Σε αντίθετους δρόμους, σε σχέση με τα ευρωπαϊκά τρένα συνεχίζει να βαδίζει ο ελληνικός σιδηρόδρομος. Δεν είναι μόνο η διαχρονική εικόνα εγκατάλειψης που παρατηρείται σε επίπεδο υποδομών και παροχής υπηρεσιών στην Ελλάδα, αλλά και το γεγονός ότι οποιαδήποτε νέα πρόταση, με ελάχιστες εξαιρέσεις, δεν ακολουθεί το ρεύμα της εποχής, όπου ο σιδηρόδρομος και τα τρένα αποτελούν συνώνυμο μεγάλων επενδύσεων τόσο στην Ευρώπη όσο και στον υπόλοιπο κόσμο.
Τελευταίο χαρακτηριστικό παράδειγμα, και ενδεικτικό των χειρισμών που δεν γίνονται στην Ελλάδα, με αποτέλεσμα ο σιδηρόδρομος να παραμένει κολλημένος σε καταστάσεις περασμένων δεκαετιών, είναι η αναβίωση και ανάπτυξη των ευρωπαϊκών νυχτερινών τρένων από την εταιρεία European Sleeper. Η συγκεκριμένη εταιρεία ιδρύθηκε από δύο Ολλανδούς επιχειρηματίες, με πάθος για το ταξίδι με το τρένο.
Όπως αναφέρει στο αναλυτικό ρεπορτάζ της η FAZ, η European Sleeper φιλοδοξεί να επαναφέρει τη σύνδεση Παρίσι – Βερολίνο το 2026, καλύπτοντας το κενό που αφήνει η διακοπή του «Nightjet» από τους Αυστριακούς Ομοσπονδιακούς Σιδηροδρόμους (ÖBB). Η γερμανική εφημερίδα επισημαίνει ότι η νυχτερινή σύνδεση «Nightjet» Βερολίνο-Παρίσι λειτουργούσε, σε συνεργασία με τους γαλλικούς κρατικούς σιδηροδρόμους SNCF, ωστόσο θα διακοπεί τον Δεκέμβριο, καθώς η Γαλλία ανακοίνωσε ότι διακόπτει τις επιδοτήσεις για τη λειτουργία της συγκεκριμένης γραμμής.
Ενδεικτικό της ζήτησης που υπάρχει, αποτελεί το γεγονός ότι περισσότεροι από 1,5 εκατ. επιβάτες πήραν ένα νυχτερινό δρομολόγιο το 2024. Με ευέλικτες τιμές, διαφορετικά επίπεδα άνεσης και συνεταιριστικό μοντέλο χρηματοδότησης που επιτρέπει τη συμμετοχή ιδιωτών επενδυτών, η European Sleeper στοχεύει στη βιώσιμη και προσιτή ανάπτυξη του σιδηροδρομικού τουρισμού. Παρά το μικρό της μέγεθος συγκριτικά με τους μεγάλους παρόχους, η εταιρεία γνωρίζει δυναμική επέκταση και προσδοκά σύντομα κερδοφορία, ενώ σχεδιάζει νέες διαδρομές προς Μιλάνο, Ελβετία και Βαρκελώνη, ενισχύοντας την ευρωπαϊκή τάση για πράσινες και νυχτερινές μετακινήσεις με τον σιδηρόδρομο.
Την ώρα που οι επικριτές κάνουν λόγο για «ρετρό διάθεση» και πρόταση βγαλμένη από βιβλία του παρελθόντος, τύπου Αγκάθα Κρίστι και Orient Express, η αλήθεια είναι ότι δύο μικροί επιχειρηματίες βλέπουν μια ευκαιρία εκεί που άλλοι μεγαλύτεροι επιλέγουν να αποσυρθούν. Και το κυριότερο, έχουν τη δυνατότητα να δοκιμάσουν τις δυνάμεις τους, χωρίς να βρίσκονται αντιμέτωποι μ’ έναν σωρό εμπόδια από τον κρατικό μηχανισμό και άλλους φορείς, που έχουν όφελος από έναν σιδηρόδρομο, με πολύ μικρή συμμετοχή στο μεταφορικό και επιβατικό έργο. Και όλα αυτά, την ώρα που στην Ελλάδα έπεσε πρόσφατα στο τραπέζι η πρόταση να γίνει… ποδηλατόδρομος το σιδηροδρομικό δίκτυο στην Πελοπόννησο, προκαλώντας έντονες αντιδράσεις. Μικρές «φωτεινές» εξαιρέσεις, προτάσεις όπως της Levante Trains, οι οποίες στοχεύουν να σπάσουν το μονοπώλιο της Hellenic Trains, δίνοντας νέα πνοή στον -γεμάτο προβλήματα- ελληνικό σιδηρόδρομο.
