Υψηλή αναλογικά φορολογία, αλλά χαμηλή μέση τιμή πώλησης, έχουν τα καπνικά προϊόντα στην Ελλάδα.
Σύμφωνα με το Tax Foundation, στην χώρα μας ένα πακέτο τσιγάρα κοστίζει φθηνά αλλά έχει υψηλή φορολογία που αντιστοιχεί στο 84,7% της μέσης σταθμισμένης λιανικής τιμής πώλησης ενός πακέτου.
Η μέση σταθμισμένη λιανική τιμή (ΜΣΛΤ) πώλησης ενός πακέτου τσιγάρων στην χώρα μας ανέρχεται σε 4,19 ευρώ και με βάση αυτή η χώρα μας κατατάσσεται στη 17η θέση των χωρών-μελών της Ε.Ε.
Η πιο ακριβή χώρα είναι η Ιρλανδία, στην οποία η ΜΣΛΤΠ ενός πακέτου τσιγάρων ανέρχεται σε 12,81 ευρώ, η Γαλλία με ΜΣΛΤ πώλησης τα 9,70 ευρώ και η Φιλανδία με ΜΣΛΤ πώλησης τα 8,60 ευρώ.
Τα στοιχεία αφορούν στον Ιούλιο του 2021 και σύμφωνα με την επεξεργασία του Tax Foundation, η πιο φθηνή χώρα στην Ε.Ε. είναι η Βουλγαρία, στην οποία η ΜΣΛΤ πώλησης ανέρχεται σε 2,77 ευρώ. Ακολουθεί η Πολωνία με ΜΣΛΤ πώλησης τα 3,32 ευρώ και η Σλοβακία με 3,46 ευρώ.
| Φόροι και τιμή πώλησης καπνικών στην Ε.Ε. | |||||
| ποσά σε ευρώ | Μέση σταθμι-σμένη τιμή πώλησης πακέτου | ΕΦΚ Καπνικών | Σύνολο φόρου (ΕΦΚ καπνικών +ΦΠΑ) | Σύνολο φόρου ως % της μέσης σταθμι-σμένης τιμής πώλησης | |
| 1 | Φινλανδία | 8,60 | 6,06 | 7,73 | 89,8% |
| 2 | Δανία | 6,92 | 4,74 | 6,12 | 88,5% |
| 3 | Εσθονία | 4,27 | 3,01 | 3,72 | 87,2% |
| 4 | Ολλανδία | 7,16 | 4,83 | 6,08 | 84,9% |
| 5 | Γαλλία | 9,70 | 6,61 | 8,22 | 84,8% |
| 6 | Ελλάδα | 4,19 | 2,74 | 3,55 | 84,7% |
| 7 | Ιρλανδία | 12,81 | 8,42 | 10,64 | 83,1% |
| 8 | Βέλγιο | 6,40 | 4,19 | 5,30 | 82,9% |
| 9 | Λετονία | 3,67 | 2,40 | 3,04 | 82,8% |
| 10 | Σλοβακία | 3,46 | 2,29 | 2,86 | 82,8% |
| 11 | Κροατία | 3,71 | 2,32 | 3,06 | 82,5% |
| 12 | Τσεχία | 3,80 | 2,47 | 3,13 | 82,3% |
| 13 | Βουλγαρία | 2,77 | 1,81 | 2,27 | 81,9% |
| 14 | Πολωνία | 3,32 | 2,08 | 2,70 | 81,3% |
| 15 | Σλοβενία | 3,81 | 2,41 | 3,10 | 81,3% |
| 16 | Ουγγαρία | 3,93 | 2,35 | 3,19 | 81,0% |
| Μ.Ο. | 5,27 | 3,34 | 4,27 | 80,4% | |
| 17 | Λιθουανία | 3,76 | 2,33 | 2,98 | 79,3% |
| 18 | Ισπανία | 4,53 | 2,80 | 3,59 | 79,3% |
| 19 | Μάλτα | 5,39 | 3,40 | 4,23 | 78,3% |
| 20 | Ιταλία | 5,16 | 3,09 | 4,02 | 77,8% |
| 21 | Αυστρία | 5,15 | 3,14 | 3,99 | 77,6% |
| 22 | Πορτογαλία | 4,64 | 2,67 | 3,54 | 76,2% |
| 23 | Κύπρος | 4,36 | 2,58 | 3,28 | 75,2% |
| 24 | Ρουμανία | 3,97 | 2,31 | 2,95 | 74,3% |
| 25 | Σουηδία | 5,91 | 3,15 | 4,33 | 73,3% |
| 26 | Γερμανία | 6,18 | 3,30 | 4,29 | 69,4% |
| 27 | Λουξεμβούργο | 4,73 | 2,59 | 3,28 | 69,3% |
Σημειώνεται ότι ελάχιστος Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης (ΕΦΚ) Καπνικών έχει οριστεί από την Ε.Ε. σε 1,8 ευρώ και η Βουλγαρία είναι χώρα με τον χαμηλότερο ΕΦΚ Καπνικών σε 1,81 ευρώ. Αυτός είναι ένας λόγος για τον οποία στην χώρα αυτή παρατηρείται το χαμηλότερο επίπεδο διακίνησης παράνομων προϊόντων καπνού.
