Ανάπτυξη 2,4%, πρωτογενές πλεόνασμα 2.8% από 3.6% φέτος και πληθωρισμό 2,2% προβλέπει το προσχέδιο του νέου προϋπολογισμού για το 2026 που κατατέθηκε σήμερα στη Bουλή, από τον Υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κυριάκο Πιερρακάκη και τον υφυπουργό Θάνο Πετραλιά.
Ο νέος προϋπολογισμός συντάσσεται με πρόβλεψη για μέση τιμή πετρελαίου Brent στα 64 δολάρια το βαρέλι, χαμηλότερη από τα 67,7 δολάρια φέτος, γεγονός που αν επιβεβαιωθεί θα λειτουργήσει ως ανάσα τόσο για τα δημόσια οικονομικά όσο και για το ενεργειακό κόστος των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών.
Στον πυρήνα του προσχεδίου βρίσκονται οι επενδύσεις, με τις εκτιμήσεις να προβλέπουν άλμα 10,2% το 2026, από 5,7% φέτος, ενώ οι δαπάνες του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων αναμένεται να φτάσουν τα 17 δισ. ευρώ. Η ιδιωτική κατανάλωση, που παραδοσιακά λειτουργεί ως «ατμομηχανή» της ελληνικής οικονομίας, θα «κόψει» ταχύτητα στο 1,7% από 1,9% φέτος, ενώ η δημόσια κατανάλωση θα παρουσιάσει ακόμα μεγαλύτερη επιβράδυνση, με τον ρυθμό αύξησης να περιορίζεται στο 0,7% το 2026, από 1,4% το 2025.
Παράλληλα, οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών προβλέπεται να αυξηθούν στο 4,5%, κυρίως λόγω της βελτιωμένης εικόνας σε τουρισμό και βιομηχανία. Ωστόσο οι εισαγωγές εκτιμάται ότι θα κινηθούν ακόμη ταχύτερα, στο 4,6%, γεγονός που μπορεί να επιβαρύνει το εμπορικό ισοζύγιο.
Η επίτευξη των στόχων δεν είναι δεδομένη. Οι καθυστερήσεις στην απορρόφηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης, η πιθανή παρέκκλιση από τη δασμολογική συμφωνία ΗΠΑ–Ε.Ε., η όξυνση γεωπολιτικών εντάσεων και η σφιχτή δημοσιονομική πολιτική στις μεγάλες ευρωπαϊκές οικονομίες συνιστούν σοβαρούς κινδύνους. Στελέχη του οικονομικού επιτελείου παρακολουθούν καθημερινά τις εξελίξεις, καθώς κάθε απόκλιση θα επηρεάσει τα ταμειακά περιθώρια και την ικανότητα της κυβέρνησης να προχωρήσει σε νέα μέτρα στήριξης νοικοκυριών και επιχειρήσεων.
Μεγάλη εστία ανησυχίας είναι ο πληθωρισμός. Η αποκλιμάκωση που είχε προβλεφθεί για φέτος κοντά στην περιοχή του 2% δεν επετεύχθη, με αποτέλεσμα η νέα πρόβλεψη για το 2025 να είναι 2,6% και για το 2026 2,2%. Στον εναρμονισμένο δείκτη, οι αντίστοιχες προβλέψεις είναι 3,3% και 2,2%.
Αυτό σημαίνει ότι η ακρίβεια θα συνεχίσει να δοκιμάζει τις αντοχές των νοικοκυριών, παρά το γεγονός ότι από την 1η Ιανουαρίου 2026, θα ενισχυθεί η αγοραστική τους δύναμη με τις αλλαγές που έγιναν στην φορολογική κλίμακα καθώς με την μείωση των συντελεστών περιορίζεται η παρακράτηση και αυξάνονται οι καθαρές αποδοχές. Στο προσχέδιο περιλαμβάνονται οι παρεμβάσεις ύψους 1,76 δισ. ευρώ που ανακοινώθηκαν στη ΔΕΘ.
Η ανεργία αναμένεται να υποχωρήσει στο 7,4% σε εθνικολογιστική βάση, από 7,8% φέτος, ενώ η έρευνα εργατικού δυναμικού της ΕΛΣΤΑΤ τη φέρνει στο 8,6% από 9,1%. Παρά την πτωτική τάση, το ζητούμενο παραμένει η βελτίωση των αμοιβών και η ποιότητα των νέων θέσεων εργασίας.
