Ριζικές αλλαγές στη χρηματοδότηση των επιχειρήσεων φέρνει το νέο ΕΣΠΑ 2021-27, το οποίο απομακρύνεται από τις «κλασικές» μορφές ενίσχυσης, δηλαδή τις επιχορηγήσεις και στρέφεται σ’ ένα νέο, ευέλικτο και καινοτόμο τρόπο χρηματοδότησης μέσω της χρήσης χρηματοδοτικών μέσων και προϊόντων.
Τέτοιου είδους χρηματοδοτικά μέσα είναι οι εγγυήσεις (Guarantees), τα δάνεια επιμερισμού ρίσκου (Risk sharing loans, όλες οι μορφές δανείου συμπεριλαμβανομένων των μικρό- δάνειων) και τα εργαλεία συν-επένδυσης (Equity financing-συμμετοχικά σχήματα επενδύσεων). Τα χρηματοδοτικά εργαλεία μπορούν να λάβουν πολλές μορφές και να χρησιμοποιηθούν συνδυαστικά επεκτείνοντας ακόμη περισσότερα το εύρος χρήσης τους.
«Η αυξανόμενη διάθεση πόρων σε χρηματοδοτικά μέσα συνεπάγεται αφ’ ενός τη σταδιακή μείωση των μη επιστρεπτέων επιχορηγήσεων και αφ’ ετέρου εξυπηρετείται η στρατηγική υψηλής μόχλευσης ιδιωτικών πόρων και κεφαλαίων, τα οποία θα χρησιμοποιηθούν κυρίως για την πραγματοποίηση επενδύσεων», επισημαίνεται χαρακτηριστικά στο σχέδιο του προγράμματος «Ανταγωνιστικότητα», το οποίο το υπουργείο Ανάπτυξης & Επενδύσεων διαβουλεύεται με τις υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
«Με τον τρόπο αυτό, επιτυγχάνεται ορθολογικότερη δημοσιονομική διαχείριση σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο, αλλά ταυτόχρονα και πολλαπλασιασμός των διαθέσιμων πόρων και τελικά των ίδιων των ωφελούμενων επιχειρήσεων σε βάθος χρόνου, καθώς οι πόροι αυτοί είναι ανακυκλούμενοι, δίνοντας την ευκαιρία στη χώρα να τους χρησιμοποιήσει εκ νέου για παρόμοιους σκοπούς», τονίζεται χαρακτηριστικά.
Στην PricewaterhouseCoopers η μελέτη για τα χρηματοδοτικά μέσα
Για τον προσδιορισμό των κατάλληλων χρηματοδοτικών μέσων και χρηματοδοτικών προϊόντων, ο αρμόδιος ειδικός γραμματέας Διαχείρισης Προγραμμάτων Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης & Ταμείου Συνοχής, κ. Γιώργος Ζερβός ανέθεσε στην PricewaterhouseCoopers την εκπόνηση ειδικής μελέτης, η οποία πρόκειται να παραδοθεί εντός τριμήνου από την υπογραφή της σχετικής σύμβασης.
Σκοπός της μελέτης είναι να προσδιορίσει τα κατάλληλα χρηματοδοτικά μέσα και προϊόντα για την αύξηση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων, τη βελτίωση των καινοτομικών τους επιδόσεων και της εξωστρέφειας στη βάση της ανάλυσης του χρηματοδοτικού κενού, των χρηματοδοτικών μέσων και προϊόντων που χρησιμοποιήθηκαν ήδη στην προγραμματική περίοδο 2024-2020, των διδαγμάτων που έχουν εξαχθεί από τη χρήση τους και των επιχειρηματικών αναγκών όπως φαίνεται να διαμορφώνονται στη νέα προγραμματική περίοδο.
Οι ενδιάμεσοι φορείς και ο ρόλος της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας
Η διευκόλυνση της πρόσβασης των επιχειρήσεων στη χρηματοδότηση αποτελεί κεντρική προτεραιότητα του προγράμματος «Ανταγωνιστικότητα» καθώς από την ex ante αξιολόγηση των ανάλογων προγραμμάτων στις προηγούμενες περιόδους του ΕΣΠΑ έχει προκύψει ότι «η πρόσβαση ειδικά των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων στην τραπεζική χρηματοδότηση παρουσιάζει δυσκολίες».
Γι’ αυτό στο νέο ΕΣΠΑ 2021-27 έχει τεθεί ως πρωταρχικός στόχος η υποστήριξη μέσω χρηματοδοτικών μέσων της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων και ειδικότερα για την:
- ίδρυση νέων καινοτόμων και δυναμικών επιχειρήσεων
- ανάπτυξη υφιστάμενων επιχειρήσεων μέσω του τεχνολογικού και οργανωτικού εκσυγχρονισμού τους και την εισαγωγή καινοτομιών στην οργάνωση και λειτουργία τους, και
- στήριξη των επιχειρήσεων με παροχή κεφαλαίου κίνησης, σε έκτακτες περιπτώσεις, σύμφωνα με το άρθρο 20 του Ευρωπαϊκού Κανονισμού.
Όπως προβλέπεται στο σχέδιο του προγράμματος, ως ενδιάμεσοι φορείς για τα χρηματοδοτικά μέσα, θα λειτουργήσουν χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί οι οποίοι θα ορισθούν με βάση τις εκ του νόμου προβλεπόμενες διαδικασίες. Σημαντικό ρόλο στην οργάνωση και διαχείριση των χρηματοδοτικών εργαλείων θα διαδραματίσει η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα.
