Τη στελέχωσή της με 500 άτομα προσωπικό, εκ των οποίων 300 ελεγκτές, έναν διοικητή και τρεις υποδιοικητές προβλέπει το σχέδιο νόμου του υπουργείου Ανάπτυξης για τη δημιουργία της νέας αρχής εποπτείας της αγοράς και προστασίας του καταναλωτή.
Το σχέδιο νόμου αναμένεται να δοθεί σύντομα στη δημοσιότητα προς δημόσια διαβούλευση με φορείς της αγοράς και καταναλωτές. Στόχος, σύμφωνα με τον υπουργό Ανάπτυξης, Τάκη Θεοδωρικάκο, είναι να ψηφισθεί στη Βουλή μέσα στις επόμενες 30-40 ημέρες.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το σχέδιο νόμου, εκτός από τις διατάξεις σύστασης και λειτουργίας της νέας αρχής, θα περιλάβει και διατάξεις σχετικά με τη δημιουργία των Λαϊκών Αγορών αποκλειστικά για παραγωγούς αγροτικών προϊόντων. Επίσης, θα περιλάβει διατάξεις σχετικά με τα μέτρα που έχει λάβει κατά καιρούς το υπουργείο Ανάπτυξης (ΥΠΑΝ) για την πάταξη της ακρίβειας και τα οποία λήγουν και χρήζουν παράτασης.
Σύμφωνα με το σχέδιο νόμου (Σ/Ν), η νέα αρχή θα ονομάζεται Ανεξάρτητη Αρχή Εποπτείας της Αγοράς και Προστασίας του Καταναλωτή (ΑΕΑΠΚ). Η αρχή θα συσταθεί ασκώντας τις αρμοδιότητες:
- της Διυπηρεσιακής Μονάδας Ελέγχου Αγοράς (ΔΙΜΕΑ) του ΥΠΑΝ,
- της Διεύθυνσης Προστασίας Καταναλωτή, που υπάγεται στη ΓΔ Αγοράς και Προστασίας Καταναλωτή της ΓΓ Εμπορίου του ΥΠΑΝ,
- του Τμήματος Γ’ Επικοινωνίας και Εξωστρέφειας της Διεύθυνσης Πολιτικής και Ενημέρωσης Καταναλωτή, που υπάγεται στη Διεύθυνση Πολιτικής και Ενημέρωσης Καταναλωτή της ΓΔ Αγοράς και Προστασίας του Καταναλωτή ΓΓ Εμπορίου του ΥΠΑΝ και
- της ανεξάρτητης αρχής «Συνήγορος του Καταναλωτή».
Σύμφωνα με το σχέδιο νόμου, οι ως άνω αρμοδιότητες της ΔΙΜΕΑ και οι εποπτικές και ελεγκτικές αρμοδιότητες της Διεύθυνσης Προστασίας Καταναλωτή του ΥΠΑΝ, οι οποίες μεταφέρονται στην ιδρυόμενη Αρχή, υπάγονται σε μονάδα της ιδρυόμενης Αρχής που ονομάζεται Διαρθρωτική Μονάδα Ελέγχου Αγοράς (ΔΙΜΕΑ), στην οποία συνενώνονται οι εποπτικοί και ελεγκτικοί μηχανισμοί των εν λόγω καταργούμενων φορέων και οργανικών μονάδων.
Σκοπός της νέας αρχής είναι η διασφάλιση της εύρυθμης λειτουργίας της αγοράς προϊόντων και της παροχής υπηρεσιών. Ειδικότερα, στις αρμοδιότητές της περιλαμβάνονται:
- ο έλεγχος και η αντιμετώπιση του παράνομου εμπορίου,
- η προάσπιση των δικαιωμάτων των καταναλωτών, η προστασία των οικονομικών συμφερόντων και της ασφάλειάς τους, η προαγωγή της πληροφόρησης και επιμόρφωσής τους, ώστε να επηρεάζουν προς όφελός τους τις εξελίξεις στην αγορά,
- η διαμεσολάβηση για την εξώδικη επίλυση διαφορών μεταξύ προμηθευτών και καταναλωτών ή ενώσεων καταναλωτών, οι οποίες δεν εκκρεμούν ενώπιον των δικαστικών αρχών και τέλος
- η υποστήριξη των καταναλωτών σε συλλογικό επίπεδο, καθώς και η υποστήριξή τους μέσω νομικής συνδρομής.
Προς την κατεύθυνση της ικανοποίησης των παραπάνω σκοπών, η ΑΕΑΠΚ διενεργεί ελέγχους κατά την παραγωγή, αποθήκευση, διακίνηση και εμπορία των προϊόντων στην αγορά και την παροχή υπηρεσιών, ελέγχει την τήρηση της νομοθεσίας που αφορά την άσκηση της εμπορικής δραστηριότητας για προϊόντα και υπηρεσίες, την καταπολέμηση φαινομένων παραπλάνησης των καταναλωτών σε όλα τα στάδια της διακίνησης και εμπορίας αγαθών, καθώς και της παροχής υπηρεσιών.