Σε δημοσιονομικό επίπεδο, ο προϋπολογισμός προβλέπει πρωτογενές πλεόνασμα 3,6% του ΑΕΠ το 2026, από 2,8% του ΑΕΠ το 2025, εξέλιξη που αποδίδεται στη θετική επίδραση της φορολογικής μεταρρύθμισης και στην ωρίμανση των εισοδημάτων τα οποία αναμένεται να ενισχύσουν τα δημόσια έσοδα.
Οι πρωτογενείς δαπάνες του προϋπολογισμού, όπως συμφωνήθηκε με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, θα αυξηθούν κατά 3,6% το 2026. Για τη χώρα μας οι καθαρές πρωτογενείς δαπάνες υπολογίζονται σε περίπου 100 δισ. ευρώ. Άρα οι καθαρές δαπάνες μπορούν να αυξηθούν μέχρι περίπου 3,6 δισ. ευρώ το 2026 σε σχέση με το 2025. Σημειώνεται ότι περεταίρω αύξηση πέραν των 3,6 δις και έως 0,3% του ΑΕΠ είναι δυνατή εφόσον οι καθαρές δαπάνες των προηγούμενων ετών είναι χαμηλότερες από τα όρια που έχουν τεθεί.
Το δημόσιο χρέος θα συνεχίσει να αποκλιμακώνεται, από το 145% του ΑΕΠ το 2025 στο 137,6% το 2026. Καθοριστική συμβολή θα έχει η νέα πρόωρη αποπληρωμή δανείων ύψους 5,29 δισ. ευρώ φέτος τον Δεκέμβριο, που αφορούν δόσεις δανείων από το πρώτο μνημόνιο που λήγουν το διάστημα από 2033 έως το 2041. Έτσι, τα υπόλοιπα των διμερών δανείων θα περιοριστούν στα 21 δισ. ευρώ στο τέλος του 2026, από 31,6 δισ. ευρώ στις αρχές του 2025.
Το προσχέδιο περιλαμβάνει το πακέτο των φοροελαφρύνσεων και εισοδηματικών ενισχύσεων που θα εφαρμοσθούν το επόμενο έτος ενώ αφήνει «παράθυρο» για νέες παροχές, τόσο με την ψήφιση του τελικού σχεδίου τον Δεκέμβριο, όπου ο Πρωθυπουργός αναμένεται να προβεί σε ανακοινώσεις -έκπληξη για τη στήριξη των νοικοκυριών απέναντι στην ακρίβεια των ενοικίων, όσο και τον Απρίλιο του 2026, όταν θα επικυρωθούν τα στοιχεία της Eurostat για την ανάπτυξη και το πρωτογενές πλεόνασμα του 2025. Οι πρώτες εκτιμήσεις κάνουν λόγο για δυνατότητα παρεμβάσεων ύψους έως 1 δισ. ευρώ, χωρίς να παραβιάζεται ο βασικός κανόνας του Συμφώνου Σταθερότητας με τις ανώτατες οροφές στις δαπάνες.
Πιερρακάκης: Η Ελλάδα θα έχει την υψηλότερη ανάπτυξη στην Ευρωζώνη το 2026
Με μοχλό της φορολογική μεταρρύθμιση η Ελλάδα θα έχει την υψηλότερη ανάπτυξη στην Ευρωζώνη το 2026, σύμφωνα με όσα ανακοίνωσε ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας Κυριάκος Πιερρακάκης, αμέσως μετά την κατάθεση τουΠροσχεδίου του νέου κρατικού προϋπολογισμού στη Βουλή.
Σύμφωνα με τον κύριο Πιερρακάκη «η ελληνική οικονομία στηρίζεται πλέον σε στέρεα θεμέλια και συνεχίζει να αναπτύσσεται με ρυθμούς σημαντικά υψηλότερους από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης. Τα μέτρα που ανακοινώσαμε στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης ενισχύουν αυτή την πορεία. Η αύξηση των εισοδημάτων δίνει περαιτέρω ώθηση στην ανάπτυξη, η οποία αναμένεται να διαμορφωθεί από 2,2% φέτος σε 2,4% το 2026, ενώ ο πληθωρισμός και η ανεργία θα συνεχίσουν να μειώνονται».
