Νέοι κανόνες, αυστηρότεροι έλεγχοι, πρόστιμα αλλά και αποκλεισμοί από ενισχύσεις, έρχονται όσοι κάνουν την αίτηση Ολοκληρωμένου Συστήματος Διαχείρισης και Ελέγχου (ΟΣΔΕ) 2025, μετά την τροποποίηση της ΚΑΠ .Το ΟΣΔΕ 2025 αποτελεί τη διαδικασία δήλωσης των αγροτικών εκμεταλλεύσεων για την είσπραξη επιδοτήσεων και τη συμμετοχή σε προγράμματα, κυρίως στο πλαίσιο της νέας ΚΑΠ (Κοινής Αγροτικής Πολιτικής).
Θυμίζουμε ότι η καταληκτική προθεσμία για την υποβολή της Ενιαίας Αίτησης Ενίσχυσης (ΕΑΕ) ΟΣΔΕ 2025 παρατάθηκε από τον ΟΠΕΚΕΠΕ έως την Παρασκευή 29 Αυγούστου 2025, ενώ για τις αιτήσεις μεταβίβασης δικαιωμάτων η προθεσμία είναι η Παρασκευή 12 Σεπτεμβρίου 2025.
Ειδικότερα, η παρέμβαση στο άρθρο 5.9 για τις ενστάσεις και τις δικαστικές αποφάσεις θέτει πλέον ρητά ότι κάθε οριστική απόφαση υπέρ του παραγωγού, είτε από διοικητική αρχή είτε από δικαστήριο, ενσωματώνεται αυτόματα στον υπολογισμό της ενίσχυσης, όχι μόνο για το συγκεκριμένο έτος αλλά και για τα επόμενα. Η ρύθμιση αυτή αποκαθιστά τη θεσμική αξιοπιστία του συστήματος και ενδυναμώνει τη νομική προστασία των δικαιούχων.
Στο άρθρο 8.1.1, η Δράση 31.1-Α, που αφορά την αντικατάσταση υδροβόρων καλλιεργειών (μηδικής, βαμβακιού, αραβόσιτου) με χειμερινά σιτηρά ή ψυχανθή μικρού βιολογικού κύκλου, επαναδιατυπώνεται λόγω τυπογραφικού λάθους στην αρχική εγκύκλιο. Η τροποποιημένη διατύπωση ξεκαθαρίζει ότι η επιλέξιμη καλλιέργεια πρέπει να αντικαθιστά εκείνη που δηλώθηκε στο ίδιο αγροτεμάχιο την προηγούμενη χρονιά και να συνοδεύεται από τιμολόγια αγοράς σπόρων ή υπεύθυνες δηλώσεις ιδιοπαραγωγής.
Η πιο πολυσέλιδη και τεχνικά πυκνή παρέμβαση αφορά τη Δράση 31.3 (άρθρο 8.3), που περιλαμβάνει τέσσερις διακριτές υποδράσεις οικολογικής διαχείρισης για φυτοκάλυψη και ενίσχυση της βιοποικιλότητας. Εδώ, για πρώτη φορά, περιγράφονται αναλυτικά τα είδη φυτών εδαφοκάλυψης, τα φυτά ξενιστές για επικονιαστές και ωφέλιμα έντομα, οι συνθήκες γειτνίασης με υδάτινα σώματα, καθώς και οι ακριβείς γεωμετρικές προδιαγραφές των ζωνών βιοποικιλότητας (π.χ. 40% της περιμέτρου, πλάτος 1,5 μέτρου). Η εγκύκλιος εισάγει για τις ζώνες αυτές λίστες με δεκάδες εγκεκριμένα είδη, τόσο ετήσια όσο και πολυετή, από τον δίκταμο και τη φακελωτή μέχρι το θυμάρι και τη λεβάντα. Το τεχνικό βάθος της προσθήκης αυτής καταδεικνύει μια προσπάθεια αυστηροποίησης του πλαισίου, αλλά και ενίσχυσης της περιβαλλοντικής συνέπειας του μέτρου.
Η αναφορά στην τροποποίηση της Δράσης 31.4 (κυκλική οικονομία) και ειδικότερα στην προσθήκη του ECO-04.05 φέρνει στο προσκήνιο μια καινοτόμα προσέγγιση: την επί τόπου κομποστοποίηση των υπολειμμάτων στο χωράφι με μικροβιακά σκευάσματα. Η μέθοδος περιγράφεται βήμα προς βήμα, ενώ ορίζεται σαφώς ότι τα προϊόντα πρέπει να φέρουν ειδική σήμανση και να είναι εγκεκριμένα με βάση την απόφαση 217217/08.01.2004. Πρόκειται για ένα σημαντικό βήμα μεταφοράς γνώσης από την επιστημονική κοινότητα στην καλλιεργητική πρακτική, με τη διοίκηση να λειτουργεί ως θεσμικός ενδιάμεσος.
Στη Δράση 31.6-Α, η εγκύκλιος διευρύνει το εύρος αποδοχής παραστατικών τεχνικών συμβούλων, δίνοντας τη δυνατότητα στους παραγωγούς για το 2024 να υποβάλουν παραστατικά μετά την 31η Οκτωβρίου, υπό την προϋπόθεση ύπαρξης σύμβασης για την εκπόνηση Σχεδίου Περιβαλλοντικής Διαχείρισης. Το μέτρο αυτό δείχνει διοικητική ευελιξία, σε μια συγκυρία όπου πολλές διαδικασίες ενημέρωσης και τεχνικής υποστήριξης βρίσκονται ακόμα σε μετάβαση.
Η τροποποίηση της παρέμβασης 9.11 για την κορινθιακή σταφίδα αποτυπώνει μια τάση μεγαλύτερης λογοδοσίας: από την καλλιεργητική περίοδο 2025–2026 και εξής, οι εκτάσεις θα πρέπει να είναι επικαιροποιημένες στο Αμπελουργικό Μητρώο, ενώ ο παραγωγός υποχρεούται να παραδίδει ελάχιστη ποσότητα 150 κιλών/στρέμμα σε εγκεκριμένες μεταποιητικές επιχειρήσεις. Το μέτρο ενισχύει τη σύνδεση των ενισχύσεων με πραγματικές παραγωγικές επιδόσεις και επιχειρεί να περιορίσει φαινόμενα εικονικής παραγωγής.
Η εγκύκλιος καταλήγει με συμπληρώσεις στα παραρτήματα, δίνοντας σαφείς οδηγίες για τα απαιτούμενα δικαιολογητικά σε κάθε δράση. Πρόκειται για κρίσιμα στοιχεία, καθώς το σύνολο των ελέγχων — όπως ήδη θεσμοθετείται μέσω του γεωχωρικού ελέγχου (WEB GIS), της φωτοερμηνείας και της υποβολής ψηφιακών ενστάσεων — προϋποθέτει πλήρη αντιστοίχιση μεταξύ δηλώσεων, παραστατικών και φυσικής κατάστασης αγροτεμαχίων.