- Διαβάστε ακόμη: Το τρένο στην Πελοπόννησο που δεν θα γίνει τελικά ποδηλατόδρομος
Πότε επανέρχονται τα νυχτερινά τρένα στη γραμμή Παρίσι – Βερολίνο
Με λεπτομέρειες να απομένουν για το κλείσιμο της συμφωνίας και την υπογραφή της σύμβασης παραχώρησης, το πρώτο νυχτερινό δρομολόγιο της European Sleeper αναμένεται στις 26 Μαρτίου 2026. Στον σχεδιασμό της εταιρείας των δύο Ολλανδών επιχειρηματιών είναι να υπάρχουν νυχτερινά τρένα:
- Τρεις φορές την εβδομάδα.
- Οι αναχωρήσεις από το Παρίσι θα γίνονται βράδυ Κυριακής, Τρίτης και Πέμπτης, με άφιξη στο Βερολίνο το επόμενο πρωί.
- Το ταξίδι επιστροφής από Βερολίνο θα ξεκινά βράδυ Δευτέρας, Τετάρτης και Παρασκευής.
Το οριστικό χρονοδιάγραμμα βρίσκεται ακόμη υπό εξέταση με τους διαχειριστές υποδομών στις εμπλεκόμενες χώρες, συνεχίζει η γερμανική εφημερίδα, με τους Ολλανδούς επενδυτές να εμφανίζονται αισιόδοξοι για τον καθορισμό του χρονοδιαγράμματος, ώστε να καλυφθεί άμεσα η αυξημένη ζήτηση για δρομολόγια με νυχτερινά τρένα.
Το σχέδιο της European Sleeper για τα νυχτερινά τρένα στην Ευρώπη
Η European Sleeper εκτελεί, ήδη, μεγάλο μέρος της διαδρομής που συνδέει τις Βρυξέλλες με την Πράγα, περνώντας από το Βερολίνο. Στόχος είναι η νέα σιδηροδρομική γραμμή που θα ενώνει τη Γερμανία με τη Γαλλία να διέρχεται επίσης από τις Βρυξέλλες, και πιθανώς από το Αμβούργο. Με αυτόν τον τρόπο, σε συνδυασμό με το υπάρχον δρομολόγιο, θα προσφέρεται συνολικά υπηρεσία έξι φορές την εβδομάδα μεταξύ Βρυξελλών και Βερολίνου. Σύμφωνα με την εταιρεία, η σύνδεση Παρίσι – Βερολίνο θα καταστεί έτσι πιο οικονομικά βιώσιμη και θα ενισχύσει σημαντικά το δίκτυο των νυχτερινών δρομολογίων της.
Η European Sleeper στοχεύει επίσης σε επιβάτες από τη Μεγάλη Βρετανία, οι οποίοι θα μπορούν να φτάνουν γρηγορότερα στις Βρυξέλλες μέσω του Eurostar, κάνοντας πιο εύκολη τη συνέχιση του ταξιδιού τους. Με την επικείμενη αλλαγή δρομολογίων, οι φίλοι των νυχτερινών τρένων θα έχουν την ευκαιρία να κάνουν κράτηση για πρώτη φορά. Όπως έχει ανακοινωθεί, οι πωλήσεις εισιτηρίων για τη νέα γραμμή ξεκινούν στις 16 Δεκεμβρίου. Αν και δεν έχουν ανακοινωθεί ακόμα συγκεκριμένες τιμές, η εταιρεία υπόσχεται ευρεία γκάμα επιλογών για διαφορετικά βαλάντια και ανάγκες. Όπως αναφέρεται, το ταξίδι θα είναι «προσιτό για όλους -απ’ όσους αναζητούν τη χαμηλότερη τιμή έως εκείνους που επιθυμούν περισσότερη άνεση». Οι επιβάτες μπορούν να επιλέξουν ανάμεσα σε τέσσερις κατηγορίες:
- Budget, με απλό κάθισμα,
- Classic, με κουκέτα,
- Comfort Standard και
- Comfort Plus, με δυνατότητα ύπνου.
