Μια από τις πιο εμβληματικές παρεμβάσεις του Ταμείου Ανάκαμψης & Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ) είναι το έργο «Βελτίωση της Ψηφιακής Ετοιμότητας των Νοσοκομείων». Το έργο με κωδικό 2022ΤΑ06300014 και προϋπολογισμό 173 εκατ. ευρώ, στόχο έχει τον ψηφιακό μετασχηματισμό της υγείας και του ΕΣΥ.
Ειδικότερα, σύμφωνα με την απόφαση ένταξης του έργου στο ΤΑΑ, η ένταξη του έργου θα βοηθήσει στο μετασχηματισμό της υγείας στη χώρα μας και «οι καινοτόμες ψηφιακές λύσεις (που θα αποκτηθούν) θα επιτρέψουν αποτελεσματικότερους τρόπους οργάνωσης και παροχής υπηρεσιών υγειονομικής περίθαλψης, ενώ παράλληλα θα βοηθήσουν στον έλεγχο των δαπανών υγείας, βελτιώνοντας τη διαχείριση των νοσοκομείων με την αυτοματοποίηση πολλών διαδικασιών».
Το έργο, αν και εντάχθηκε το 2022 στο ΤΑΑ, κι έχουν καταβληθεί σε συμβούλους πάνω από 15 εκατ. ευρώ για μελέτες προετοιμασίας της παρέμβασης, δεν έχει ξεκινήσει ακόμη. Για την ακρίβεια πριν λίγες ημέρες ξεκίνησε η υλοποίηση του έργου στα τρία πρώτα νοσοκομεία, σε σύνολο περίπου 130 νοσοκομείων της χώρας που προβλέπονται στη παρέμβαση. Μάλιστα οι πρώτες εκτελεστικές συμβάσεις που υπεγράφησαν, δείχνουν ότι τα 173 εκατ. ευρώ που έχουν προϋπολογιστεί, δεν θα φτάσουν ούτε για… μαρς, αφού ήδη για τα πρώτα τρία νοσοκομεία απαιτήθηκαν 16 εκατ. ευρώ.
Η ένταξη στο ΤΑΑ
Το έργο υποβλήθηκε από το υπουργείο Υγείας προς ένταξη στο ΤΑΑ τον Μάρτιο του 2022. Εντάχθηκε στο πρόγραμμα «Ελλάδα 2.0» τον Απρίλιο του 2022 με προϋπολογισμό 140 εκατ. ευρώ πλέον ΦΠΑ. Περιλαμβάνει δε 10 παρεμβάσεις/υποέργα:
- Αναβάθμιση πληροφοριακών συστημάτων & υποδομών νοσοκομείων
- Δημιουργία Πλαισίου Αξιολόγησης & Παρακολούθησης Ψηφιακής Ετοιμότητας Νοσοκομείων, Ανάπτυξη Κέντρου Διαλειτουργικότητας
- Ενιαίο σύστημα διαχείρισης και παρακολούθησης φαρμάκου
- Ενιαίο σύστημα διαχείρισης ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού
- Ενιαίο σύστημα ηλεκτρονικής διαχείρισης παραστατικών
- Ψηφιακή αναβάθμιση Υ.Π.Ε. & Ε.Κ.Α.Π.Υ.
- Ψηφιακή αναβάθμιση Ε.Ο.Φ.
- Ψηφιακή αναβάθμιση Ε.Κ.Α.Β.
- Πληροφοριακό Σύστημα ενημέρωσης πολιτών για εφημερεύοντα Νοσοκομεία (Επείγοντα)
- Ενιαίο Πληροφοριακό Σύστημα Διαχείρισης Ανθρώπινου Δυναμικού και Μισθοδοσίας στους Φορείς και της Δομές Υγείας
Κυρίαρχο υποέργο/παρέμβαση, είναι το πρώτο που βγήκε με τίτλο «Βελτίωση της Ψηφιακής Ετοιμότητας των Νοσοκομείων – Αναβάθμιση πληροφοριακών συστημάτων & υποδομών νοσοκομείων (digital readiness)». Τομ έργο έχει προϋπολογισμό 90 εκατ. ευρώ πλέον ΦΠΑ. Περιλαμβάνει προαίρεση ύψους 36 εκατ. ευρώ (πλέον ΦΠΑ), με το μέγιστο δυνατό ύψος σύμβασης να ανέρχεται σε 156,2 εκατ. ευρώ (συμπ. ΦΠΑ).
