Μεταποιητικές επιχειρήσεις, εταιρείες παροχής υπηρεσιών logistics και εταιρείες παροχής υπηρεσιών φιλοξενίας (ξενοδοχειακές) απαρτίζουν κυρίως τον καμβά των επιχειρήσεων που έλαβαν χρήματα από τους Αναπτυξιακούς Νόμους (Α.Ν.) και δεν ολοκλήρωσαν τα επενδυτικά τους σχέδια. Για τον λόγο αυτόν, η κυβέρνηση και το υπουργείο Ανάπτυξης ζητούν πίσω τις καταβολές οποιωνδήποτε επιχορηγήσεων δόθηκαν όλα τα προηγούμενα χρόνια.
Από τις 79 περιπτώσεις ανακλήσεων επενδυτικών σχεδίων που έχουν δημοσιευθεί:
- Οι 18 αφορούν εκσυγχρονισμό και επέκταση υφιστάμενων εγκαταστάσεων μεταποίησης,
- 15 περιπτώσεις αφορούν τη δημιουργία νέων μονάδων μεταποίησης.
- 15 περιπτώσεις δημιουργίας νέων ή/και εκσυγχρονισμό υφιστάμενων ξενοδοχειακών μονάδων και
- 13 περιπτώσεις δημιουργίας μονάδων logistics.
Οι υπόλοιπες αποφάσεις ανάκλησης επιχορηγήσεων αφορούν επενδύσεις δημιουργίας/εκσυγχρονισμού μονάδων του αγροτοδιατροφικού τομέα, παροχής υπηρεσιών υγείας, δημιουργίας υποδομών (parking), παροχής υπηρεσιών συνεδρίων κ.λπ.
Η συνολική αξία των 79 προαναφερόμενων επενδυτικών σχεδίων ανέρχεται στα 249 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 105,5 εκατ. ευρώ θα προέρχονταν από επιδοτήσεις των αναπτυξιακών νόμων. Ωστόσο, φαίνεται ότι οι επιχειρήσεις αυτές έλαβαν μόνον προκαταβολές (περίπου στο 50% της εκχωρούμενης επιδότησης) και έκτοτε αγνοείται η τύχη του επενδυτικού σχεδίου από την πλευρά της Πολιτείας.
Το Παναγοπούλειο Κέντρο στην Αλεξανδρούπολη
Από το συνολικό ύψος των επιδοτήσεων έχουν εκχωρηθεί προκαταβολές ύψους 53 εκατ. ευρώ, για τις οποίες σήμερα το υπουργείο Ανάπτυξης έχει ζητήσει την επιστροφή τους και μάλιστα εντόκως.
Οι διεκδικούμενες -από το Δημόσιο- οφειλές ιδιωτών ανέρχονται έως και 5,4 εκατ. ευρώ, όπως συμβαίνει στην περίπτωση του Παναγοπούλειου Κέντρου Αποθεραπείας & Αποκατάστασης στην Αλεξανδρούπολη.
Το ιατρικό αυτό κέντρο έχει μείνει στα… μπετά από το 2013 και έκτοτε η τύχη του αγνοείται. Μάλιστα, η εταιρεία εμφανίζεται να είναι από τους μεγαλοοφειλέτες της περιοχής, καθώς το 2023 μόνον οι οφειλές προς την ΑΑΔΕ ξεπερνούσαν το 1 εκατ. ευρώ.
Το Παναγοπούλειο Κέντρο είναι από τα μεγαλύτερα επενδυτικά έργα που εντάχθηκαν στον Αναπτυξιακό Νόμο. Το ύψος του επενδυτικού σχεδίου ξεπερνούσε τα 20 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων περισσότερα από τα μισά ήταν επιδότηση από την πλευρά του Α.Ν. του 2004 (ν. 3299/2004). Η εταιρεία έλαβε την προκαταβολή 5,4 εκατ. ευρώ και σήμερα -σχεδόν 13 χρόνια αργότερα- ζητείται εντόκως η επιστροφή του ποσού αυτού.
