H Moody’s διατήρησε την ελληνική οικονομία στη βαθμίδα Baa3, επιβεβαιώνοντας με αυτόν τον τρόπο την επενδυτική βαθμίδα που είχε δώσει τον Μάρτιο. Ο διεθνής οίκος αξιολόγησης διατήρησε αμετάβλητο το outlook του ελληνικού αξιόχρεου (σταθερό). Στην έκθεση που συνοδεύει την αξιολόγηση της ελληνικής οικονομίας, υπάρχει μια σειρά από προτεινόμενα μέτρα και δράσεις που πρέπει να ληφθούν, ώστε η ελληνική οικονομία να μπορέσει να ανέβει τα επόμενα σκαλοπάτια στη διαβάθμιση της Moody’s.
Μεταξύ άλλων δίνει έμφαση στις μεταρρυθμίσεις και στην ανάγκη επιτάχυνσής τους, προκειμένου να «ξεκλειδώσουν» σημαντικές επενδύσεις, ώστε να γίνει πιο ανταγωνιστική η ελληνική οικονομία. Παράλληλα, ξεχωριστή αναφορά γίνεται στο υψηλό χρέος της χώρας. Επίσης, η Moody’s βγάζει κίτρινη κάρτα στην απορρόφηση των κονδυλίων από το Ταμείο Ανάκαμψης, όπου παρατηρείται σημαντική υστέρηση που επιβεβαιώνεται από την αναθεώρηση των πρωταρχικών στόχων.
«Η αξιολόγηση Baa3 της Ελλάδας και η σταθερή προοπτική υποστηρίζονται από ένα σταθερό ιστορικό μεταρρυθμίσεων, το οποίο έχει οδηγήσει σε ορατές βελτιώσεις στους θεσμούς και τη διακυβέρνηση, ισχυρότερες επενδύσεις και έναν υγιέστερο τραπεζικό τομέα» αναφέρει αρχικά στην έκθεσή της. Και προειδοποιεί: «Παρά την αναμενόμενη μεγάλη μείωση, ο δείκτης χρέους προς ΑΕΠ θα παραμείνει πολύ υψηλός. Ωστόσο, η ευνοϊκή δομή του χρέους και το μεγάλο απόθεμα ρευστότητας αποτελούν σημαντικούς μετριαστικούς παράγοντες που μετριάζουν τις μελλοντικές επιπτώσεις».
«Η ελληνική οικονομία έχει επιδείξει ισχυρή απορρόφηση σημαντικών κονδυλίων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα οποία, σε συνδυασμό με τις ιδιωτικές επενδύσεις, θα στηρίξουν την ανάπτυξη τα επόμενα χρόνια. Μαζί με τις συνεχιζόμενες μεταρρυθμίσεις, αυτό θα συμβάλει στην αύξηση του δυνητικού ρυθμού ανάπτυξης και θα αντισταθμίσει εν μέρει τις αρνητικές επιπτώσεις των δυσμενών δημογραφικών συνθηκών» προσθέτει.
Στην έκθεσή της για την αξιολόγηση της Ελλάδας, η Moody’s δίνει τα εύσημα για τη δημοσιονομική πορεία της χώρας, η οποία συνεχίζει να παρουσιάζει επιδόσεις πάνω από τον μέσο όρο της Ευρώπης. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στην υπεραπόδοση των εσόδων ως απόρροια της πάταξης της φοροδιαφυγής. «Η δημοσιονομική επίδοση της Ελλάδας συνεχίζει να ξεπερνά τις προσδοκίες, καταγράφοντας πρωτογενές πλεόνασμα 4,8% του ΑΕΠ το 2024, πολύ πάνω από τον αρχικό δημοσιονομικό στόχο του 2,1% του ΑΕΠ. Αυτή η ισχυρή επίδοση αντανακλά, εν μέρει, τη συνεχιζόμενη επιτυχία των μέτρων καταπολέμησης της φοροδιαφυγής που έχουν εφαρμόσει οι αρχές» τονίζεται.
Και προστίθεται: «Μαζί με την ισχυρή ονομαστική ανάπτυξη, αυτή η ισχυρή δημοσιονομική επίδοση συνέβαλε σε ετήσια μείωση του χρέους της χώρας κατά περισσότερο από 10 ποσοστιαίες μονάδες. Αυτή η υπεραπόδοση συνεχίστηκε και το 2025, γεγονός που οδήγησε την κυβέρνηση να αυξήσει τον στόχο πρωτογενούς πλεονάσματος, ενώ παράλληλα εισάγει πρόσθετη στήριξη για τα νοικοκυριά χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος. Η Ελλάδα συνεχίζει επίσης να έχει καλή απόδοση σε σχέση με τις ομοειδείς χώρες όσον αφορά την εφαρμογή του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, με σημαντική πρόοδο τόσο στον τομέα των επιχορηγήσεων όσο και στον τομέα των δανείων. Ωστόσο, με μόνο το 59,3% του συνολικού χρηματοδοτικού πακέτου να έχει εκταμιευθεί μέχρι σήμερα, η Ελλάδα αναθεώρησε το ΕΣΑΑ, προκειμένου να μεγιστοποιήσει τις πιθανότητες απορρόφησης των υπόλοιπων κονδυλίων».
