Ένα μικρό χωριό της Ελλάδας, είναι το βασίλειο της πατάτας. Ο λόγος γίνεται τη Χρυσοβίτσα Μετσόβου, το ορεινό χωριό, που βρίσκεται 43 χιλιόμετρα Βορειοδυτικά του νομού Ιωαννίνων και είναι το “χρυσό” οροπέδιο Πολιτσέςπου παράγει 6.000 τόνους ετησίως της πιο εύγευστης πατάτας.
Όπως λέει ο κος Κώστας Τσαπραλής, πρόεδρος Χρυσοβίτσας, που είναι χτισμένη στις πλαγιές της Πίνδου, οι φημισμένες πατάτες καλλιεργούνται σε υψόμετρο 1.350 μέτρων, ενώ η συγκεκριμένη καλλιέργεια που εκτείνεται σε τρεις χιλιάδες στρέμματα γης, κρατά ζωντανό το χωριό των οχτακοσίων κατοίκων.
Φέτος, η συγκομιδή, είπε ο πρόεδρος του χωριού, έγινε νωρίτερα σε σχέση με τις προηγούμενες χρονιές, καθώς, η κακοκαιρία που αναμένεται ενδέχεται να καταστρέψει την σοδειά και να μείνουν οι πατάτες στο χωράφι.
Η συγκεκριμένη πατάτα είναι κίτρινη, με οβάλ σχήμα και μαλακή υφή, αλλά τραγανή όταν μαγειρεύεται, προορίζεται κυρίως για την αγορά της Ηπείρου και μπορεί να την γευτεί κανείς σε εστιατόρια των Ιωαννίνων.
Πώς μετατράπηκε η Χρυσοβίτσα στο χωριό της πατάτας
Tον Απρίλιο του 1941, όταν οι γερμανικές δυνάμεις προήλαυναν σε όλη την ηπειρωτική Ελλάδαοι κάτοικοι της Χρυσοβίτσας, λίγα χιλιόμετρα δυτικά του Μετσόβου, έφυγαν από τα σπίτια τους για να κρυφτούν.Ανέβηκαν στο οροπέδιο Πολιτσές, το οποίο ήταν τότε σπαρμένο με σίκαλη. Ο γεωργός Χρήστος Γαλάνης σκέφτηκε ότι θα μπορούσαν να καλλιεργήσουν πατάτες, για να μπορούν να τρέφονται όσο κρύβονταν.
Όπως αποδείχθηκε το έδαφος ήταν ιδιαίτερα εύφορο και ευνόησε τη συγκεκριμένη καλλιέργεια. Οι κάτοικοι τότε πίστεψαν ότι ευλόγησε το χώμα η Παναγία, στην οποία άλλωστε οφείλεται και το όνομα του χωριού.
Μάλιστα μέχρι σήμερα, “επιβιώνουν” προσευχές για να σταματήσει το χαλάζι, η ξηρασία ή άλλα καιρικά φαινόμενα που απειλούν τα χωράφια. Μεταπολεμικά, η παραγωγή και το εμπόριο πατάτας Χρυσοβίτσας άνθισε. Τη δεκαετία του 1980 ιδρύθηκε πατατασπορείο και συνεταιρισμός.
Η διακίνηση του προϊόντος ήταν πάντα ένα σοβαρό ζήτημα, εξαιτίας της δυσπρόσιτης τοποθεσίας. Ωστόσο, η “υγιεινή πατάτα Χρυσοβίτσας” έχει φανατικούς αγοραστές. Φημίζεται για την ανθεκτικότητά της και τη νοστιμιά της.
Το μυστικό είναι αφενός το εύφορο έδαφος στο οποίο αναπτύσσεται. Αφετέρου το νερό των πηγών του Αώου, με το οποίο ποτίζεται καθημερινά. Η φύτευση γίνεται τον Μάιο και η περισυλλογή γίνεται τον Σεπτέμβριο.
Αυτό σημαίνει ότι για πολλούς μήνες οι εκτάσεις βρίσκονται σε αγρανάπαυση. Έτσι χρησιμοποιούνται πολύ λιγότερα φυτοφάρμακα σε σχέση με κάθε άλλη πατάτα που καλλιεργείται σε πεδινή περιοχή. Τα ξεκούραστα εδάφη και το νερό, κάνουν την πατάτα Χρυσοβίτσας, πεντανόστιμη και κατάλληλη για όλες τις χρήσεις