Όσον αφορά στο πρωτογενές πλεόνασμα, «προβλέπεται στο 2,8% του ΑΕΠ και το δημόσιο χρέος υποχωρεί στο 137,6% του ΑΕΠ — το χαμηλότερο επίπεδο από το 2010. Σύμφωνα με τις προβλέψεις, εφόσον αυτό συμβεί, η Ελλάδα θα πάψει να είναι η πιο χρεωμένη χώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση με βάση τον δείκτη χρέους προς ΑΕΠ».
Τι είπε ο Πετραλιάς για το προσχέδιο του Προϋπολογισμού 2026
Από πλευράς του, ο υφυπουργός Θάνος Πετραλιάς, «το προσχέδιο του Κρατικού Προϋπολογισμού, που μόλις κατατέθηκε στη Διαρκή Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής και θα συζητηθεί τις επόμενες μέρες, με στόχο να κατατεθεί το τελικό σχέδιο στις 20 Νοεμβρίου, προβλέπει σημαντικά οφέλη για τους Έλληνες πολίτες. Σε αυτό περιέχεται το σύνολο των μέτρων που εξαγγέλθηκαν στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, ύψους 1,76 δισεκατομμυρίων ευρώ για το 2026, με κυριότερη τη φορολογική μεταρρύθμιση για το δημογραφικό, τους νέους και τη μεσαία τάξη».
Στη βάση αυτή, και σε συνδυασμό με τους σημαντικούς επενδυτικούς πόρους ύψους 16,7 δισ. ευρώ του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, προβλέπεται ανάπτυξη για το 2026 2,4% έναντι 2,2% του 2025, ενώ ο πληθωρισμός αναμένεται να αποκλιμακωθεί από 2,6% σε 2,2%.
Το πρωτογενές αποτέλεσμα εκτιμάται σε 3,6% του ΑΕΠ το 2025, έναντι 3,2% που ήταν η εκτίμηση στην Έκθεση Προόδου του Μεσοπρόθεσμου τον Απρίλιο, στη βάση (α) της μεγαλύτερης αύξησης των αμοιβών εξαρτημένης εργασίας, που εκτιμάται πλέον σε 6,3% το 2025, ποσοστό σημαντικά υψηλότερο του 3,4% που ήταν η πρόβλεψη του προϋπολογισμού, (β) της αυξημένης τουριστικής κίνησης, που εμφανίζει αύξηση τουριστικών εσόδων ύψους 12,5% στο επτάμηνο και (γ) της αυξημένης πραγματικής ιδιωτικής κατανάλωσης, που εκτιμάται σε 1,9% έναντι 1,6% που ήταν η πρόβλεψη του προϋπολογισμού.
Για το 2026, στη βάση των νέων σημαντικών παρεμβάσεων για τη στήριξη του εισοδήματος που ανακοινώθηκαν στη ΔΕΘ, το πρωτογενές αποτέλεσμα αναμένεται να ανέλθει σε 2,8% και το συνολικό αποτέλεσμα της Γενικής Κυβέρνησης να διαμορφωθεί σε έλλειμμα -0,1% από πλεόνασμα 0,6% που εκτιμάται για το 2025.
Πρέπει να αναφέρω ότι τα ανωτέρω γίνονται ακριβώς εντός των δημοσιονομικών περιθωρίων που τίθενται από τους ευρωπαϊκούς κανόνες για το ερχόμενο έτος, καθώς, όπως θα δείτε στο προσχέδιο, η απόκλιση του δείκτη πρωτογενών δαπανών σε σωρευτική βάση το 2026 σε σχέση με τους στόχους είναι μηδενική.
Κλείνοντας, το σημαντικότερο ίσως στοιχείο του προσχεδίου είναι η διαφαινόμενη περαιτέρω αποκλιμάκωση του λόγου χρέους γενικής κυβέρνησης ως προς το ΑΕΠ, καθώς αυτός αναμένεται να μειωθεί από 153,6% το 2024 σε 145,4% το 2025 και, για πρώτη φορά από το 2010, κάτω από 140%, και συγκεκριμένα σε 137,6% το 2026, προσεγγίζοντας τα επίπεδα της Ιταλίας», όπως τόνισε ο κύριος Πετραλιάς.
