Κατά σύμπτωση, στις 25 Σεπτεμβρίου, βγήκε σε δημόσια διαβούλευση το σχέδιο νόμου του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών με το οποίο επιχειρεί να μπει τάξη στην Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ) και στις 26 Σεπτεμβρίου προκλήθηκε χάος και μεγάλες καθυστερήσεις στο αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος» και όχι μόνο. Κατά σύμπτωση, επίσης, οι ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας αντιδρούν στο σχέδιο νόμου με το οποίο η ΥΠΑ μετατρέπεται από αυτοτελή δημόσια υπηρεσία, που είναι σήμερα, σε Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου (Ν.Π.Δ.Δ.).
Δεν είναι, ωστόσο, σύμπτωση η δυσφορία που προκλήθηκε χθες στο υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών καθώς η ταλαιπωρία των επιβατών είναι συνηθισμένο φαινόμενο τους τελευταίους μήνες. Το σίγουρο είναι πως η κυβέρνηση δύσκολα μπορεί να διαχειριστεί την κατάσταση με τους ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας παρά τις διαρροές (υπηρεσιακών και όχι πολιτικών παραγόντων του υπουργείου) πως «η υπομονή έχει τα όριά της». Ακόμα πιο δύσκολα μπορεί να εφαρμόσει αυτό που έκανε ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Ρόναλντ Ρήγκαν το 1981.
Στις 5 Αυγούστου 1981, ο Ρήγκαν έκανε πράξη την απειλή που είχε εκτοξεύσει λίγες εβδομάδες νωρίτερα κατά απεργών και απέλυσε περισσότερους από 11.300 ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας. Παράλληλα, η κυβέρνηση προχώρησε στη διάλυση και την πτώχευση του συνδικάτου PATCO που εκπροσωπούσε τους ελεγκτές. Για να καλυφθεί το κενό, η κυβέρνηση των ΗΠΑ χρησιμοποίησε ως ελεγκτές, μη απεργούς υπαλλήλους και περίπου 3.000 στρατιωτικούς ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας. Οι πτήσεις αρχικά μειώθηκαν δραστικά, αλλά το σύστημα εναέριας κυκλοφορίας δεν κατέρρευσε. Η εκπαίδευση νέων ελεγκτών για την πλήρη αντικατάσταση των απολυθέντων χρειάστηκε χρόνια. Η απαγόρευση πρόσληψης των απολυμένων ελεγκτών στον ομοσπονδιακό τομέα, δηλαδή στο αμερικανικό δημόσιο, άρθηκε αργότερα από τον πρόεδρο Μπιλ Κλίντον.
Άλλες εποχές, άλλα ήθη. Σήμερα, με πολλαπλάσιες πτήσεις, οι ελεγκτές στην Ελλάδα έχουν αναλάβει ένα πολύ δύσκολο έργο, σε σύνθετες συνθήκες και με απαρχαιωμένο τεχνολογικό εξοπλισμό και αυτό πρέπει να τους το πιστώσουμε. Όμως τα παράπονα των επιβατών αυξάνονται. Το «Ελευθέριος Βενιζέλος», το μεγαλύτερο αεροδρόμιο της χώρας, που λειτουργεί ούτως ή άλλως με περιορισμένο αριθμό κινήσεων (αφίξεις/αναχωρήσεις) λόγω των απαρχαιωμένων συστημάτων αεροναυτιλίας της ΥΠΑ, είδε χθες να περιορίζεται η χωρητικότητα των αφίξεων κατά 25% επιπλέον, όπως ανακοίνωσε η Aegean Airlines.
Οι καθυστερήσεις και η ταλαιπωρία για εκατομμύρια επιβάτες είναι συνηθισμένο φαινόμενο που έγινε ακόμα συχνότερο το φετινό καλοκαίρι σχεδόν σε όλα τα ελληνικά αεροδρόμια. Η Ελλάδα, μια χώρα τουριστική, αδυνατεί εδώ και πολλά χρόνια να επενδύσει σε νέα συστήματα αεροναυτιλίας, αλλά και να προχωρήσει σε αναδιάρθρωση της ΥΠΑ, ώστε να βελτιωθεί η εικόνα στα 22 αεροδρόμια που παραμένουν υπό τον έλεγχό της.
