Την ώρα που τα αεροπλάνα προσγειώνονται γεμάτα στους δημοφιλείς ελληνικούς τουριστικούς προορισμούς, τα ξενοδοχεία δεν βλέπουν απαραίτητα αντίστοιχη αύξηση στις διανυκτερεύσεις. Το παράδοξο αυτό αποτυπώνει μια τάση που παρατηρείται φέτος, όχι μόνο στη Μύκονο και τη Σαντορίνη, αλλά σε αρκετά νησιά του Αιγαίου και του Ιονίου, και θέτει κρίσιμα ερωτήματα για την ποιότητα και τη βιωσιμότητα της τουριστικής ανάπτυξης.
Οι αφίξεις δεν λένε όλη την ιστορία
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Fraport Greece για τον Αύγουστο του 2025, η Μύκονος υποδέχθηκε πάνω από 310.000 διεθνείς επισκέπτες, καταγράφοντας μια μέτρια αύξηση σε σχέση με πέρσι. Παράλληλα, οι επιβάτες στις domestic flights, δηλαδή τις πτήσεις μεταξύ ελληνικών προορισμών, παρουσίασαν μικρή πτώση. Αν κοιτάξει κανείς μόνο τα νούμερα, η εικόνα μοιάζει αντιφατική: περισσότερες αφίξεις αλλά στασιμότητα στη διαμονή.
Όπως επισημαίνει ο Δημήτρης Αποστολόπουλος, Commercial Director της Square Lime, οι «domestic» αφίξεις δεν αντανακλούν απαραίτητα τη ζήτηση από Έλληνες ταξιδιώτες.
Πολλοί διεθνείς επισκέπτες χρησιμοποιούν πτήσεις εσωτερικού ως τελικό σκέλος του ταξιδιού τους, συνδέοντας π.χ. Αθήνα ή Θεσσαλονίκη με τη Μύκονο ή τη Σαντορίνη, χωρίς να διανυκτερεύουν στον προορισμό. Αυτή η διαφορά μεταξύ αριθμού αφίξεων και πραγματικής τουριστικής παρουσίας αποτελεί κεντρικό στοιχείο για την κατανόηση της τρέχουσας κατάστασης.
Σε αυτό το πλαίσιο, η Χριστίνα Τετράδη, πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Λαγανά (Ζακύνθου) και γ.γ. του ΙΤΕΠ, σημειώνει: «Η αύξηση στις αφίξεις δεν αντικατοπτρίζεται στις πληρότητες των ξενοδοχείων. Δεν βλέπουμε αύξηση στις διανυκτερεύσεις και τις πληρότητες τις πετυχαίνουμε με μεγάλο κόπο».
Η πίεση στα ξενοδοχεία και η στροφή στις βραχυχρόνιες μισθώσεις
Παρά την αύξηση των αφίξεων, η ξενοδοχειακή αγορά δεν βλέπει ανάλογη ανάπτυξη στις πληρότητες. Ξενοδόχοι της Μυκόνου και της Σαντορίνης εκφράζουν ανησυχία, επισημαίνοντας ότι η οικονομική αποδοτικότητα των καταλυμάτων τους δεν ανταποκρίνεται στα «γεμάτα» αεροπλάνα.
Αντίστοιχη εικόνα και στην Αθήνα, με τις ξενοδοχειακές επιδόσεις να παρουσιάζουν αρνητικό πρόσημο, την ώρα που οι αφίξεις στο «Ελευθέριος Βενιζέλος» βαίνουν αυξανόμενες.
Ο Ιούλιος του 2025 έκλεισε με μέση πληρότητα 83,3% (-3,6%) και RevPAR 173,19 ευρώ (-2,5%), ενώ η μέση τιμή δωματίου (ADR) παρέμεινε σχεδόν αμετάβλητη, στα 207,85 ευρώ (+1,1%), σύμφωνα με την Ένωση Ξενοδόχων Αθήνας, Αττικής και Αργοσαρωνικού. Η Ένωση προειδοποιεί για «επικίνδυνη στασιμότητα» και καλεί την Πολιτεία και την Τοπική
Αυτοδιοίκηση να λάβουν μέτρα για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και την αναβάθμιση των υποδομών.
Η κα Τετράδη εξηγεί ότι ο βασικός δείκτης που πρέπει να παρακολουθείται είναι η διάρκεια παραμονής: «Πριν από δέκα χρόνια η μέση διάρκεια ήταν δέκα μέρες. Τώρα έχει μειωθεί στο μισό, στις πέντε ημέρες. Οι tour operators το παρατηρούν εδώ και καιρό».
Οι υψηλές τιμές, η πίεση στις υποδομές και η κόπωση από τον υπερτουρισμό σε κάποιους προορισμούς επηρεάζουν τη μέση διάρκεια παραμονής και την ικανοποίηση των επισκεπτών. Όπως επισημαίνει ο Δημήτρης Αποστολόπουλος, η εικόνα που δίνουν τα αεροπορικά στοιχεία είναι μόνο ένα μέρος της πραγματικότητας. Η ποιότητα του ταξιδιού και η εμπειρία του επισκέπτη είναι εξίσου σημαντικά.