Αυτήν τη στιγμή, ένα εισιτήριο «Budget» για τη διαδρομή Βρυξέλλες – Βερολίνο, που κλείνεται από τον ενδιαφερόμενο κοντά στην ημερομηνία ταξιδιού κοστίζει 109,99 ευρώ, ενώ η κατηγορία «Classic» φτάνει τα 159,99 ευρώ. Με έγκαιρη κράτηση, όμως, οι τιμές μειώνονται σημαντικά -στα 29,99 και 59,99 ευρώ αντίστοιχα. Προαιρετικά, προσφέρεται πρωινό 45 λεπτά πριν από την άφιξη, με επιπλέον χρέωση 14 ευρώ.
Crowdfunding και κερδοφορία
Η European Sleeper απευθύνεται επίσης και σε όσους δεν ταξιδεύουν, αλλά ενδιαφέρονται να στηρίξουν την προσπάθεια. Αυτήν την περίοδο «τρέχει» νέος γύρος χρηματοδότησης, ανοιχτός και σε ιδιώτες επενδυτές. Με μια επένδυση 280 ευρώ, κάποιος μπορεί να αποκτήσει πιστοποιητικό συμμετοχής και να γίνει μέλος του «αναπτυσσόμενου ευρωπαϊκού κινήματος νυχτερινών τρένων», όπως το χαρακτηρίζει η εταιρεία. Στόχος είναι να συγκεντρωθούν 1,3 εκατ. ευρώ σε αυτόν τον γύρο και επιπλέον 1 εκατ. ευρώ στις αρχές Δεκεμβρίου. Τα κεφάλαια θα αξιοποιηθούν για την προετοιμασία της γραμμής Παρίσι – Βερολίνο, την αγορά τροχαίου υλικού και την κάλυψη πιθανών ζημιών στην αρχική φάση λειτουργίας.
Όταν ιδρύθηκε, τον Μάιο του 2021, η European Sleeper είχε εξασφαλίσει 500.000 ευρώ αρχικό κεφάλαιο μέσα σε μόλις 15 λεπτά, προσελκύοντας πάνω από 350 μικροεπενδυτές. Σήμερα, αριθμεί πάνω από 4.000 χρηματοδότες, οι οποίοι έχουν επενδύσει συνολικά πάνω από 5 εκατομμύρια ευρώ.
Η εταιρεία εμφανίζεται αισιόδοξη για το μέλλον της. Όπως δήλωσε ο ιδρυτής της, van Buuren, «η πορεία είναι ανοδική» και το 2026 αναμένεται να επιτευχθεί το σημείο ισορροπίας (break-even). Για φέτος, προβλέπονται 110.000 έως 120.000 επιβάτες -σαφώς λιγότεροι από το 1,5 εκατομμύριο των αυστριακών σιδηροδρόμων ÖBB, αλλά, όπως σημειώνει ο van Buuren, «προς το παρόν έχουμε μόνο ένα τρένο». Αυτό όμως σύντομα θα αλλάξει. Πέρα από τη νέα σύνδεση Γαλλίας–Γερμανίας, η εταιρεία εξετάζει εδώ και δύο χρόνια επιπλέον διαδρομές. Προχωρημένες συζητήσεις υπάρχουν για γραμμές Άμστερνταμ/Βρυξέλλες – Ελβετία/Μιλάνο, καθώς και για ένα νυχτερινό τρένο προς τη Βαρκελώνη. Η European Sleeper εγκαινίασε το πρώτο της δρομολόγιο μεταξύ Βερολίνου και Βρυξελλών στις 25 Μαΐου 2023, ενώ το 2024 επέκτεινε τη διαδρομή προς Δρέσδη και Πράγα.
