Η συζήτηση για την επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου στην Ελλάδα διαρκεί δεκαετίες, όμως τα τελευταία χρόνια η στρατηγική αυτή δείχνει να αποκτά πραγματικό αντίκρισμα. Η ανάγκη δεν αφορά μόνο την αύξηση των εσόδων, αλλά και τη βιωσιμότητα του τουριστικού μοντέλου: σταθερότερα εισοδήματα για τις τοπικές κοινωνίες, καλύτερη χρήση των υποδομών, μείωση των πιέσεων από τον υπερτουρισμό.
Ένας προορισμός που μπορεί να προσελκύει ταξιδιώτες από τον Απρίλιο μέχρι τον Νοέμβριο έχει σαφώς πιο ανθεκτική οικονομία και λιγότερες κοινωνικές εντάσεις.
Το δίμηνο Σεπτεμβρίου – Οκτωβρίου έχει εξελιχθεί τα τελευταία χρόνια σε καθοριστικό παράγοντα, ενισχύοντας σταδιακά τόσο τις εισπράξεις όσο και τη διαθεσιμότητα αεροπορικών θέσεων. Η μετατόπιση σημαντικού αριθμού ταξιδιωτών εκτός του «θερμού» Ιουλίου – Αυγούστου αλλάζει τους όρους του παιχνιδιού, με τους μήνες του φθινοπώρου να κερδίζουν πόντους στον προγραμματισμό των διακοπών, μια τάση που εδραιώνεται και φέτος.
Το βασικό ατού του φθινοπώρου είναι οι χαμηλότερες τιμές σε σχέση με την αιχμή της σεζόν, γεγονός ιδιαίτερα σημαντικό σε μια περίοδο όπου τα εισοδήματα των Ευρωπαίων πιέζονται. Επιπλέον, οι ηπιότερες καιρικές συνθήκες, με χαμηλότερες θερμοκρασίες, καθιστούν την εμπειρία πιο ευχάριστη για οικογένειες και ζευγάρια. Παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι ο τουρισμός το φθινόπωρο είναι «πιο ποιοτικός», με υψηλές πληρότητες που ξεπερνούν το 80%-90% σε πολλούς προορισμούς.
Οι εισπράξεις
Η σημασία του διμήνου αποτυπώνεται στα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος. Το 2024, Σεπτέμβριος και Οκτώβριος συνεισέφεραν το 27% των συνολικών εισπράξεων, δηλαδή 5,76 δισ. ευρώ. Το μερίδιο αυτό έχει αυξηθεί σταθερά τα τελευταία χρόνια: το 2019 αντιστοιχούσε σε περίπου 24% (4,3 δισ. ευρώ), ενώ το 2023 σε 25% (5,1 δισ. ευρώ). Ακόμα πιο ενθαρρυντικές είναι οι επιδόσεις του περσινού Νοεμβρίου, οπότε οι ταξιδιωτικές εισπράξεις κατέγραψαν εντυπωσιακή άνοδο 44,7%, με τους Αμερικανούς επισκέπτες να ξεχωρίζουν (+78,2%). Η Αθήνα αποτέλεσε το επίκεντρο: ενισχυμένη από τον Αυθεντικό Μαραθώνιο, σημείωσε πληρότητες ξενοδοχείων που άγγιξαν το 74%, με αύξηση τόσο στη μέση τιμή δωματίου όσο και στα έσοδα ανά διαθέσιμο δωμάτιο.
Ο ρόλος των μεγάλων παικτών
Η στρατηγική της επιμήκυνσης ενισχύεται και από τις κινήσεις μεγάλων tour operators. Η TUI διατηρεί ξενοδοχεία σε λειτουργία μέχρι και τον Νοέμβριο. Παράλληλα, αεροπορικές συνδέσεις με βασικές αγορές ενισχύονται σε φθινοπωρινούς και ανοιξιάτικους μήνες, επιτρέποντας στους ταξιδιώτες να έχουν περισσότερες επιλογές. Η SKY express εγκαινίασε απευθείας δρομολόγια Παρίσι – Ηράκλειο, που θα συνεχιστούν και τον Νοέμβριο, δείχνοντας ότι υπάρχει ζήτηση για ταξίδια στην Κρήτη πέρα από το καλοκαίρι. Η Aegean αυξάνει κατά 9%-10% τον αριθμό των προσφερόμενων θέσεων για το δ’ τρίμηνο του 2025. Αντίστοιχες κινήσεις καταγράφονται και από διεθνείς εταιρείες, που παρατείνουν τα προγράμματά τους προς ελληνικούς προορισμούς.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Ινστιτούτου του ΣΕΤΕ, για το δίμηνο Σεπτεμβρίου – Οκτωβρίου 2025 έχουν προγραμματιστεί περισσότερες από 7,6 εκατ. αεροπορικές θέσεις σε διεθνείς πτήσεις προς την Ελλάδα, πάνω από το 1/4 του συνόλου. Τον Σεπτέμβριο καταγράφονται 4,5 εκατ. θέσεις (+4,4% σε σχέση με πέρυσι), ενώ τον Οκτώβριο πάνω από 3 εκατ. (+5,2%). Ο Σεπτέμβριος κατατάσσεται πλέον τρίτος σε μερίδιο (15,9%), πίσω μόνο από τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, ενώ ο Οκτώβριος με 10,7% ξεπερνά αρκετούς παραδοσιακούς μήνες αιχμής.
