Πού πατάει “φρένο” η οικονομία – Η ανάπτυξη και οι γκρίζες ζώνες

Σε κρίσιμη καμπή η ελληνική οικονομία. Τι αποκαλύπτουν οι πρόδρομοι δείκτες για τον Ιούνιο και ο στόχος για το 2025

Ελληνική σημαία στην Ακρόπολη © ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ/EUROKINISSI

Η ελληνική οικονομία βρίσκεται σε κρίσιμη καμπή, με τα βλέμματα της αγοράς να μην είναι στραμμένα μόνο στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, αλλά και στις επίσημες ανακοινώσεις της ΕΛΣΤΑΤ για την πορεία της οικονομίας το β΄ τρίμηνο, που είναι προγραμματισμένες για την Παρασκευή 5 Σεπτεμβρίου.

Το πρώτο τρίμηνο του 2025 είχε κλείσει με ισχυρή ανάπτυξη 2,2%, όμως οι πρόδρομοι δείκτες για τον Ιούνιο αποκαλύπτουν μια ανάμεικτη εικόνα: η κατανάλωση και η μεταποίηση εμφανίζουν μερική ανθεκτικότητα, η οικοδομική δραστηριότητα και οι εξαγωγές υποχωρούν, οι επενδύσεις δίνουν μικτά μηνύματα, ενώ η αγορά εργασίας παραμένει σταθερή.

Ο στόχος για το 2025 παραμένει κλειδωμένος στο 2,3%, αλλά η συνολική δυναμική δεν είναι παντού ισχυρή, με τις πρώτες εκτιμήσεις αρμοδίων στελεχών και αναλυτών να παραπέμπουν σε ρυθμούς κοντά στο 1,9% σε ετήσια βάση και 0,7% σε σύγκριση με το προηγούμενο τρίμηνο.

Ο τζίρος στο λιανεμπόριο αυξήθηκε κατά 1,8% τον Ιούνιο σε σχέση με πέρυσι, κυρίως λόγω τις πωλήσεις τροφίμων. Η κατανάλωση συνεχίζει να στηρίζει την ανάπτυξη, αλλά η περιορισμένη αύξηση δείχνει ότι η ζήτηση είναι ευάλωτη στις πληθωριστικές πιέσεις και στις μεταβολές της εμπιστοσύνης των καταναλωτών, καθώς το κόστος διαβίωσης παραμένει υψηλό. Οι ανατιμήσεις σε βασικά αγαθά, την ενέργεια και τις υπηρεσίες επιτείνουν την οικονομική «αιμορραγία» στους προϋπολογισμούς των νοικοκυριών.

Η οικοδομική δραστηριότητα, αντίθετα, δείχνει σημάδια κόπωσης, με τον όγκο των οικοδομικών αδειών να μειώνεται κατά 8,3% το πρώτο πεντάμηνο σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα πέρυσι. Η καθυστέρηση εφαρμογής νέων κανονισμών και η αβεβαιότητα γύρω από τις δημόσιες επενδύσεις περιορίζουν τον ρυθμό ανάπτυξης του κατασκευαστικού τομέα, που παραδοσιακά αποτελεί το μεγαλύτερο στήριγμα της οικονομίας. Η πτώση αυτή δημιουργεί σημαντικά «κενά» στην επενδυτική δυναμική και εγείρει ερωτήματα για τη συνέχιση της ισχυρής ανάπτυξης.

Η βιομηχανική παραγωγή σημείωσε οριακή αύξηση 0,5% τον Ιούνιο, μετά την πτώση του Μαΐου. Η αύξηση αυτή οφείλεται κυρίως στην εξόρυξη μετάλλων (+16,2%), ενώ η παραγωγή ενέργειας μειώθηκε κατά 7,2%. Ο δείκτης PMI μεταποίησης παραμένει πάνω από τις 50 μονάδες, υποδηλώνοντας ήπια επέκταση της μεταποιητικής δραστηριότητας, ενώ ο δείκτης οικονομικού κλίματος υποχώρησε ελαφρά, αντανακλώντας την επιφυλακτικότητα των καταναλωτών και των επιχειρήσεων.

Στο εξωτερικό εμπόριο, οι εξαγωγές αγαθών μειώθηκαν κατά 8,3% τον Ιούνιο σε σχέση με πέρυσι, περιορίζοντας τη θετική συμβολή τους στην επιτάχυνση του ΑΕΠ, ενώ οι εισαγωγές συνεχίζουν να αυξάνονται, πιέζοντας το εμπορικό ισοζύγιο. Η αγορά εργασίας παραμένει η φωτεινή πλευρά, με αύξηση της απασχόλησης και μείωση της ανεργίας, ενώ οι επενδύσεις εξακολουθούν να είναι το μεγάλο «αγκάθι» κυρίως λόγω των καθυστερήσεων και της υπο- εκτέλεσης έργων του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων. Είναι χαρακτηριστικό ότι το πρώτο τρίμηνο η βουτιά στις παραγωγικές επενδύσεις άγγιξε το 3,2% με την μεγαλύτερη πτώση να σημειώνουν οι κατασκευές πλην κατοικιών.

Ωστόσο, στο β΄ τρίμηνο το ΠΔΕ ανέβασε ρυθμούς, με τις δαπάνες να αυξάνονται κατά 19% στα 2,42 δισ. ευρώ. Σημαντική άνοδος καταγράφηκε και στις πληρωμές για έργα του Ταμείου Ανάκαμψης, με εκταμιεύσεις ύψους 840 εκατ. ευρώ. Παράλληλα, οι άμεσες ξένες επενδύσεις, σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, αυξήθηκαν κατά 76% σε σχέση με το β΄ τρίμηνο του 2024, φθάνοντας στα 1,54 δισ. ευρώ από 879 εκατ. ευρώ.