Γιατί σταθερό outlook από τη Moody’s
Για την απόφασή της να μην αναβαθμίσει σε θετικό (από σταθερό) το outlook της ελληνικής οικονομίας, η Moody’s εξηγεί: «Η σταθερή προοπτική ενσωματώνει την άποψή μας ότι η τρέχουσα πολύ ισχυρή δημοσιονομική απόδοση είναι πιθανό να μετριαστεί με την πάροδο του χρόνου, αν και το χρέος θα συνεχίσει να μειώνεται. Εξισορροπεί επίσης το γεγονός ότι ορισμένες από τις κύριες πιστωτικές προκλήσεις της Ελλάδας θα βελτιωθούν αργά, σε αντίθεση με τα θετικά πιστωτικά στοιχεία ενός σταθερού θεσμικού και πολιτικού περιβάλλοντος. Οι βασικές μας υποθέσεις αναγνωρίζουν ότι η ολοκλήρωση των θεσμικών και των οικονομικών διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που ενισχύουν την ανάπτυξη θα απαιτήσει χρόνο».
Και διευκρινίζει: «Προβλέπουν επίσης ότι η οικονομική ανάπτυξη είναι πιθανό να επιβραδυνθεί σε σχέση με τα τρέχοντα υψηλά επίπεδα, μόλις ολοκληρωθεί η απορρόφηση του RRF. Αυτό οφείλεται εν μέρει στο γεγονός ότι οι δυσμενείς δημογραφικές εξελίξεις θα δημιουργήσουν σημαντικά εμπόδια στην ανάπτυξη, παρά τις προσπάθειες της κυβέρνησης να αυξήσει τα ποσοστά συμμετοχής στο εργατικό δυναμικό και να εφαρμόσει διαρθρωτικές μακροοικονομικές μεταρρυθμίσεις. Αν και το χρέος έχει μειωθεί ραγδαία τα τελευταία χρόνια, θα παραμείνει ένα από τα υψηλότερα στο σύμπαν των αξιολογήσεών μας μέχρι το τέλος της δεκαετίας».
«Οι βασικές μας παραδοχές αναγνωρίζουν επίσης ότι οι ελληνικές αρχές αξιοποιούν την θετική δυναμική που δημιουργούν τα κεφάλαια του RRF για να εφαρμόσουν με αποφασιστικότητα οικονομικές και δημοσιονομικές πολιτικές που υποστηρίζουν την πίστωση, μια πολιτική επιλογή που μειώνει τους κινδύνους υποβάθμισης των αξιολογήσεων που ενδέχεται να προκληθούν από αυτές τις οικονομικές και δημοσιονομικές αδυναμίες» σημειώνει ακόμη.
Παράγοντες αναβάθμισης και κινδύνου
Η αξιολόγηση Baa3 με σταθερό outlook θα μπορούσε να αλλάξει προς τα πάνω:
- Αν το μεσοπρόθεσμο αναπτυξιακό δυναμικό της χώρας υπερβεί τις τρέχουσες προσδοκίες των αναλυτών της Moody’s.
- Εφόσον παρουσιαστούν σημάδια επιτάχυνσης σε τομείς μεταρρυθμίσεων, που απαιτούν σημαντικό χρόνο για να υλοποιηθούν, όπως η ενίσχυση της αποτελεσματικότητας του δικαστικού συστήματος ή η διαφοροποίηση της οικονομίας.
- Στην περίπτωση που υπάρξει ταχύτερη μείωση του χρέους της Ελλάδας.
Αντίθετα, η αξιολόγηση Baa3 της Ελλάδας, με σταθερό outlook, θα μπορούσε να κινδυνεύσει από πιθανή υποβάθμιση στην περίπτωση που:
- Η πολιτική, η οποία ακολουθήθηκε στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια αναστραφεί.
- Υπάρξουν ενδείξεις ότι οι προηγούμενες μεταρρυθμίσεις δεν αποφέρουν τα οφέλη για την ανάπτυξη και τα δημοσιονομικά που αναμένουν οι αναλυτές της Moody’s επί του παρόντος.
- Προκύψουν ενδείξεις για μια διαρκή, ουσιαστική επιδείνωση της δημοσιονομικής θέσης της κυβέρνησης, ενδεχομένως σε συνδυασμό με μια απότομη επιδείνωση της υγείας του τραπεζικού τομέα. Τέτοιες εξελίξεις «θα προκαλούσαν αρνητική ενέργεια αξιολόγησης, όπως και η οπισθοδρόμηση στις διαρθρωτικές μακροοικονομικές ή δημοσιονομικές μεταρρυθμίσεις», εξηγεί η Moody’s.
- Παρουσιαστεί μια σημαντική επιδείνωση της γεωπολιτικής κατάστασης στην Ευρώπη, η οποία θα οδηγούσε σε απτές ενδείξεις αποδυνάμωσης της υποστήριξης από βασικούς συμμάχους, ιδίως τις ΗΠΑ.
Τα επόμενα ραντεβού της ελληνικής οικονομίας μετά τη Moody’s
Υπενθυμίζεται ότι ο αμερικανικός οίκος αξιολόγησης ήταν ο τελευταίος από τους «μεγάλους», που έδωσαν την επενδυτική βαθμίδα στην Ελλάδα. Τα επόμενα ραντεβού της χώρας με τους διεθνείς οίκους αξιολόγησης είναι:
- S&P (17 Οκτωβρίου),
- Scope (7 Νοεμβρίου) και
- Fitch (14 Νοεμβρίου).
S&P, DBRS και Scope έχουν δώσει πιστοληπτική αξιολόγηση ΒΒΒ στην Ελλάδα, μια βαθμίδα πάνω από το investment grade με σταθερό outlook. Η Fitch, όπως και η Moody’s, διατηρεί τη χώρα μας μια θέση χαμηλότερα.
