βάση: Στήριξη της καινοτομίας, της εξοικονόμησης πόρων και του ψηφιακού μετασχηματισμού
- Ρυθμιστική ελάφρυνση και απονομή δικαιοσύνης: Απλοποίηση του ρυθμιστικού πλαισίου και επιτάχυνση της δικαστικής διαδικασίας
Όπως επισημαίνει η πρόεδρος του ΣΒΕ, Λουκία Σαράντη: «Η Ελλάδα δεν μπορεί να βασίζει την ανάπτυξή της μόνο στον τουρισμό και τις υπηρεσίες. Η νέα ανάπτυξη χρειάζεται ρίζες: στη μεταποίηση, στην τεχνολογία, στην εξωστρέφεια. Επενδύοντας ουσιαστικά στη βιομηχανία, επενδύουμε στον κοινωνικό και οικονομικό ιστό της χώρας μας.»
Οι ελληνικές μεταποιητικές επιχειρήσεις διαθέτουν το όραμα, τη δυναμική και τη βούληση να επενδύσουν. Εκείνο που απαιτείται είναι ένα σύγχρονο και σταθερό πλαίσιο πολιτικής, που θα ενθαρρύνει την επιχειρηματικότητα αντί να την αναστέλλει. Η δημιουργία μιας ολοκληρωμένης βιομηχανικής στρατηγικής, όπως αναδεικνύεται από την έρευνα, δεν αποτελεί απλώς ευκαιρία αλλά επιτακτική ανάγκη.
