Το 2025 καταγράφεται ως μια χρονιά καμπής για την ελληνική κοινωνία και οικονομία. H νέα ετήσια έρευνα της Κάπα Research σκιαγραφεί ένα τοπίο έντονων μεταβολών, αβεβαιότητας αλλά και αναζήτησης νέων σταθερών.
Σε έναν κόσμο που αλλάζει γρήγορα, οι Έλληνες δείχνουν να προσαρμόζονται, να ανησυχούν, αλλά και να επαναπροσδιορίζουν τις προτεραιότητές τους – με την ενέργεια και τη γεωπολιτική θέση της χώρας να αναδεικνύονται σε κομβικά ζητήματα.
Κρίσιμο ζήτημα το Ενεργειακό
Το πιο ενδιαφέρον και στρατηγικά κρίσιμο εύρημα της χρονιάς αφορά την ενέργεια. Για πρώτη φορά μετά από χρόνια, η ενέργεια δεν αντιμετωπίζεται μόνο ως πηγή κόστους, αλλά και ως μοχλός ανάπτυξης και εθνικής θωράκισης.
Οι πολίτες εμφανίζονται σε μεγάλο βαθμό θετικοί απέναντι στις πρόσφατες ενεργειακές συμφωνίες της Ελλάδας με αμερικανικούς κολοσσούς, όπως η Chevron και η ExxonMobil, καθώς και στη συνεργασία για τη μεταφορά αμερικανικού LNG μέσω της χώρας προς τη Νοτιοανατολική Ευρώπη.
Η πλειονότητα εκτιμά ότι οι συμφωνίες αυτές μπορούν να δημιουργήσουν θέσεις εργασίας, να ενισχύσουν την ενεργειακή ασφάλεια και να αναβαθμίσουν τη γεωπολιτική θέση της Ελλάδας.
Ιδιαίτερα σημαντικό είναι το γεγονός ότι οι πολίτες αντιλαμβάνονται πλέον την ενέργεια όχι μόνο ως οικονομικό ζήτημα, αλλά ως εργαλείο στρατηγικής ισχύος. Ο «Κάθετος Διάδρομος» φυσικού αερίου και η εμπλοκή των ΗΠΑ ερμηνεύονται ως παράγοντες σταθερότητας σε μια ταραγμένη περιοχή, αλλά και ως ανάχωμα απέναντι στις τουρκικές πιέσεις.
Οι ΗΠΑ βασικός στρατηγικός σύμμαχος
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, δεν προκαλεί έκπληξη ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες επανέρχονται δυναμικά στη θέση του βασικού στρατηγικού συμμάχου της Ελλάδας. Η εικόνα τους έχει βελτιωθεί αισθητά σε σύγκριση με προηγούμενα χρόνια, ξεπερνώντας χώρες όπως η Γαλλία, η Γερμανία ή η Ρωσία.
Η ενεργειακή συνεργασία, σε συνδυασμό με τη γεωπολιτική αστάθεια στην Ανατολική Μεσόγειο και την Ουκρανία, φαίνεται να παίζει καθοριστικό ρόλο σε αυτή τη μεταστροφή.
Την ίδια ώρα, όμως, το χάσμα ανάμεσα στους πολίτες και το πολιτικό σύστημα βαθαίνει. Η δυσπιστία απέναντι στους θεσμούς παραμένει υψηλή, ενώ η πλειονότητα θεωρεί ότι το πολιτικό σύστημα δεν ανταποκρίνεται στις ανάγκες της κοινωνίας. Το κυρίαρχο αίτημα δεν είναι η ριζική ανατροπή, αλλά η βελτίωση του βιοτικού επιπέδου και η αποκατάσταση της αίσθησης δικαιοσύνης.
Ακρίβεια και στεγαστική κρίση
Η ακρίβεια εξακολουθεί να αποτελεί το κυρίαρχο πρόβλημα της καθημερινότητας. Οι πολίτες εντοπίζουν το μεγαλύτερο βάρος στο κόστος ενέργειας, στο σούπερ μάρκετ και στη στέγαση, ενώ η πίεση στα νοικοκυριά παραμένει έντονη.
Παράλληλα, η στεγαστική κρίση δεν αγγίζει μόνο τους ενοικιαστές: ολοένα και λιγότεροι ιδιοκτήτες θεωρούν πια την κατοχή ακινήτου ασφαλή επένδυση, γεγονός που αποτυπώνει την ανασφάλεια γύρω από την οικονομική σταθερότητα.
Στο μέτωπο της εργασίας, η τεχνητή νοημοσύνη προκαλεί αμφιθυμία. Σχεδόν οι μισοί εργαζόμενοι δηλώνουν ότι φοβούνται πως η ΑΙ μπορεί να απειλήσει τη θέση τους, ενώ ένα σημαντικό ποσοστό αισθάνεται ότι η τεχνολογία δυσκολεύει – αντί να διευκολύνει – την καθημερινότητά του. Την ίδια στιγμή, ωστόσο, οι πολίτες στηρίζουν ξεκάθαρα την ψηφιοποίηση του κράτους, αρκεί αυτή να είναι φιλική, απλή και λειτουργική.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η στάση απέναντι στο τραπεζικό σύστημα, το οποίο αντιμετωπίζεται με βαθιά καχυποψία. Η συντριπτική πλειονότητα των πολιτών θεωρεί ότι οι τράπεζες λειτουργούν με όρους ολιγοπωλίου, επιβάλλουν υψηλά επιτόκια και δεν στηρίζουν ουσιαστικά τα νοικοκυριά και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Το αίτημα για κρατική παρέμβαση – ακόμη και για έκτακτη φορολόγηση των κερδών – εμφανίζεται ισχυρότερο από ποτέ.
Κοινωνία σε μεταβατική φάση
Συνολικά, τα ευρήματα της Κάπα Research για το 2025 αποτυπώνουν μια κοινωνία σε μεταβατική φάση: πιο ρεαλιστική, πιο καχύποπτη, αλλά και πιο συνειδητοποιημένη για τον ρόλο που μπορεί να παίξει η χώρα σε ένα ασταθές διεθνές περιβάλλον.
Η ενέργεια αναδεικνύεται σε κεντρικό πυλώνα αυτής της νέας εποχής, όχι μόνο ως οικονομικός παράγοντας, αλλά ως εργαλείο εθνικής στρατηγικής και διεθνούς αναβάθμισης. Και σε αυτό το πεδίο, η ελληνοαμερικανική συνεργασία φαίνεται να αποτελεί το πιο ισχυρό χαρτί της Ελλάδας για τα χρόνια που έρχονται.
Μπορείτε να διαβάσετε ολόκληρη την έρευνα της Κάπα Research εδώ.