Στην απόφαση ένταξης του έργου, τα ορόσημά για την υλοποίηση του έχουν ως εξής:
- Δημοσιοποίηση του διαγωνισμού: Ιούλιος 2022
- Διενέργεια διαγωνισμού: Αύγουστος 2022
- Ολοκλήρωση νομικών δεσμεύσεων: Δεκέμβριος 2022
- Παράδοση του έργου: Δεκέμβριος 2025
Πώς έχει προχωρήσει μέχρι σήμερα
Ωστόσο, το χρονοδιάγραμμα δεν εξελίχθηκε σύμφωνα με την απόφαση ένταξης του έργου στο ΤΑΑ. Ο διαγωνισμός του έργου διενεργήθηκε από την ΗΔΙΚΑ ΑΕ, όχι τέσσερις μήνες μετά βάσει αρχικού προγραμματισμού, αλλά 14 μήνες μετά. Η διακήρυξη του διαγωνισμού προέβλεψε Συμφωνία Πλαίσιο με τρεις αναδόχους, προκειμένου έκαστος εξ’ αυτών να προχωρήσει σε επόμενο στάδιο στη σύναψη εκτελεστικής σύμβασης ανάληψης ενός αριθμού νοσοκομείων επί συνόλου περίπου 130.
Ο διαγωνισμός τελικά διενεργήθηκε από την ΗΔΙΚΑ τον Σεπτέμβριο του 2023 (αντί τον Αύγουστο του 2022) και συμμετείχαν 3 υποψήφιοι:
- Netcompany-Computer Team (ένωση εταιρειών)
- Nova
- OTE – Unisystems (ένωση εταιρειών)
Οι προσφορές που κατατέθηκαν ήταν μια για κάθε ένα από τα 3 τμήματα του έργου. Και καθώς δεν υπήρξε κανένας ανταγωνισμός, οι προσφορές των ενδιαφερομένων αναδόχων έγιναν με σχεδόν μηδενικές εκπτώσεις. Φυσικά δεν υπήρξαν και προσφυγές αφού τα ανάδοχα σχήματα ήτα μέσα. Έτσι όποιες άλλες καθυστερήσεις καταγράφονται στην προώθηση και υλοποίηση του έργου, δεν αφορούν νομικές και άλλες καθυστερήσεις των αναδόχων, αλλά παθογένειες της ΗΔΙΚΑ και της δημόσιας διοίκησης.
Η ΗΔΙΚΑ ωστόσο χρειάστηκε 9 έως 16 μήνες για να αναθέσει τις τρεις συμβάσεις πλαίσιο. Συγκεκριμένα οι αναθέσεις γίνονται με τις αποφάσεις του ΔΣ της ΗΔΙΚΑ:
- Αρ. απόφασης 2623, συνεδρίαση 543/18-06-2024 που αφορά στο έργο της ένωσης Computer Team-Netcompany, ύψους 55,18 εκατ. ευρώ με το ΦΠΑ, χωρίς τυχόν δικαιώματα προαίρεσης,
- Αρ. απόφασης 2746, συνεδρίαση 563/20-12-2024, με αναθέτοντα την Nova ICT, ύψους 26,66 εκατ. ευρώ και τέλος
- Αρ. απόφασης 2779, συνεδρίαση 568/14-02-2025, με ανθέτοντα την Ενωση ΟΤΕ-Unisystems, ύψους 29,76 εκατ. ευρώ.