Για να αποφύγουμε τα βαριά πρόστιμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ήδη υπάρχει καταδικαστική απόφαση, καθώς δεν διαθέτουμε συστήματα ψηφιακής ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ αεροσκαφών και ελεγκτών εναέριας κυκλοφορίας) η κυβέρνηση προωθεί αυτήν την περίοδο το σχέδιο νόμου για τις αλλαγές στην ΥΠΑ. Προωθεί, επίσης, σειρά άλλων πρωτοβουλιών, στο πλαίσιο σχετικής συμφωνίας με την Κομισιόν. Όμως, όπως υποστηρίζουν πρόσωπα που ασχολούνται με τη διαχείριση των αεροδρομίων, οι ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας δεν φαίνεται να συμφωνούν με το σύνολο των προβλέψεων του σχεδίου νόμου και η αντίδρασή τους αποτυπώθηκε στο χθεσινό μπάχαλο στο «Ελευθέριος Βενιζέλος» και όχι μόνο.
Παρά το γεγονός πως ένα πέπλο σιωπής καλύπτει τα παζάρια της κυβέρνησης και της ΥΠΑ με τους ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας, την τύχη των διαγωνισμών για τα νέα ραντάρ και τον λοιπό εξοπλισμό αεροναυτιλίας, είναι κοινό μυστικό πως το συνδικαλιστικό σωματείο των ελεγκτών εναέριας κυκλοφορίας δεν συμφωνεί με το επίπεδο αμοιβών. Κάθε ελεγκτής, με βάση την πλέον πρόσφατη Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ), λαμβάνει περίπου 130.000 ευρώ μικτά τον χρόνο (πρόκειται για τις συνολικές αμοιβές). Τώρα επιδιώκουν να αυξήσουν τις ετήσιες, μικτές, συνολικές απολαβές στα 175.000 ευρώ τον χρόνο. Φαίνεται πως οι συνδικαλιστές δεν ικανοποιήθηκαν ούτε με την πρόβλεψη της ΚΥΑ, σύμφωνα με την οποία θα λαμβάνουν 1.500 ευρώ για κάθε επιπλέον εξάωρη βάρδια (πράγμα σύνηθες αφού υπάρχει έλλειψη ελεγκτών εναέριας κυκλοφορίας). Προγραμματίζονται πάντως περίπου 100 προσλήψεις αυτή την περίοδο και άλλες 200 σε δεύτερο χρόνο συνεπώς οι υπερωρίες θα περιοριστούν…
Στελέχη του αεροπορικού κλάδου αναρωτιούνται, επίσης, για ποιον λόγο οι υπηρεσίες της ΥΠΑ δεν δέχτηκαν παλαιότερη πρόταση της διοίκησης του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών (ΔΑΑ), ώστε να χρηματοδοτήσει με δικά του χρήματα την αγορά ανταλλακτικών, ακόμα και την αντικατάσταση του εξοπλισμού αεροναυτιλίας στο «Ελευθέριος Βενιζέλος». Ο εξοπλισμός στο μεγαλύτερο ελληνικό αεροδρόμιο λειτουργεί από το 2001 και είναι άγνωστο πότε θα αντικατασταθεί, αφού η σημερινή ηγεσία της ΥΠΑ προσπαθεί να κερδίσει τον χαμένο χρόνο και να επανεκκινήσει κάποιους διαγωνισμούς. Αντίστοιχες καθυστερήσεις στην προμήθεια του εξοπλισμού αεροναυτιλίας υπάρχουν και σε άλλα αεροδρόμια της χώρας, ακόμα και σε υπό κατασκεύη αεροδρόμια όπως το Καστέλι Ηρακλείου.
Η μεγάλη αύξηση των πτήσεων μετά την πανδημία δεν συνοδεύτηκε ούτε από αναβάθμιση των τεχνολογικών συστημάτων, ούτε από αύξηση του αριθμού των ελεγκτών εναέριας κυκλοφορίας», λένε στην αεροπορική αγορά. Έτσι οι επιβάτες, που ταλαιπωρούνται σχεδόν ολόκληρο το φετινό καλοκαίρι, είναι όμηροι των διαθέσεων που έχουν κάποιοι πανίσχυροι συνδικαλιστικοί φορείς στην ΥΠΑ. Χθες πήραν ακόμα μια γεύση…
Όσο για τις αεροπορικές εταιρείες, προκειμένου να αποφύγουν τα αιτήματα αποζημιώσεων λόγω καθυστερήσεων στις πτήσεις, εφαρμόζουν μια δοκιμασμένη μέθοδο. Επιβιβάζουν κανονικά τους επιβάτες στο αεροπλάνο κατά την ώρα αναχώρησης που αναφέρεται στο εισιτήριο και τους αφήνουν να περιμένουν εντός του αεροσκάφους!
