Με μεικτά πρόσημα και σαφώς χαμηλότερες επιδόσεις από τις αρχικές προσδοκίες έκλεισε για πολλούς προορισμούς η χριστουγεννιάτικη περίοδος του τουρισμού, καθώς τα αγροτικά μπλόκα σε κομβικά σημεία του εθνικού οδικού δικτύου λειτούργησαν αποτρεπτικά για σημαντικό μέρος των μετακινήσεων.
Παρότι τις ημέρες των γιορτών οι δρόμοι άνοιξαν, χωρίς ωστόσο να απομακρυνθούν τα τρακτέρ, η αβεβαιότητα είχε ήδη αφήσει το αποτύπωμά της στη ζήτηση, ανατρέποντας τις προβλέψεις για μία από τις καλύτερες εορταστικές περιόδους των τελευταίων ετών.
Προσδοκίες για «χρυσά» Χριστούγεννα που δεν επιβεβαιώθηκαν
Όπως εξηγεί στο powergame ο Άγγελος Καλλίας, πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Δράμας και γενικός γραμματέας της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων (ΠΟΞ), ο ρυθμός κρατήσεων ήδη από τον Νοέμβριο έδειχνε ότι ο κλάδος οδεύει προς εξαιρετικές γιορτές. «Οι αργίες έπεφταν ευνοϊκά μέσα στην εβδομάδα, δημιουργώντας τετραήμερα, ενώ η διάθεση του κόσμου να ταξιδέψει ήταν έντονη. Όλα έδειχναν ότι θα μιλούσαμε για τις καλύτερες γιορτές όλων των εποχών», σημειώνει.
Τελικά, οι εξελίξεις στους δρόμους άλλαξαν τα δεδομένα. Σύμφωνα με τον ίδιο, η κίνηση των Χριστουγέννων ήταν κατά μέσο όρο μειωμένη κατά 15%-20%, με τις απώλειες να διαφοροποιούνται έντονα ανά περιοχή, ανάλογα με την ένταση και τη γεωγραφική θέση των μπλόκων.
Κεντρική Ελλάδα, Μακεδονία και Θράκη στο επίκεντρο των απωλειών
Οι περιοχές που επλήγησαν περισσότερο ήταν εκείνες όπου υπήρχαν ισχυρά και παρατεταμένα μπλόκα. «Στην Κεντρική Ελλάδα, τη Μακεδονία και τη Θράκη οι απώλειες ήταν σαφώς μεγαλύτερες», αναφέρει ο κ. Καλλίας. Αντίθετα, στην Πελοπόννησο και την Ήπειρο οι ακυρώσεις από Αθηναίους ταξιδιώτες ήταν περιορισμένες και, κυρίως, καλύφθηκαν άμεσα από άλλες κρατήσεις.
Ιδιαίτερα αρνητική ήταν η εικόνα γύρω από τα τρία μεγάλα θεματικά πάρκα της περιόδου – σε Βόλο, Τρίκαλα και Δράμα. Παρότι άνοιξαν στις αρχές Δεκεμβρίου, ουσιαστικά λειτούργησαν μετά τις 20 του μήνα. «Χάθηκαν γκρουπ ηλικιωμένων, σχολεία και οργανωμένες εκδρομές. Τα ξενοδοχεία δούλεψαν κυρίως τα τριήμερα και όχι τις καθημερινές», εξηγεί. Οι απώλειες κυμάνθηκαν από -15% έως και -40%, ενώ σε επίπεδο τοπικής οικονομίας η σύγκριση με πέρυσι δείχνει μείωση εσόδων της τάξης του 40%-60%.