Οι συμβάσεις
Η υπογραφή των πλαισιακών συμβάσεων καθυστέρησε επιπλέον 9 έως 16 μήνες από τις τρεις προαναφερόμενες αναθέσεις. Συγκεκριμένα η υπογραφή των συμβάσεων θα λάβει χώρα από τον Γενάρη έως τον Μάρτιο 2025. Συγκεκριμένα υπογράφονται στις:
- 7 Ιανουαρίου 2025, Συμφωνία Πλαίσιο 3/2025 μεταξύ της ΗΔΙΚΑ και της Ενωσης Εταιρειών Computer Team-Intrasoft
- 16 Ιανουαρίου 2025, Συμφωνία Πλαίσιο 3/2025 μεταξύ της ΗΔΙΚΑ και της Nova ICT και
- 12 Μαρτίου 2025, Συμφωνία Πλαίσιο 22/2025 μεταξύ της ΗΔΙΚΑ και της Ενωσης Εταιρειών ΟΤΕ-Unisystems
Σημειώνεται ότι το ΤΑΑ έχει πλέον αρχίσει να μετρά αντίστροφα. Αυτό φαίνεται και από τους χρόνους παράδοσης των έργων που, από 36 μήνες που προβλέπονταν στη διακήρυξη του έργου και τις σχετικές αποφάσεις ανάθεσης, οι πλαισιακές συμβάσεις πλέον προβλέπουν 16 μήνες.
Αλλά πλέον δεν υπάρχει και αυτό το περιθώριο. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι μέχρι τις αρχές του μήνα που διανύουμε, οι μόνες εκτελεστικές συμβάσεις που υπογράφηκαν από τις τρεις πλαισιακές συμβάσεις, αφορούσαν σε τρία νοσοκομεία:
- Ιπποκράτειο της Αθήνας με αντίτιμο 3,77 εκατ. ευρώ πλέον ΦΠΑ
- Αρεταίειο με τίμημα 4,62 εκατ. πλέον ΦΠΑ
- Τζάνειο με τίμημα 4,43 εκατ. πλέον ΦΠΑ
Και οι τρεις εκτελεστικές συμβάσεις σχετίζονται με το πρώτο τμήμα του έργου που έχει αναλάβει η ένωση Computer Team και Netcompany. Tο ύψος τους δε δείχνει ότι θα εκσυγχρονιστούν τα 3 από τα 57 νοσοκομεία με κόστος περίπου 13 εκατ. ευρώ (16 εκατ. ευρώ με το ΦΠΑ).
Τα υπόλοιπα 54 νοσοκομεία θα εκσυγχρονιστούν με 32 εκατ. ευρώ (;), ποσό που σαφώς υπολείπεται πολύ, ακόμη και αν η ανάθεση αυτή λάβει όλη τη προαίρεση ύψους 36 εκατ. ευρώ που προβλέπεται στην διακήρυξη του έργου. Ωστόσο η προαίρεση αφορά και τα 130 νοσοκομεία όχι μόνον τα 57.
Για τα τμήματα 2 και 3 με αναδόχους τις Nova ICT και UniSystems – OTE αντίστοιχα, δεν έχει υπογραφεί καμία εκτελεστική σύμβαση. Εννέα μήνες δηλαδή μέχρι την εκπνοή του ΤΑΑ και εκκρεμεί η υπογραφή περίπου… 127 εκτελεστικών συμβάσεων για τα νοσοκομεία.
Οι σύμβουλοι
Αξίζει ν’ αναφερθεί ότι στο πλαίσιο της παρέμβασης αυτής, έχουν ήδη ξοδευθεί πάνω από 15 εκατ. ευρώ σε συμβουλές και μελέτες. Συγκεκριμένα, παράλληλα με τον διαγωνισμό του έργου «Βελτίωση της Ψηφιακής Ετοιμότητας των Νοσοκομείων», διενεργήθηκε και ο διαγωνισμός για την ανάθεση υπηρεσιών τεχνικού συμβούλου του υποέργου 1.