Σύμφωνα με τη σχετική απόφαση, η ανάκληση υπαγωγής του επενδυτικού σχεδίου στον Αναπτυξιακό Νόμο και η ανάκτηση της χορηγηθείσας ενίσχυσης απαιτείται διότι ο φορέας «δεν έχει υποβάλει για το ως άνω επενδυτικό σχέδιο αίτηση για την πιστοποίηση υλοποίησης του 50% του εγκεκριμένου επενδυτικού σχεδίου μέχρι την 31η Μαρτίου 2025, έξι (6) μήνες μετά την προθεσμία υλοποίησης του 50% του επενδυτικού σχεδίου (30ή Σεπτεμβρίου 2024), σύμφωνα με την παρ. Β του άρθρου 8 του ν. 3299/2004. Επιπρόσθετα, ο φορέας δεν έχει υποβάλει εμπρόθεσμα αίτημα παράτασης για λόγους ανωτέρας βίας».
Σημειώνεται ότι η προκαταβολή της επιχορήγησης του 50%, βάσει του ν. 3299/2004 γίνεται μόνον εφόσον έχει πιστοποιηθεί η υλοποίηση του 50% του έργου του επενδυτικού σχεδίου. Σε άλλη περίπτωση, για να καταβληθεί η προκαταβολή του 50% θα έπρεπε ο φορέας να είχε καταθέσει εγγυητική επιστολή στο 110% του ύψους της προκαταβολής που έλαβε. Πρέπει, επομένως, να διευκρινίσει το υπουργείο Ανάπτυξης αν τηρήθηκε η παρακάτω διάταξη, καθώς το Παναγοπούλειο Κέντρο έλαβε την προκαταβολή του 50%, ύψους 5,4 εκατ. ευρώ, χωρίς να ολοκληρώσει το 50% του έργου.
Αξίζει τέλος να αναφερθεί ότι και το 2021 υπήρξε από το υπουργείο Ανάπτυξης απόφαση ανάκλησης της υπαγωγής του επενδυτικού σχεδίου του Παναγοπούλειου Κέντρου από τον Αναπτυξιακό Νόμο. Μάλιστα, οι υπηρεσίες είχαν αιτηθεί τότε την επιστροφή 6,2 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 5,4 εκατ. ευρώ αφορούσαν τη δοθείσα επιχορήγηση και 0,8 εκατ. ευρώ την έντοκη καταβολή.
Ουκ αν λάβοις παρά του μη έχοντος
Το προαναφερόμενο κέντρο δεν είναι η μόνη περίπτωση που αμφισβητείται η επιστροφή των επιχορηγήσεων του Αναπτυξιακού Νόμου για επενδυτικά σχέδια που δεν ολοκληρώθηκαν. Μια σειρά άλλων επιχειρήσεων δεν υπάρχουν έπειτα από 15 χρόνια συνεχών παρατάσεων που δόθηκαν για την ολοκλήρωση των επενδυτικών σχεδίων του Αναπτυξιακού Νόμου 3299/2004.
Μάλιστα, μία από αυτές είναι η Arcadia ΑΒEE, μια εταιρεία που ο πάλαι ποτέ όμιλος Πουλιάδη θα κατασκεύαζε άγραφους οπτικούς δίσκους (CDs και DVDs) στη Θράκη. Η εταιρεία θα δημιουργούσε μονάδα παραγωγής άγραφων δίσκων στη ΒΙΠΕ Κομοτηνής και γι’ αυτό έφερε επενδυτικό σχέδιο ύψους 4,6 εκατ. ευρώ στον Αναπτυξιακό Νόμο. Η εταιρεία, η οποία έχει πάψει να υφίσταται πριν από το 2010, έχει λάβει το 50% της ενίσχυσης ύψους 920.000 ευρώ.