Ακυρώσεις μέχρι τις 17 Δεκεμβρίου και στροφή στα κοντινά ταξίδια
Κομβική αποδείχθηκε η περίοδος πριν από τα Χριστούγεννα. Όπως λέει ο γενικός γραμματέας της ΠΟΞ, όσοι είχαν τη δυνατότητα ακύρωσης χωρίς ποινή έως τις 17 Δεκεμβρίου προχώρησαν σε αυτήν, δημιουργώντας ένα κύμα ακυρώσεων που σταμάτησε στις 18-19 του μήνα. «Οι περισσότερες αφορούσαν 6-7ήμερα από τη νότια Ελλάδα. Τελικά καλύψαμε μέρος αυτών των απωλειών με 2-3ήμερα από κοντινούς προορισμούς, όπου οι ταξιδιώτες δεν θα είχαν ταλαιπωρία».
Η τάση αυτή επιβεβαιώνει ότι, σε συνθήκες αβεβαιότητας, ο εγχώριος τουρισμός στρέφεται σε μικρότερης διάρκειας αποδράσεις και σε διαδρομές χαμηλού ρίσκου.
Η ίδια εικόνα επικρατεί και για τις αποδράσεις της Πρωτοχρονιάς των Θεοφανίων, αν και παραδοσιακά οι πληρότητες κατά τη διάρκεια αυτών των γιορτών είναι μικρότερες από αυτές των Χριστουγέννων.
Οι Βαλκάνιοι πιο συγκρατημένοι, η Τουρκία σταθερή
Ανάλογη εικόνα επιφύλασσε και η βαλκανική αγορά. Οι Βούλγαροι κινήθηκαν πιο διστακτικά, κυρίως λόγω των μπλόκων στην Εξοχή, τη βασική πύλη εισόδου προς τη Δράμα από το Μπάνσκο. «Δεν είχαμε τόσους πολλούς όσο πέρυσι», αναφέρει ο κ. Καλλίας. Αντίθετα, η αγορά της Τουρκίας κινήθηκε στα ίδια επίπεδα με πέρυσι, ιδιαίτερα στη Θράκη, λειτουργώντας ως σταθεροποιητικός παράγοντας.
Η Ήπειρος ανθεκτική, αλλά με χαμένες ευκαιρίες
Ενδεικτική της πιο ανθεκτικής εικόνας ορισμένων προορισμών είναι η περίπτωση των Ιωαννίνων. Σύμφωνα με στοιχεία της Ένωσης Ξενοδόχων Νομού Ιωαννίνων, οι πληρότητες κινήθηκαν σε πολύ υψηλά επίπεδα τόσο τα Χριστούγεννα όσο και την Πρωτοχρονιά. Ωστόσο, ακόμη και εκεί καταγράφηκαν ακυρώσεις που συνδέονται με τα αγροτικά μπλόκα, στερώντας από την τοπική αγορά μία ακόμη ισχυρότερη επίδοση.
Παρά τις επιμέρους απώλειες, η συνολική αποτίμηση παραμένει θετική, επιβεβαιώνοντας ότι προορισμοί με πολυδιάστατο τουριστικό προϊόν, καλές υποδομές και εύκολη πρόσβαση μπορούν να απορροφήσουν καλύτερα τους κραδασμούς.
Χωρίς «καταστροφή», αλλά με σαφή προειδοποίηση
Το συμπέρασμα είναι ότι ευτυχώς δεν υπάρχει εικόνα καταστροφής, απλώς κάποιοι προορισμοί είδαν μεγαλύτερη μείωση από άλλους. Το φετινό χριστουγεννιάτικο παράδειγμα, ωστόσο, λειτουργεί ως σαφής υπενθύμιση ότι η ομαλή λειτουργία των μετακινήσεων αποτελεί κρίσιμο παράγοντα για τον χειμερινό τουρισμό, ιδίως όταν η ζήτηση βασίζεται σε οδικές μεταφορές και σε ταξίδια τελευταίας στιγμής.
Με άλλα λόγια, τα Χριστούγεννα δεν χάθηκαν, αλλά σίγουρα δεν εξελίχθηκαν όπως προδιαγραφόταν και αυτό είναι ένα μήνυμα που η αγορά δύσκολα θα αγνοήσει στο μέλλον.
