Μόνο το 10% από τα 658 οινοποιεία είναι επισκέψιμα, σύμφωνα με το Διατοπικό Σχέδιο Συνεργασίας για την Οργάνωση και Προβολή του Οινοτουρισμού, που πραγματοποιήθηκε μέσω του προγράμματος Leader και ολοκληρώνεται τον Σεπτέμβριο του 2025. Το 64% των οινοποιείων είναι μικρές επιχειρήσεις, που απασχολούν από 1 έως 5 εργαζομένους, το 42% είναι νέοι οινοποιοί, ενώ το 70% δεν συμμετείχε σε προγράμματα επιμόρφωσης-κατάρτισης, παρ’ ότι το 64% θεωρεί ότι η ανάπτυξη της περιοχής τους ευνοεί την ανάπτυξη του οινοτουρισμού.
Τα στοιχεία που προκύπτουν από την έρευνα που έγινε, με σκοπό την κατάρτιση μιας στρατηγικής για την ανάπτυξη του οινοτουρισμού ( ΕΤΑΜ Α.Ε.), είναι σημαντικά, καθώς στο συγκεκριμένο Σχέδιο μετείχαν 22 εταίροι από όλη την Ελλάδα, δηλαδή 22 Ομάδες Τοπικής Δράσης-Αναπτυξιακών Εταιρειών, καλύπτοντας το 50% του συνόλου των ελληνικών οινοποιείων, που ανέρχονται σε 1.300.
Το διετές πρόγραμμα, που συντονίζει η Αναπτυξιακή Νομού Θεσσαλονίκη ΑΕ, ολοκληρώνεται με θεματικά εργαστήρια για την οργάνωση και προβολή του οινοτουρισμού. Στο εργαστήριο που έγινε εχθές, στη Θεσσαλονίκη, συμμετείχαν οινοποιοί, επιχειρηματίες του τουρισμού και της εστίασης, ενώ αναλύθηκαν τα κρίσιμα ζητήματα που συνδέονται με την ανάπτυξη του Οινοτουρισμού, η οποία, όπως τονίσθηκε, μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσα από συνέργειες και την οργανωμένη και συστηματική προβολή οινικών περιοχών και προορισμών.
Στις περιοχές αυτών των 22 εταίρων του προγράμματος -σε ηπειρωτική και νησιωτική Ελλάδα-, τα περισσότερα οινοποιεία, 121 τον αριθμό, βρίσκονται στην Π.Ε. Κορινθίας, 64 είναι στις Κυκλάδες, 63 είναι στην Π.Ε. Θεσσαλονίκης, 54 στην Αχαΐα, 47 στη Λάρισα και 33 στην Ημαθία. Τα περισσότερα επισκέψιμα, με το σήμα ΣΕΟ του υπουργείου Τουρισμού, είναι στις Κυκλάδες και ακολουθούν σε Κορινθία, Λάρισα, Φλώρινα και Αρκαδία.
Στο σύνολο των Περιφερειακών Ενοτήτων της χώρας (δηλαδή πέραν και των εταίρων του Σχεδίου), τα περισσότερα οινοποιεία με ΣΕΟ βρίσκονται στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, 15 τον αριθμό.
Οινοτουρισμός © Powergame.gr
Ο κλάδος του κρασιού στη Θεσσαλονίκη
Σε ό,τι αφορά στον κλάδο της οινοποιΐας στη Θεσσαλονίκη, υπάρχουν 70 οινοποιεία, 6 εμφιαλωτήρια, 23 μονάδες παράγουν φασόν/υπεργολαβικά, υπάρχουν 4 καταχωρισμένοι έμποροι και 1 οξοποιία. Από τα 70 οινοποιεία, 2 έχουν σήμα ΣΕΟ και ένα είναι προς ένταξη στον συγκεκριμένο κατάλογο.
Όπως επισημάνθηκε από τον γενικό διευθυντή της ΑΝΕΘ ΑΕ, Γεώργιο Πετρίδη, και τη διευθύντρια προγραμμάτων, Ανατολή Σιαμίδου, υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον από τη Διαχειριστική Αρχή του προγράμματος, για την εκκίνηση νέας Δράσης, πάνω στον Οινοτουρισμό, με διακρατικό χαρακτήρα.
Στη διάρκεια του Σχεδίου πραγματοποιήθηκε πλήθος δράσεων πάνω στους εξής άξονες: Eμπειρογνωμοσύνη για τη Στρατηγική Ανάπτυξης του Οινοτουρισμού. Επιμόρφωση και δικτύωση. Ενέργειες διάχυσης, διάδοσης και προβολής. Συντονιστικές ενέργειες.
