Η διάθεση των Ελλήνων για ταξίδια στο εξωτερικό όχι μόνο ανακάμπτει μετά την πανδημία, αλλά αποκτά και νέο οικονομικό αποτύπωμα. Τα στοιχεία του 2024, όπως τα επεξεργάστηκε το ΙΝΣΕΤΕ βάσει της Έρευνας Συνόρων της Τράπεζας της Ελλάδος, δείχνουν μια σαφή στροφή: Οι αναχωρήσεις αυξήθηκαν, οι δαπάνες εκτοξεύτηκαν σε ιστορικά υψηλά, ενώ η μέση διάρκεια παραμονής υποχώρησε. Με άλλα λόγια, οι Έλληνες ταξιδεύουν πιο συχνά, για μικρότερα διαστήματα, αλλά ξοδεύουν περισσότερα ανά ταξίδι. Τα ίδια στοιχεία, όμως, έρχονται να επιβεβαιώσουν και αυτό που αποτελεί «κοινό μυστικό» τα τελευταία χρόνια: Είναι φθηνότερο να πας εξωτερικό, παρά στην Ελλάδα. Όπως έγραψε και η στήλη Game Over, το… live your myth in Greece κοστίζει ακριβά (από τη διαμονή και τα ακτοπλοϊκά μέχρι την εστίαση και την αναψυχή), γι’ αυτό και αυξάνονται εκείνοι που επιλέγουν να πάνε ένα ταξίδι στο εξωτερικό, παρά να επιλέξουν για διακοπές ένα νησί των Κυκλάδων ή την Κρήτη.
Το 2024 οι κάτοικοι Ελλάδας πραγματοποίησαν 6,7 εκατ. ταξίδια στο εξωτερικό, αυξημένα κατά +8% σε σχέση με το 2023 (6,2 εκατ.), αν και ακόμη χαμηλότερα από τα προ πανδημίας επίπεδα του 2019 (7,8 εκατ.). Οι διανυκτερεύσεις κατέγραψαν μικρή κάμψη, φτάνοντας τα 34,5 εκατ. (-1% από το 2023), όμως οι συνολικές πληρωμές εκτοξεύτηκαν στα 2,8 δισ. ευρώ, σημειώνοντας άνοδο +15% και καταγράφοντας νέο ιστορικό ρεκόρ.
Αν και οι Έλληνες δεν ταξιδεύουν ακόμα όσο συχνά πριν από την πανδημία, ξοδεύουν πλέον περισσότερο: Η μέση κατά κεφαλή δαπάνη (ΜΚΔ) ανήλθε σε 420 ευρώ (+7% από το 2023), ενώ η μέση ημερήσια δαπάνη έφτασε τα 81 ευρώ (+17%). Την ίδια στιγμή, η μέση διάρκεια παραμονής μειώθηκε στις 5,2 διανυκτερεύσεις (-9%). Η εικόνα αυτή αποτυπώνει μια ποιοτική αναβάθμιση των ταξιδιών: Λιγότερες ημέρες, μεγαλύτερη κατανάλωση.
Ποιες χώρες επιλέγουν οι Έλληνες για ταξίδια στο εξωτερικό
Οι Έλληνες εξακολουθούν να δείχνουν έντονη προτίμηση στην Ευρώπη, και ειδικά στη «Ζώνη του Ευρώ», όπου παρατηρήθηκε και η μεγαλύτερη αύξηση:
- Χώρες Ευρωζώνης: Αύξηση 15% στις αναχωρήσεις, +5% στις διανυκτερεύσεις και +19% στις πληρωμές. Οι Έλληνες ξόδεψαν 1,4 δισ. ευρώ, δηλαδή το μισό της συνολικής δαπάνης.
- Χώρες ΕΕ εκτός Ευρωζώνης: Μείωση στις αναχωρήσεις (-4%) και τις διανυκτερεύσεις (-8%), αλλά αύξηση στις πληρωμές (+10%), στα 298 εκατ. ευρώ.
- Λοιπές χώρες: Άνοδος 7% στις αναχωρήσεις και 12% στις πληρωμές (1,1 δισ. ευρώ), αλλά πτώση στις διανυκτερεύσεις (-6%).