Στην κορυφή των προορισμών με τις περισσότερες θέσεις βρίσκεται η Αθήνα, με 2,6 εκατ. για το δίμηνο και άνοδο 6% σε σχέση με πέρυσι. Ακολουθούν το Ηράκλειο (1,13 εκατ., +5,8%), η Ρόδος (821 χιλ., οριακή άνοδος), η Κέρκυρα (635 χιλ., +8,9%) και η Θεσσαλονίκη (604 χιλ., +11,9%). Στη δεκάδα συναντάμε Κω, Χανιά, Ζάκυνθο, Σαντορίνη και Μύκονο. Σημαντική μείωση (-16,3%) σημειώνει η Σαντορίνη, επηρεασμένη από τη σεισμική δραστηριότητα στις αρχές του έτους, ενώ πτώση 2,7% καταγράφει και η Ζάκυνθος.
Νέες επενδύσεις και θεματικές μορφές
Η παράταση της σεζόν δεν μπορεί να στηριχθεί μόνο στις παραλίες. Νέες επενδύσεις αναπτύσσουν θεματικά προϊόντα που απευθύνονται σε κοινά εκτός καλοκαιριού. Στη Ρόδο, το υπό ανάπτυξη ξενοδοχείο Kalezoe στοχεύει στον αναρριχητικό τουρισμό, ένα είδος δραστηριότητας που προσελκύει ταξιδιώτες κυρίως άνοιξη και φθινόπωρο. Στο Ρέθυμνο, το νέο συνεδριακό κέντρο του Theartemis Palace ενισχύει τον συνεδριακό τουρισμό, που λειτουργεί παραδοσιακά εκτός θερινής περιόδου. Παρόμοιες κινήσεις ανοίγουν τον δρόμο ώστε η Ελλάδα να αξιοποιήσει τις δυνατότητες του πολιτιστικού, γαστρονομικού και αθλητικού τουρισμού.
Ο χειμώνας παραμένει ο αδύναμος κρίκος
Παρά την πρόοδο, ο χειμερινός τουρισμός παραμένει «τρύπα» στη στρατηγική. Οι κορυφαίοι Γερμανοί tour operators, TUI και Dertour, δεν συμπεριλαμβάνουν την Ελλάδα στα προγράμματά τους για τον χειμώνα 2025/26. Οι πελάτες τους προτιμούν Ισπανία, Αίγυπτο, Τουρκία ή πιο μακρινούς προορισμούς, καθώς εκεί βρίσκουν οργανωμένα προϊόντα, πτήσεις και all inclusive πακέτα. Η Ελλάδα, αντιθέτως, απουσιάζει από τον χάρτη, με εξαίρεση μεμονωμένα city breaks σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Η έλλειψη χειμερινών αεροπορικών συνδέσεων, υποδομών wellness ή οργανωμένων εμπειριών βουνού περιορίζει τις δυνατότητες.
Βιωσιμότητα και ισορροπία
Η επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου δεν είναι μόνο οικονομικό στοίχημα, αλλά και στρατηγική βιωσιμότητας. Η διασπορά των αφίξεων σε περισσότερους μήνες μειώνει τη συμφόρηση σε περιόδους αιχμής, προστατεύει το περιβάλλον από την υπερφόρτωση και προσφέρει καλύτερη ποιότητα ζωής στους κατοίκους. Για τις τοπικές κοινωνίες, σημαίνει πιο σταθερές θέσεις εργασίας και εισόδημα που δεν περιορίζεται σε ένα δίμηνο.
Η Ελλάδα έχει πλέον απτά παραδείγματα ότι η σεζόν μπορεί να επιμηκυνθεί. Το ζητούμενο είναι να υπάρξει συνέπεια: επενδύσεις σε εναλλακτικές μορφές τουρισμού, στοχευμένες συνεργασίες με διεθνείς παίκτες, καλύτερη αεροπορική διασύνδεση και οργανωμένα προϊόντα που απαντούν στις ανάγκες της αγοράς. Η στρατηγική αυτή μπορεί να μετατρέψει τον τουρισμό σε μια πολύμηνη εμπειρία, διασφαλίζοντας ότι περισσότεροι ελληνικοί προορισμοί θα παραμένουν ελκυστικοί για μεγαλύτερο διάστημα.