Ο διαγωνισμός προκηρύχθηκε τον Ιούνιο του 2023 με προϋπολογισμό 7,27 εκατ. ευρώ (πλέον ΦΠΑ) που κατακυρώθηκε τον Φεβρουάριο του 2024 στο μοναδικό υποψήφιο που συμμετείχε σε αυτόν. Πρόκειται για την ένωση εταιριών PwC (65%)-INITIA (35%) και η οποία υπέβαλε προσφορά στο ίδιο ποσό, χωρίς έκπτωση. Η σύμβαση υπογράφτηκε τελικά τον Δεκέμβριο του 2024 δηλαδή 10 μήνες μετά την κατακύρωση (ΑΔΑΜ: 25SYMV016153114 2025-01-14).
Παράλληλα εποπτεύουσα σύμβουλος για όλα τα έργα της ΗΔΙΚΑ στον τομέα της υγείας είναι η Ένωση Ernst&Young – Priority με σύμβαση υπέγραψαν τον Μάρτιο του 2024 και με προϋπολογισμό 7,88 εκατ. ευρώ (πλέον ΦΠΑ) (ΑΔΑΜ: 24SYMV014388884 2024-03-08).
Αντικείμενο των δύο συμβούλων (του άμεσου και του εποπτεύοντος) ήταν η εξειδικευμένη καταγραφή των αναγκών για κάθε νοσοκομείο. Αυτή διενεργήθηκε με συμπλήρωση από τις αρμόδιες υπηρεσίες των νοσοκομείων ενός πλήθους ερωτηματολογίων. Στη συνέχεια (α’ τριμ. 2025) εστάλησαν προς τους αναδόχους από την ΗΔΙΚΑ και με βάση την καταγραφή που έγινε ανά νοσοκομείο, αιτήματα για την αποστολή προμελετών.
Οι τρεις ανάδοχοι απάντησαν με προτυποποιημένο κείμενο σχεδόν αμέσως (σε 15-30 ημέρες), αποστέλλοντας τις προμελέτες ανά νοσοκομείο και για όσα νοσοκομεία τους είχε αποσταλεί η πρόσκληση. Τον Ιούλιο του 2025 το Δ.Σ. της ΗΔΙΚΑ ενέκρινε τις πρώτες εκτελεστικές συμβάσεις (1 ανά νοσοκομείο) και μετά από ελέγχους από Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού του Ταμείου Ανάκαμψης (ΕΥΣΤΑ), οι πρώτες εκτελεστικές υπογράφτηκαν τον Νοέμβριο 2025, με χρονοδιάγραμμα 8 μηνών δηλαδή μέχρι τον Ιούνιο του 2026.
Τι δείχνει το έργο
Όλα τα παραπάνω δείχνουν ότι η πλέον κρίσιμη παρέμβαση για την ψηφιακή αναβάθμιση των νοσοκομείων του ΕΣΥ, με την πρόσληψη 2 τεχνικών συμβούλων και για 4 έτη από την έναρξη της και με 36 μήνες αρχικό χρονοδιάγραμμα, έχει υπερκοστολογηθεί και θα καταλήξει να μην ολοκληρωθεί εντός του Ταμείου Ανάκαμψης.
Επίσης καταρρίπτεται η θέση των κρατικών λειτουργών που υποστηρίζουν ότι οι μεγάλες καθυστερήσεις στα σύνθετα και μεγάλα έργα, είναι αποτέλεσμα της κόντρας των διαγωνιζόμενων και της αργής απονομής δικαιοσύνης. Ακόμη και στις περιπτώσεις που δεν υπάρχει καμία νομική σύγκρουση, το δημόσιο χρειάζεται 4 χρόνια για να συμβασιοποιήσει ένα έργο -αν τελικά αυτό καταστεί εφικτό, γιατί στην περίπτωση του συγκεκριμένου έργου, ακόμη δεν έχουμε τις τελικές νομικές δεσμεύσεις.
Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι το συγκεκριμένο έργο ψηφιοποίησης δεν αποτελεί την εξαίρεση στον κανόνα, αλλά τον κανόνα.