Στο πλαίσιο αυτό, η άνοδος των βραχυχρόνιων μισθώσεων μέσω Airbnb, βιλών και boutique καταλυμάτων φαίνεται να απορροφά ένα σημαντικό μέρος της ζήτησης. «Τα Airbnb πολλαπλασιάζονται και επειδή δεν πάνε καλά μειώνουν τις τιμές», τονίζει η κα Τετράδη, επισημαίνοντας ότι «για πολλούς τουρίστες που βιώνουν οικονομική κρίση στις χώρες τους, είναι θελκτικό να νοικιάσουν ένα σπίτι με κουζίνα και να μαγειρεύουν αντί να βγαίνουν έξω. Για τους ίδιους λόγους, καταγράφεται αυξημένη προτίμηση και για το all inclusive, ένα μοντέλο διακοπών στο οποίο οι δαπάνες είναι απολύτως ελεγχόμενες».
Πρωταθλήτρια Ευρώπης στα έσοδα ανά διαθέσιμο δωμάτιο η Ελλάδα
Παρά την πτώση σε πληρότητες, η Ελλάδα κατέγραψε πανευρωπαϊκή πρωτιά τον Ιούλιο του 2025 στον δείκτη έσοδα ανά διαθέσιμο δωμάτιο (RevPAR), με +15,4%, σύμφωνα με την MKG Consulting. Η εκρηκτική αυτή επίδοση οφείλεται κυρίως στην αύξηση της μέσης τιμής ανά δωμάτιο (ADR) κατά 20,7%, που αποδεικνύει ότι οι ελληνικοί προορισμοί διατηρούν ισχυρή ελκυστικότητα και μπορούν να κεφαλαιοποιήσουν την υψηλή ζήτηση, παρά τη μείωση της πληρότητας κατά 3,7 μονάδες.
«Η άποψή μου είναι ότι το ελληνικό τουριστικό προϊόν δεν είναι πανάκριβο, όπως λένε κάποιοι. Οι αυξήσεις έγιναν για να καλυφθεί η άνοδος των λειτουργικών εξόδων. Ωστόσο, επειδή η αρχή της σεζόν δεν ήταν καλή, αναγκαστήκαμε να προχωρήσουμε σε προσφορές για να γεμίσουμε τα δωμάτια», υπογραμμίζει η κα Τετράδη. Η ίδια, μεταφέροντας την εμπειρία της Ζακύνθου, αναφέρει «Τις πρώτες 15 μέρες του Ιουλίου η κίνηση ήταν νεκρή, ενώ ο Σεπτέμβριος πάει καλά με last minute κρατήσεις και πιο εύκολη ροή. Στο ΙΤΕΠ συγκεντρώνουμε τώρα τα στοιχεία από τα ξενοδοχεία για να κάνουμε την ανάλυση και τον τελικό απολογισμό».
Νέες προτιμήσεις ταξιδιωτών και διασπορά σε προορισμούς
Το τοπίο αλλάζει και σε επίπεδο προορισμών. Οι ταξιδιώτες δείχνουν αυξημένο ενδιαφέρον για εμπειρίες που συνδυάζουν αυθεντικότητα, αργό ρυθμό και τοπική κουλτούρα. Νησιά όπως η Νάξος και η Άνδρος κερδίζουν έδαφος, με οικογενειακά boutique καταλύματα, αγροτουριστικές δραστηριότητες και γαστρονομικές εμπειρίες που συνδέουν τον επισκέπτη με την τοπική κοινωνία.
Η Κρήτη συνεχίζει να κρατά τα σκήπτρα στον ελληνικό τουρισμό. Ο πρόεδρος των ξενοδόχων Ηρακλείου, Νίκος Χαλκιαδάκης, αναφέρει ότι η εικόνα για το 2025 είναι θετική καθώς παρά τις χαμηλότερες πληρότητες, οι υψηλότερες τιμές στα δωμάτια έφεραν καλύτερα έσοδα στα ξενοδοχεία.
Η ανάγκη για νέους δείκτες μέτρησης
Μπροστά σε αυτή την αναντιστοιχία, η ελληνική τουριστική αγορά καλείται να υιοθετήσει «smarter metrics». Η παραδοσιακή σύγκριση αφίξεων από πτήσεις δεν αρκεί. Αντίθετα, προτείνονται δείκτες που θα μετρούν διάρκεια παραμονής και μέση δαπάνη ανά επισκέπτη, προέλευση ταξιδιωτών και τύπος κράτησης, κατηγοριοποίηση καταλυμάτων και ποιοτική ανάλυση του guest mix, περιβαλλοντικό και κοινωνικό αποτύπωμα, διασπορά ζήτησης ανά μικροπροορισμό.
Με αυτά τα δεδομένα, η ανάλυση δεν θα περιορίζεται στα «γεμάτα αεροπλάνα», αλλά θα αποτυπώνει την πραγματική οικονομική και κοινωνική επίδραση του τουρισμού.
Από την ποσότητα στην ποιότητα
Το φετινό παράδοξο -αύξηση αφίξεων χωρίς αντίστοιχη αύξηση διανυκτερεύσεων- αναδεικνύει την ανάγκη για μια πιο ποιοτική προσέγγιση στον ελληνικό τουρισμό. Η ευκαιρία δεν είναι να γεμίσουν απλώς τα ξενοδοχεία, αλλά να δημιουργηθεί αξία για τον επισκέπτη και την τοπική κοινωνία.
Η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα να επεκτείνει την τουριστική εμπειρία πέρα από τα κλασικά «must-see» νησιά, αξιοποιώντας δευτερογενείς προορισμούς, βιώσιμες πρακτικές και αυθεντικές εμπειρίες. Έτσι, μπορεί όχι μόνο να συνεχίσει να εμπνέει ταξιδιώτες από όλο τον κόσμο, αλλά και να θέσει πρότυπα για έναν τουρισμό που εξελίσσεται υπεύθυνα και ισορροπημένα.