Στο πλαίσιο των ανωτέρω δράσεων, καταγράφηκαν τα οινοποιεία στις περιοχές των 22 εταίρων, ενώ διενεργήθηκε και έρευνα για τη Στρατηγική Ανάπτυξης Οινοτουρισμού.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας:
- Από το 49% των επισκέψιμων οινοποιείων, το 43,1% είναι πιστοποιημένα από το υπουργείο Τουρισμού με το Σήμα Επισκέψιμου Οινοποιείου.
- Το 67,3% των επισκέψιμων οινοποιείων είναι ανοιχτά όλο τον χρόνο, το 53,8% παρέχει δωρεάν είσοδο και το 54,2% δέχεται έως 1.000 επισκέπτες το έτος.
- Το μεγαλύτερο ποσοστό των οινοποιών, 41,7%, δραστηριοποιείται από 0-5 έτη, το 30,6% από 11-20 έτη, το 63,9% απασχολεί 1-5 εργαζομένους, το 34,8% παράγει 17.500-75.000 φιάλες, ενώ το 33,3% παράγει πάνω από 75.000 φιάλες το έτος.
- Το 90% των οινοποιείων ενδιαφέρεται να αποκτήσει το Σήμα «Επισκέψιμου Οινοποιείου».
- Ως κύρια οφέλη θεωρούνται: η «Κατοχύρωση, επιβεβαίωση και ανάδειξη του οινοποιείου ως επισκέψιμου χώρου», η «Μεγαλύτερη αναγνώριση, εξωστρέφεια και προβολή», η «βιωσιμότητα μικρών, οικογενειακών οινοποιείων» και η «Αύξηση των εσόδων».
- Ως προκλήσεις θωρούνται: οι «Καθυστερήσεις και τα γραφειοκρατικά προβλήματα», η «περιορισμένη εξωστρέφεια και προβολή, η «Έλλειψη σήμανσης» και «Ενημέρωσης του κοινού», καθώς και η «ανάδειξη και προώθηση συγκεκριμένων οινοτουριστικών προορισμών».
Η πλειονότητα των οινοποιείων προσφέρουν τα παρακάτω: οινογνωσία, ξενάγηση, ύπαρξη πωλητηρίου, δυνατότητα επίσκεψης ΑμεΑ, προσφορά παράλληλων δραστηριοτήτων και εκδηλώσεων.
Στην κατεύθυνση της πράσινης ανάπτυξης
Οι περισσότερες οινοποιητικές επιχειρήσεις λειτουργούν στην κατεύθυνση της πράσινης ανάπτυξης. Συγκεκριμένα, το 85,3% δίνει έμφαση στην ανακύκλωση, το 52,8% κάνει κομποστοποίηση και το 50% έχει στραφεί στη βιολογική καλλιέργεια, 30,6% κάνει χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, ενώ επαναχρησιμοποίηση υλικών κάνει το 26,4%.
Συνέργειες με τις τουριστικές επιχειρήσεις
Το 63,9% θεωρεί ότι η ανάπτυξη της περιοχής τους ευνοεί την ανάπτυξη του οινοτουρισμού.
Τα 3/4 των οινοποιείων θεωρούν ότι η δικτύωση με άλλα οινοποιεία ή και τοπικές επιχειρήσεις είναι ιδιαίτερα χρήσιμη και σημαντική.
Τουριστικά γραφεία, διαμονή και εστίαση είναι τομείς που κρίνεται ότι πρέπει να δικτυωθούν.
Η κρισιμότητα της επιμόρφωσης
Το 70% δήλωσε ότι δεν έχει συμμετάσχει σε πρόγραμμα επιμόρφωσης- κατάρτισης. Μεγάλο ποσοστό επιθυμεί να συμμετάσχει σε εκπαιδευτικά προγράμματα, που άπτονται:
- της ποιότητας των υποδομών,
- της αισθητικής των χώρων και του φυσικού περιβάλλοντος,
- των οινοτουριστικών ξεναγήσεων και εκδηλώσεων,
- της δικτύωσης και συνεργασίας,
- των αρχών του οινοτουρισμού και της βιώσιμης διαχείρισης του προορισμού.
Στο θεματικό εργαστήριο της Θεσσαλονίκης συμμετείχαν με εισηγήσεις τους η γενική διευθύντρια του ΟΤΘ, Κυριακή Ουδατζή, η καθ. του ΑΠΘ δρ Μαρία Παρταλίδου, ο καθ. του ΔΙΠΑΕ δρ. Θεοδόσης Τσιάκης, ο γενικός διευθυντής του Ελληνο-Ιταλικού Επιμελητηρίου, Μarco Della Puppa, και ο sustainability coordinator του Mazi Travel, Γιάννης Καλογιαννίδης, όπως και ο δημοσιογράφος/Carpe Vinum Λευτέρης Πλακίδας.