Επίσης, η ΑΕΑΠΚ συγκροτεί και συντονίζει μεμονωμένα ή μεικτά κλιμάκια ελέγχου σε τοπικό, περιφερειακό ή εθνικό επίπεδο, για τον έλεγχο της αγοράς, την πάταξη του παράνομου εμπορίου και την εποπτεία για την εφαρμογή των κανόνων διακίνησης εμπορίας προϊόντων και παροχής υπηρεσιών, τηρεί ψηφιακό σύστημα διαχείρισης των δεδομένων, που αποτελεί κεντρικό σημείο αναφοράς καταγγελιών και παροχής πληροφοριών για θέματα παράνομης διακίνησης αγαθών και παροχής υπηρεσιών. Όπου διαπιστώνονται παραβάσεις, συντάσσει σχετικές εκθέσεις ελέγχου και επιβάλλει τις προβλεπόμενες κυρώσεις,
Όσον αφορά την παρακολούθηση και την εποπτεία εφαρμογής της νομοθεσίας για την προστασία του καταναλωτή, η ΑΕΑΠΚ, όπως και ο Συνήγορος του Καταναλωτή, λαμβάνει καταγγελίες και επεξεργάζεται καταγγελίες, αναφορές και παράπονα καταναλωτών και ενώσεων καταναλωτών για παράβαση των κανόνων που αποβλέπουν στην προστασία των καταναλωτών στους τομείς των αγαθών και των υπηρεσιών, καθώς και των κανόνων που αφορούν την προστασία των οφειλετών από αθέμιτες πρακτικές ενημέρωσης. Η διενέργεια ελέγχων μπορεί ωστόσο να είναι και αυτεπάγγελτη, ενώ επιβάλλει διοικητικές κυρώσεις και διοικητικά μέτρα στους παραβάτες των διατάξεων του ρυθμιστικού πλαισίου προστασίας του καταναλωτή.
Ακόμη, η ΑΕΑΠΚ λειτουργεί ως Αρμόδια Αρχή, καθώς και ως Ενιαίο Γραφείο Σύνδεσης με άλλες αρμόδιες εθνικές αρχές, αλλά και με τις αρμόδιες αρχές άλλων κρατών-μελών της ΕΕ, ενώ επιπλέον εποπτεύει τη λειτουργία του Ευρωπαϊκού Κέντρου Καταναλωτή της Ελλάδος.
Η λειτουργία της ΑΕΑΠΚ θα ακολουθήσει το μοντέλο της ΑΑΔΕ. Θα οριστούν ένας διοικητής και τρεις υποδιοικητές, πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης, η θητεία των οποίων είναι 5ετής. Σύμφωνα με το Σ/Ν, η θητεία αυτή μπορεί ν’ ανανεωθεί γι’ άλλη μια φορά – δηλαδή η άσκηση των καθηκόντων του διοικητή και των υποδιοικητών δεν μπορεί να υπερβεί τα 10 έτη. Ο διοικητής είναι ο κυρίαρχος της ΑΕΑΠΚ, ενώ οι αρμοδιότητες των τριών υποδιοικητών αφορούν αντίστοιχα:
- την εποπτεία και τον έλεγχο της αγοράς, του ηλεκτρονικού εμπορίου και την προστασία του καταναλωτή (Υποδιοικητής Εποπτείας και Ελέγχου Αγοράς),
- την εξωδικαστική, συναινετική, επίλυση των καταναλωτικών διαφορών και την παρακολούθηση της εφαρμογής στον ιδιωτικό τομέα της αρχής της ίσης μεταχείρισης ανδρών και γυναικών στην πρόσβαση σε αγαθά και υπηρεσίες και την παροχή αυτών (Υποδιοικητής Συνήγορος του Καταναλωτή), και τέλος,
- τον διοικητικό, οικονομικό και ψηφιακό μετασχηματισμό της Αρχής (Υποδιοικητής Διοικητικών και Οικονομικών Υπηρεσιών και Ψηφιακής Διακυβέρνησης).
Το προσωπικό της ΑΕΑΠΚ απαρτίζεται από το προσωπικό των φορέων που συνενώνονται για να δημιουργηθεί η αρχή, αλλά εκτιμάται ότι θα υπάρξουν και αποσπάσεις από άλλους δημόσιους φορείς. Το Σ/Ν προβλέπει 500 θέσεις εργασίας, εκ των οποίων οι 300 θα είναι ελεγκτές της νέας Διαρθρωτικής Μονάδας Ελέγχου Αγοράς (ΔΙΜΕΑ) που θα δημιουργηθεί. Οι προσλήψεις γίνονται μόνον μέσω ΑΣΕΠ, σύμφωνα με όσα ισχύουν για τις Ανεξάρτητες Αρχές.
Η χρηματοδότηση της Αρχής γίνεται από τον Κρατικό Προϋπολογισμό, ο οποίος για τα τρία πρώτα χρόνια λειτουργίας της Αρχής δεν μπορεί να είναι μικρότερος του 100% των προϋπολογισμών των φορέων/υπηρεσιών που συνενώνονται για να δημιουργήσουν τη νέα Αρχή.
Η τοποθέτηση του Διοικητή της Αρχής γίνεται με πρόταση του υπουργού Ανάπτυξης, με τη σύμφωνη γνώμη της Επιτροπής Θεσμών & Διαφάνειας της Βουλής. Ο υπουργός Ανάπτυξης επίσης, μπορεί με αιτιολογημένη γνώμη να ζητήσει την παραίτηση του διοικητή.