Σε επίπεδο χωρών, η εικόνα είναι εξίσου αποκαλυπτική για τις προτιμήσεις των Ελλήνων, που επιλέγουν το εξωτερικό αντί για τις ακριβές διακοπές στην Ελλάδα:
- Ιταλία: 620.000 αναχωρήσεις (+7%), με δαπάνες 315 εκατ. ευρώ.
- Γερμανία: Μεγάλη αύξηση (+21% στις αναχωρήσεις, +24% στις πληρωμές), με 572.000 ταξίδια και 302 εκατ. ευρώ δαπάνες.
- Ηνωμένο Βασίλειο: 349.000 ταξίδια, 242 εκατ. ευρώ πληρωμές (+20%).
- Γαλλία: 240.000 ταξίδια (+22%) και 139 εκατ. ευρώ δαπάνες (+16%).
- Ισπανία: 212.000 ταξίδια, 131 εκατ. ευρώ πληρωμές (+17%).
- Ολλανδία: Εντυπωσιακή άνοδος (+25% αναχωρήσεις, +30% πληρωμές), με 182.000 ταξίδια και 103 εκατ. ευρώ δαπάνες.
Στον αντίποδα, οι γειτονικοί «παραδοσιακοί» προορισμοί δείχνουν να χάνουν έδαφος:
- Βουλγαρία: 983.000 ταξίδια (-8%), με μόλις 60 εκατ. ευρώ δαπάνες (-11%).
- Τουρκία: 549.000 ταξίδια (-8%), αλλά αύξηση στις πληρωμές (+15%, 161 εκατ. ευρώ).
- Κύπρος: Σημαντική πτώση (-9% αναχωρήσεις, -26% διανυκτερεύσεις, -4% πληρωμές).
Η μετατόπιση αυτή, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΙΝΣΕΤΕ, δείχνει μια σαφή στροφή από κοντινούς, χαμηλής δαπάνης προορισμούς, προς την κεντρική και βόρεια Ευρώπη, όπου η τουριστική κατανάλωση είναι υψηλότερη.
Το οικονομικό αποτύπωμα
Η αναβάθμιση του εξερχόμενου τουρισμού έχει άμεσες οικονομικές προεκτάσεις. Οι Έλληνες δαπανούν περισσότερα ανά ταξίδι, στοιχείο που υποδηλώνει μια ενίσχυση της αγοραστικής τους διάθεσης, παρά τις πληθωριστικές πιέσεις. Ωστόσο, το γεγονός ότι η μέση διάρκεια παραμονής μειώνεται, υποδηλώνει περιορισμό στον διαθέσιμο χρόνο ή και τον οικογενειακό προϋπολογισμό.
Σε σύγκριση με τον εισερχόμενο τουρισμό, τα μεγέθη του εξερχόμενου παραμένουν χαμηλότερα: Η μέση κατά κεφαλή δαπάνη των ξένων που έρχονται στην Ελλάδα φτάνει τα 573 ευρώ, δηλαδή 27% υψηλότερη από αυτήν των Ελλήνων που ταξιδεύουν στο εξωτερικό.
Η μελέτη του ΙΝΣΕΤΕ δείχνει ότι οι Έλληνες «ψηφίζουν» ξανά ταξίδι στο εξωτερικό, αλλά με άλλους όρους. Ο αριθμός των ταξιδιών ανεβαίνει, οι πληρωμές κινούνται σε ιστορικά υψηλά, οι επιλογές μετατοπίζονται από τα Βαλκάνια στη δυτική και βόρεια Ευρώπη. Οι διακοπές μικραίνουν σε διάρκεια, αλλά γίνονται πιο ακριβές και εντατικές.
Τέλος, για τις αεροπορικές εταιρείες, τα τουριστικά πρακτορεία και τους διεθνείς προορισμούς, το μήνυμα είναι ξεκάθαρο: Ο Έλληνας ταξιδιώτης παραμένει ενεργός, πιο «ποιοτικός» και διατεθειμένος να δαπανήσει περισσότερα, αρκεί να βρίσκει αξία στο ταξίδι.
