Tην αυξανόμενη δυναμική της Κίνας στις εισαγωγές ελαιόλαδου και τις δυνατότητες της Ελλάδας για αύξηση του μεριδίου της στην πολλά υποσχόμενη αυτή αγορά, δείχνει η έκθεση του ΟΕΥ του Γενικού Προξενείου της Ελλάδας στη Σανγκάη. Και όλα αυτά, παρά το γεγονός, ότι ο όγκος και η αξία του ελαιόλαδου που εξάγεται από την Ελλάδα προς την Κίνα παρουσιάζουν φθίνουσα τάση από έτος σε έτος, ενώ η χώρα μας έχει να ανταγωνιστεί και άλλους μεγάλους παίκτες, όπως η Ισπανία και η Ιταλία.
Το 2024, το μέγεθος της αγοράς ελαιόλαδου στην περιοχή της Ασίας-Ειρηνικού ήταν περίπου 9,56 δισ. δολάρια και προβλέπεται να φτάσει τα 11,73 δισ. δολάρια έως το 2029, με CAGR 4,2, εκ των οποίων το μέγεθος της αγοράς της Κίνας έχει ήδη ξεπεράσει τα 8 δισ. κινεζικά γουάν το 2024, και ο μελλοντικός ρυθμός ανάπτυξης θα διατηρηθεί στο 8%-10%, βασιζόμενος κυρίως στις εισαγωγές, αλλά και με τη σταδιακή επέκταση της τοπικής καλλιέργειας.
Η παραγωγή ελαιόλαδου στην Κίνα δεν είναι υψηλή – η χώρα αντιπροσωπεύει μόνο το 0,36% της παγκόσμιας παραγωγής – και στηρίζεται κυρίως στις εισαγωγές. Η κατά κεφαλήν κατανάλωση ελαιόλαδου στην Κίνα είναι 0,03 λίτρα ετησίως, μόνο το 6,5% της παγκόσμιας μέσης κατανάλωσης των 0,46 λίτρων, γεγονός που δείχνει ότι η κινεζική αγορά έχει τεράστιο δυναμικό ανάπτυξης.
Με τη βελτίωση του εισοδηματικού επιπέδου των κατοίκων και την αλλαγή των καταναλωτικών αντιλήψεων, όλο και περισσότεροι καταναλωτές αρχίζουν να επιδιώκουν έναν ποιοτικό και υγιεινό τρόπο ζωής. Το ελαιόλαδο, ως ένας από τους εκπροσώπους των βρώσιμων ελαίων υψηλής ποιότητας, προτιμάται από όλο και περισσότερους Κινέζους καταναλωτές. Εκτός από το μαγειρικό λάδι, η εφαρμογή του ελαιόλαδου στην περιποίηση του δέρματος, την περιποίηση των μαλλιών και άλλους τομείς προσελκύει επίσης σταδιακά την προσοχή των καταναλωτών και η διαφοροποιημένη ζήτηση έχει γίνει ένα νέο σημείο ανάπτυξης στην αγορά.
Το περασμένο έτος, το μέγεθος της αγοράς ελαιόλαδου της Κίνας ήταν περίπου 8 δισεκατομμύρια κινεζικά γουάν, με το εισαγόμενο ελαιόλαδο να αντιπροσωπεύει περίπου το 91%. Ο λιανικός όγκος της αγοράς ελαιόλαδου της Κίνας ήταν 37.700 τόνοι, με ετήσια αύξηση 14,19% και η λιανική αξία της αγοράς ήταν 3,879 δισεκατομμύρια κινεζικά γουάν, με ετήσια αύξηση 14,39%. Οι περισσότεροι οργανισμοί αναμένουν ότι το μέγεθος της αγοράς θα ξεπεράσει τα 10 δισεκατομμύρια κινεζικά γουάν το 2025, με σύνθετο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης (CAGR) 8%. Αναμένεται ότι μέχρι το 2030, το μέγεθος της αγοράς θα φθάσει τα 15 δισεκατομμύρια κινεζικά γουάν. Το μερίδιο του εγχωρίως παραγόμενου ελαιόλαδου αναμένεται να αυξηθεί στο 20%-30%, με την εξάρτηση από τις εισαγωγές να μειώνεται σταδιακά. Όσον αφορά τα έσοδα, η Κίνα αντιπροσώπευε το 6,3% της παγκόσμιας αγοράς ελαιόλαδου το 2024.
