Σε νέα επί τα χείρω αναθεώρηση του στόχου για τις επενδυτικές δαπάνες προχωρεί η κυβέρνηση, καθώς το προσχέδιο του νέου Προϋπολογισμού, που θα κατατεθεί τη Δευτέρα 6 Οκτωβρίου στη Βουλή, αποκαλύπτει ότι η αρχική πρόβλεψη για αύξηση 8,4% περιορίζεται πλέον στο 5,7%. Πρόκειται για ένα μοτίβο που επαναλαμβάνεται συστηματικά τα τελευταία χρόνια, αντικατοπτρίζοντας τις χρόνιες δυσκολίες στην απορρόφηση των επενδυτικών κεφαλαίων. Για το 2026, πάντως, οι προβλέψεις είναι πιο αισιόδοξες, με το οικονομικό επιτελείο να προσβλέπει σε άλμα της τάξης του 10,2%.
Η υποβάθμιση των στόχων για τα έργα δεν αποτελεί πλέον έκπληξη, καθώς σύμφωνα με την έκθεση προόδου που υποβλήθηκε στις Βρυξέλλες τον Απρίλιο, ο ρυθμός αύξησης των ακαθάριστων επενδύσεων παγίου κεφαλαίου για το 2024 μειώθηκε στο 4,5%, πολύ χαμηλότερα από το 6,7% που προέβλεπε ο Προϋπολογισμός του 2025 και κάτω από το 9,1% που εκτιμούσε το Πρόγραμμα Σταθερότητας του 2024. Αντίστοιχα και οι εκτιμήσεις για το 2025 έχουν υποστεί διαδοχικές μειώσεις, από το 14,4% που προέβλεπε το Μεσοπρόθεσμο Διαρθρωτικό Σχέδιο, στο 8,4% και πλέον στο 5,7%, αναδεικνύοντας το βάθος του χρηματοδοτικού κενού.
Οι καθυστερήσεις στην εκταμίευση των κονδυλίων προς τον ιδιωτικό τομέα και η περιορισμένη ρευστότητα έχουν αρχίσει να αφήνουν αποτυπώματα στα οικονομικά μεγέθη, προκαλώντας ανησυχία αλλά και σταθερή κριτική από τον διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννη Στουρνάρα, καθώς από τα 36 δισ. ευρώ που δικαιούται συνολικά η χώρα, μόλις 10 δισ. έχουν φτάσει στους τελικούς δικαιούχους. Η αναθεώρηση του επενδυτικού στόχου συμπίπτει με τη σημερινή συνέντευξη Τύπου του Ντέκλαν Κοστέλο, αναπληρωτή γενικού διευθυντή Οικονομικών Υποθέσεων της Κομισιόν, που ακολουθεί τον πρόσφατο έλεγχο για την πορεία των έργων του Ταμείου Ανάκαμψης.
Η κυβέρνηση βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις με την Κομισιόν για τη νέα αναθεώρηση του «Ελλάδα 2.0», με στόχο να εντοπιστούν έγκαιρα τα έργα που δεν πρόκειται να ολοκληρωθούν εντός χρονοδιαγράμματος και να εξασφαλιστεί η χρηματοδότησή τους από εναλλακτικές πηγές, όπως το ΕΣΠΑ ή το εθνικό Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, που για το 2026 προβλέπει αύξηση δαπανών κατά 14,5% στα 17 δισ. ευρώ.
Στο μικροσκόπιο μπαίνουν 194 ορόσημα (182 από το σκέλος των επιχορηγήσεων και 12 από τα δάνεια) για τα οποία θα εξεταστεί αναδιατύπωση ή αντικατάσταση, εφόσον δεν είναι εφικτή η επίτευξης τους έως τον Σεπτέμβριο του 2026, οπότε λήγει το Ταμείο Ανάκαμψης. Υπενθυμίζεται ότι στα τέλη Ιουνίου είχε εγκριθεί από τις Βρυξέλλες η πρώτη αναθεώρηση που περιλάμβανε αλλαγές σε 108 ορόσημα του ελληνικού σχεδίου.
Σε επίπεδο εκταμιεύσεων η Ελλάδα έχει εκπληρώσει μέχρι στιγμής το 37% των στόχων και των οροσήμων εισπράττοντας συνολικά 21,3 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 9,94 δισ. από επιχορηγήσεις και 11,4 δισ. από δάνεια, που αντιστοιχούν στο 59% των συνολικών πόρων. Εφόσον εγκριθεί το 6ο αίτημα των επιχορηγήσεων ύψους 2,1 δισ. ευρώ, το οποίο υποβλήθηκε τον Ιούλιο και ήταν συνδεδεμένο με 39 επιπλέον ορόσημα, το ποσό ανεβαίνει στα 23,4 δισ. ευρώ ή στο 65% των πόρων που της αναλογούν.
Τη σκυτάλη θα πάρει το έκτο αίτημα δανείων ύψους 1,8 δισ. ευρώ, ενώ το έβδομο 3,5 δισ. ευρώ (1,7 δισ. επιχορηγήσεις και 1,8 δισ. δάνεια) προγραμματίζεται για τον Νοέμβριο. Το όγδοο 1,87 δισ. ευρώ (1,5 δισ. ευρώ από επιχορηγήσεις και 370 εκατ. ευρώ από δάνεια) θα υποβληθεί το πρώτο τρίμηνο του 2026 και το ένατο και τελευταίο ύψους 5,4 δισ. ευρώ (3 δισ. ευρώ από επιχορηγήσεις και 2,4 δισ. ευρώ από δάνεια) έως τα τέλη Αυγούστου του 2026, εξασφαλίζοντας τις τελευταίες ενέσεις χρηματοδότησης από τα ευρωπαϊκά ταμεία.
