Με τα βλέμματα στραμμένα στο τρίτο τρίμηνο βρίσκεται το οικονομικό επιτελείο, γνωρίζοντας ότι οι επιδόσεις της τουριστικής περιόδου θα κρίνουν σε μεγάλο βαθμό την επίτευξη του φετινού στόχου για ρυθμό ανάπτυξης 2,2% με 2,3%.
Η κυβέρνηση ποντάρει όχι μόνο στην ενίσχυση των τουριστικών εσόδων αλλά και στην αναθεώρηση των στοιχείων από την ΕΛΣΤΑΤ, ώστε το ΑΕΠ να επιταχύνει με ταχύτητα γύρω στο 2,5% στο γ΄ τρίμηνο. Μία τέτοια εξέλιξη θα άνοιγε το δρόμο για ένα ισχυρότερο κλείσιμο στο τέλος του έτους, δημιουργώντας πρόσθετο δημοσιονομικό χώρο και επιταχύνοντας την αποκλιμάκωση του χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ.
Η μέχρι τώρα εικόνα, πάντως, δεν αφήνει περιθώρια εφησυχασμού. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, η ελληνική οικονομία αναπτύχθηκε με ρυθμό 1,95% στο πρώτο εξάμηνο (2,2% το α΄ τρίμηνο και 1,7% το β΄ τρίμηνο), αρκετά χαμηλότερα από την επίσημη κυβερνητική πρόβλεψη. Η επιβράδυνση αποδίδεται κυρίως στη συρρίκνωση της συμβολής των αποθεμάτων, που περιορίστηκαν σε μόλις 632 εκατ. ευρώ το β΄ τρίμηνο από 1,7 δισ. ευρώ το α΄ τρίμηνο. Με άλλα λόγια, η κατανάλωση υφιστάμενων αποθεμάτων αντί νέων παραγγελιών «φρέναρε» την αναπτυξιακή δυναμική.
Το διεθνές περιβάλλον επηρέασε την ανάπτυξη
Το διεθνές περιβάλλον επίσης δεν βοήθησε. Οι αμερικανικοί δασμοί στις ευρωπαϊκές εισαγωγές, οι γεωπολιτικές εντάσεις στη Μέση Ανατολή και οι έντονες διακυμάνσεις στις τιμές ενέργειας ενίσχυσαν το κλίμα αβεβαιότητας, οδηγώντας σε αναβολή ή και ακύρωση επενδυτικών πρωτοβουλιών. Παρά ταύτα, μια σειρά δεικτών κινείται σε θετική τροχιά: οι επενδύσεις παγίου κεφαλαίου αυξήθηκαν κατά 6,5% σε ετήσια βάση, η ιδιωτική κατανάλωση ενισχύθηκε κατά 1,1%, ενώ οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών κατέγραψαν άνοδο 1,9%. Ταυτόχρονα, οι εισαγωγές μειώθηκαν κατά 3,2%, βελτιώνοντας το εμπορικό ισοζύγιο.
Σημαντική ήταν και η συμβολή του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, με απορροφήσεις 3,26 δισ. ευρώ το β΄ τρίμηνο. Η κυβέρνηση εκτιμά ότι στο β΄ εξάμηνο οι εκταμιεύσεις θα ξεπεράσουν τα 9,5 δισ. ευρώ, δίνοντας νέα ώθηση στην οικονομία. Στην ίδια κατεύθυνση λειτουργούν και οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης, οι οποίοι αναμένεται να τροφοδοτήσουν επενδύσεις σε υποδομές, πράσινη ενέργεια και ψηφιακό μετασχηματισμό, δημιουργώντας περισσότερες θέσεις εργασίας.
Το μεγάλο χαρτί της ανάπτυξης παραμένει ο τουρισμός
Ωστόσο, το μεγάλο χαρτί παραμένει ο τουρισμός. Η κυβέρνηση προσδοκά ότι τα φετινά τουριστικά έσοδα θα ξεπεράσουν τα αντίστοιχα του 2024, ενισχύοντας την κατανάλωση και το ισοζύγιο υπηρεσιών. Τα πρώτα στοιχεία από αφίξεις και κρατήσεις είναι ενθαρρυντικά, με τις μεγάλες αγορές – Γερμανία, Γαλλία, Βρετανία – να εμφανίζουν ισχυρή ζήτηση. Εάν οι προβλέψεις επιβεβαιωθούν και υπάρξει ισχυρό φίνις, η θετική επίδραση στο ΑΕΠ θα είναι καθοριστική.
Στο υπουργείο Οικονομικών εκτιμούν ότι ένα γ’ τρίμηνο με ανάπτυξη κοντά στο 2,5% θα δώσει το αναγκαίο «μαξιλάρι» ώστε, σε συνδυασμό με μία καλή επίδοση στο τέταρτο, να επιτευχθεί τελικά ρυθμός 2,2%-2,3% στο σύνολο της χρονιάς. Ένα τέτοιο αποτέλεσμα δεν θα έχει μόνο στατιστική αξία. Θα δημιουργήσει πρόσθετο δημοσιονομικό χώρο για κοινωνικές παρεμβάσεις και ταυτόχρονα θα στηρίξει την αποκλιμάκωση του χρέους, που εξακολουθεί να κινείται σε υψηλά επίπεδα καθώς σε απόλυτα μεγέθη ξεπερνά τα 368 δις. ευρώ.
Η εξίσωση, ωστόσο, παραμένει δύσκολη. Η διεθνής αβεβαιότητα, οι γεωπολιτικές εντάσεις και οι κλιματικοί κίνδυνοι που απειλούν τον τουρισμό κρατούν την κυβέρνηση σε εγρήγορση. Το κρίσιμο γ΄ τρίμηνο θα δείξει αν η ελληνική οικονομία μπορεί να καλύψει το χαμένο έδαφος και να πετύχει τους στόχους της ή αν θα απαιτηθεί αναπροσαρμογή προσδοκιών, με φόντο το τελικό κείμενο του προϋπολογισμού για το 2026 που θα κατατεθεί τον Νοέμβριο στην βουλή.