Στη χώρα μας ο ΕΦΚ καπνικών για κάθε πακέτο τσιγάρα ανέρχεται σε 2,74 ευρώ. Αν συμπεριληφθεί και ο ΦΠΑ, τότε η χρέωση σε ένα πακέτο τσιγάρα που πωλείται στη Ελλάδα ανέρχεται σε 3,55 ευρώ, όταν αυτό έχει ΜΣΛΤ πώλησης τα 4,19 ευρώ. Έτσι το 84,7% της ΜΣΛΤ πώλησης ενός πακέτου τσιγάρων αφορά σε φόρους.
Η επίδοση αυτή κατατάσσει τη χώρα μας στην 6η θέση μεταξύ των χωρών μελών της Ε.Ε.
Τους υψηλότερους αναλογικά φόρους, που πλησιάζουν στο 90% εφαρμόζουν οι χώρες της Φιλανδίας και της Δανίας, ενώ τους χαμηλότερα αναλογικά φόρους, λιγότερο από 70%, εφαρμόζουν η Γερμανία και το Λουξεμβούργο.
Πάντως, σε όλες ανεξαιρέτως τις χώρες της Ε.Ε. η κατανάλωση τσιγάρων και άλλων καπνικών προϊόντων.
Τα στοιχεία της Ε.Ε. δείχνουν ότι το 2019 η κατανάλωση βιομηχανοποιημένων τσιγάρων μειώθηκε κατά 27% και από 31,6 δισ. πακέτα τσιγάρα (των 20 τεμαχίων) που πωλήθηκαν στο 2009, το 2019 περιορίσθηκαν σε 22,9 δισ. πακέτα.
Στη χώρα μας η μείωση ήταν πολύ μεγαλύτερη, αφού το 2019 πωλήθηκαν περίπου 0,62 δις. πακέτα τσιγάρα αντί 1,7 δισ. πακέτα το 2009.
Η μείωση αυτή δεν σημαίνει απαραίτητα την μείωση της κατανάλωσης, αλλά την στροφή μεγάλου μέρους της κοινωνίας σε άλλα φθηνότερα καπνικά προϊόντα RYO (στριφτά) και κυρίως σε παράνομα και λαθραία καπνικά προϊόντα.
Η χώρα μας, μαζί με τη Γαλλία και την Λιθουανία είναι οι τρείς χώρες της Ε.Ε. με την μεγαλύτερη κατανάλωση παράνομων καπνικών προϊόντων.
Στη Γαλλία η κατανάλωση παράνομων τσιγάρων εκτιμήθηκε για το 2020 από την KPMG στο 23% της νόμιμης, στην Ελλάδα στο 22% και στη Λιθουανία στο 20%. Η χαμηλότερη κατανάλωση παρατηρήθηκε στην Βουλγαρία (2%), στην Αυστρία και Ιταλία (3%), στην Πορτογαλία και Ισπανία (4%) κ.ο.κ.
Πάντως και στη χώρα μας η κατανάλωση καπνικών προϊόντων βαίνει μειούμενη, αλλά όχι τόσο όσο δείχνουν τα νούμερά των νόμιμων πωλήσεων.