Ελαιόλαδο: Οι μεγάλοι παίκτες στην αγορά της Κίνας
Ως ένας από τους μεγαλύτερους παραγωγούς ελαιολάδου στον κόσμο, η Ισπανία κυριαρχούσε πάντα στις εξαγωγές ελαιολάδου προς την Κίνα, με μερίδιο 84% του συνόλου. Το ιταλικό ελαιόλαδο κατέχει επίσης σημαντικό μερίδιο στην κινεζική αγορά και ο όγκος των εξαγωγών του είναι δεύτερος μετά από εκείνον της Ισπανίας. Το μερίδιο του ελληνικού ελαιολάδου στην κινεζική αγορά είναι σχετικά μικρό, αλλά το υψηλής ποιότητας ελαιόλαδο του προτιμάται επίσης από ορισμένους καταναλωτές στις πόλεις πρώτης τάξης της Κίνας.
© Εκθεση του ΟΕΥ του Γενικού Προξενείου της Ελλάδας στη Σανγκάη
Η Ελλάδα βρίσκεται στην τρίτη θέση, με 62.000 κιλά έξτρα παρθένου ελαιόλαδου να εξάγονται στην Κίνα το 2024, με αξία 705.000 ευρώ. Παράλληλα, η Ελλάδα παρουσιάζει πτωτική τάση τόσο στον όγκο όσο και στην αξία των εξαγωγών παρθένου ελαιόλαδου προς την Κίνα, φτάνοντας μόλις τα δύο χιλιάδες κιλά το 2024, ενώ η αξία των εξαγωγών είναι 18.200 ευρώ. Αυτό πιθανότατα οφείλεται στην άνοδο των εγχώριων εμπορικών σημάτων στην Κίνα και στον αντίκτυπο της οικονομικής στασιμότητας της Κίνας, εξηγεί η έκθεση.
Τα εμπορικά σήματα ελαιόλαδου από την Ιταλία, την Ισπανία και την Ελλάδα έχουν μεγάλη δημοτικότητα και φήμη στην κινεζική αγορά και αγαπιούνται από τους καταναλωτές. Ο ανταγωνισμός των εισαγόμενων εμπορικών σημάτων ελαιόλαδου στην κινεζική αγορά είναι έντονος και τα εμπορικά σήματα διαφοροποιούνται κυρίως μέσω της ποιότητας του προϊόντος, του σχεδιασμού της συσκευασίας και της στρατηγικής μάρκετινγκ.
Η εικόνα της ελληνικής παραγωγής και των εξαγωγών
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το 2024, ο διμερής όγκος εισαγωγών και εξαγωγών αγαθών μεταξύ Κίνας και Ελλάδας ανήλθε σε 7,35 δισ. ευρώ, σημειώνοντας ετήσια αύξηση 1%. Η συνολική αξία των εισαγωγών αγαθών της Κίνας από την Ελλάδα ήταν περίπου 414,6 εκατ. ευρώ, αυξημένη κατά 7,8% σε ετήσια βάση. Οι εισαγωγές της Κίνας από την Ελλάδα περιλαμβάνουν κυρίως μάρμαρο, φάρμακα, μεταλλεύματα, ενώ έπονται τα αγροτικά προϊόντα.
Η ελληνική αγορά ελαιολάδου ανέρχεται σε περίπου 1,6 δισ. ευρώ και η παραγωγή σε 250,000 τόνους το 2024. Οι κύριοι εισαγωγείς ελληνικού ελαιόλαδου είναι χώρες όπως η Ιταλία, η Κίνα, οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ιαπωνία, η Γερμανία, ο Καναδάς, η Αυστραλία και η Ρωσία. Στην κινεζική αγορά, οι κύριοι εισαγωγείς ελληνικού ελαιόλαδου περιλαμβάνουν την COFCO, την Yihai Jiali και έναν αριθμό μικρότερων εισαγωγέων και διανομέων, κυρίως για την αγορά υψηλής ποιότητας και συγκεκριμένες ομάδες καταναλωτών.
Συνολικά, το ελληνικό ελαιόλαδο παρουσιάζει τάση αύξησης της παραγωγής και επέκτασης του μεγέθους της αγοράς το 2024 και αναμένεται να συνεχίσει να αναπτύσσεται σταθερά τα επόμενα χρόνια. Η Ελλάδα είναι ο τέταρτος μεγαλύτερος παραγωγός με το 8% της παγκόσμιας παραγωγής, με περισσότερα από 123 εκατομμύρια δέντρα, τα οποία παράγουν περίπου 200.000 έως 250.000 τόνους ελαιόλαδου ετησίως, εκ των οποίων το 75% είναι εξαιρετικά παρθένο. Περίπου το ήμισυ της ελληνικής παραγωγής ελαιόλαδου εξάγεται. Οι ελληνικές εξαγωγές απευθύνονται κυρίως σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με κύριο αποδέκτη την Ιταλία, η οποία λαμβάνει περίπου τα τρία τέταρτα των συνολικών εξαγωγών.