Μια άλλη αντίστοιχη περίπτωση είναι και ο εκδοτικός οίκος Λιβάνη, που κατέρρευσε πρόσφατα και ο οποίος από το 2006 δεν έχει πιστοποιήσει τη δημιουργία ενός συστήματος e-learning, αξίας περίπου 1 εκατ. ευρώ, με αποτέλεσμα το υπουργείο Ανάπτυξης να ζητεί την επιστροφή 160.000 ευρώ ως αχρεωστήτως καταβληθέντα.
Σύμφωνα με τον Αναπτυξιακό Νόμο του 2004, η υλοποίηση ενός επενδυτικού σχεδίου απαιτούσε τρία έτη – ή πέντε έτη όταν επρόκειτο για μεγάλα και πολύπλοκα επενδυτικά σχεδία. Ωστόσο, δόθηκαν τέσσερις παρατάσεις, που έφεραν τα ανολοκλήρωτα έργα έως και το 2025. Η πρώτη παράταση 6 μηνών δόθηκε με τον επόμενο Αναπτυξιακό Νόμο 3908/2011 για όσες επενδύσεις του Α.Ν. 3299/2004 ήταν σε εξέλιξη, ενώ το 2014 (ν. 4146/2013 «Διαμόρφωση Φιλικού Αναπτυξιακού Περιβάλλοντος») δόθηκε επιπλέον παράταση έως 18 μήνες.
Καθυστερήσεις 15 ετών
Με τον νέο Αναπτυξιακό Νόμο του 2016 (ν. 4399/2016) δόθηκε νέα παράταση έως 31.12.2018 για επενδυτικά σχέδια του ν. 3299/2004 που δεν είχαν ολοκληρωθεί και στη συνέχεια, με μεταγενέστερες υπουργικές αποφάσεις και διατάξεις νόμων (π.χ. ν. 4635/2019), δόθηκαν παρατάσεις έως και το 2022 για ορισμένες κατηγορίες επενδύσεων. Τελικά, μετά και την πανδημία κορονοϊού, δόθηκαν παρατάσεις μέχρι και την 31η Μαρτίου 2025.
Αν και πλέον σήμερα είναι πολύ δύσκολο να ανακτηθούν οι ενισχύσεις που δόθηκαν στο πλαίσιο των Α.Ν. 3299/2004, στατιστικά εκτιμάται ότι περίπου το 50% των επιχειρήσεων δεν ζει περισσότερο από 10 χρόνια. Εντούτοις, είναι θετικό ότι πλέον τίθεται ένα πλαίσιο περιορισμού και ελέγχου των επενδυτικών σχεδίων που χρηματοδοτούνται από τους αναπτυξιακούς νόμους. Το πλαίσιο αυτό πάντοτε υπήρχε, αλλά ποτέ μέχρι σήμερα δεν ενεργοποιήθηκε επαρκώς, ώστε να μη χαθούν πόροι των φορολογούμενων.
Σημειώνεται ότι οι προαναφερόμενες 79 περιπτώσεις είναι μόνο η αρχή της αναζήτησης κεφαλαίων που χάθηκαν στο πλαίσιο των αναπτυξιακών νόμων και εκτιμάται ότι είναι μερικές χιλιάδες. Ο υπουργός Ανάπτυξης έχει ανακοινώσει ότι τα επενδυτικά σχέδια που δεν ολοκληρώθηκαν μόνον στο πλαίσιο των Α.Ν. 3299/2004 και 3908/2011 ξεπερνούν τα 1.000 και οι ανακτήσεις ενισχύσεων φτάνουν τα 480 εκατ. ευρώ.
Επομένως, τα 55,4 εκατ. ευρώ προς ανάκτηση που ανακοινώθηκαν είναι μόνο η αρχή και πρόκειται να δημοσιοποιηθούν κι άλλες αντίστοιχες υποθέσεις. Το μεγάλο ζητούμενο, βεβαίως, είναι τι απ’ όλα αυτά μπορεί ν’ ανακτηθεί…