Γιατί σκοντάφτουν οι ελληνικές εξαγωγές στην Κίνα
Όπως βλέπουμε και στον παρακάτω πίνακα, ο όγκος και η αξία του ελαιόλαδου που εξάγεται από την Ελλάδα προς την Κίνα παρουσιάζουν φθίνουσα τάση από έτος σε έτος.
© Έκθεση του ΟΕΥ του Γενικού Προξενείου της Ελλάδας στη Σανγκάη
Οι αιτίες είναι πιθανόν να είναι οι εξής:
- Οι συχνές ακραίες καιρικές συνθήκες στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια (π.χ. πολλαπλοί γύροι ακραίων καιρικών φαινομένων την άνοιξη και το καλοκαίρι του 2023) προκάλεσαν μεγάλης κλίμακας προσβολές από παράσιτα και ασθένειες, οδηγώντας σε συνολική μείωση της ελαιοπαραγωγής άνω του 40%. Η έλλειψη πρώτης ύλης περιορίζει άμεσα τη δυνατότητα εξαγωγής ελαιόλαδου.
- Το ελληνικό ελαιόλαδο δεν διαθέτει γνωστά εμπορικά σήματα στην κινεζική αγορά και οι καταναλωτές προτιμούν προϊόντα από παραδοσιακές χώρες παραγωγής ελαιόλαδου, όπως η Ισπανία και η Ιταλία. Οι ελληνικές μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις δυσκολεύονται να αντέξουν υψηλά έξοδα μάρκετινγκ, με αποτέλεσμα την ανεπαρκή προβολή του εμπορικού σήματος.
- Οι ελληνικές επιχειρήσεις δεν διαθέτουν γενικά δίκτυο διανομής και εμπειρία συνεργασίας στο ηλεκτρονικό εμπόριο για την κινεζική αγορά.
- Η κατανάλωση ελαιόλαδου στην κινεζική αγορά εξακολουθεί να αποτελεί ζήτηση υψηλού επιπέδου, ενώ οι εναλλακτικές λύσεις σε χαμηλότερες τιμές, όπως το κραμβέλαιο και το φυστικέλαιο, προτιμώνται περισσότερο από τους απλούς καταναλωτές. Επιπλέον, η τοπική καλλιέργεια ελαιόλαδου στην Κίνα (π.χ. αναδύεται σταδιακά, εκτρέποντας περαιτέρω τη ζήτηση εισαγωγών.
- Το εμπορικό έλλειμμα της Ελλάδας με την Κίνα συνεχίζει να διευρύνεται, με τις κύριες εξαγωγές να επικεντρώνονται στα ορυκτά και τα γαλακτοκομικά προϊόντα, ενώ το ελαιόλαδο δεν έχει καταστεί βασική κατηγορία στήριξης και η διάθεση κρατικών πόρων είναι περιορισμένη.
Προτάσεις για είσοδο στην κινεζική αγορά
Απευθυνόμενη προς τις ελληνικές επιχειρήσεις, η έκθεση του ΟΕΥ του Γενικού Προξενείου της Ελλάδας στη Σανγκάη προτείνει τους εξής τρόπους εισόδου στην κινεζική αγορά:
- Αντιπροσώπευση εισαγωγέα: Εισαγωγή προϊόντων ελαιόλαδου στην κινεζική αγορά μέσω συνεργασίας με εισαγωγείς στην Κίνα
- Σύσταση γραφείων: Ορισμένες μάρκες έχουν δημιουργήσει γραφεία στην Κίνα για την καλύτερη διαχείριση της αγοράς και της διανομής.
- Ενεργή συμμετοχή σε εκθέσεις
- Χρήση του Χονγκ Κονγκ ως σημείο εισόδου στην ηπειρωτική Κίνα
- Συνεργασία με μεγάλα σούπερ μάρκετ για τη δημιουργία τμημάτων ελαιόλαδου με σκοπό την αύξηση της αναγνωρισιμότητας και της έκθεσης της μάρκας.
- Διαδικτυακό μάρκετινγκ
- Πολιτιστική προώθηση
- Καινοτομία προϊόντος: Ανάπτυξη διαφορετικών τύπων προϊόντων ελαιόλαδου για την κάλυψη διαφορετικών αναγκών των καταναλωτών.
- Διεξαγωγή διαλέξεων και μαθημάτων μαγειρικής για την ενημέρωση των καταναλωτών σχετικά με τα οφέλη του ελαιόλαδου για την υγεία και τις μεθόδους μαγειρέματος.
