ΕΣΠΑ 2014-2020: Δαπάνες 10 δισ. μέσα στην επόμενη διετία

Δύο χρόνια μένουν για την τυπική ολοκλήρωση του ΕΣΠΑ 2014-2020 και τα στοιχεία του δείχνουν ότι, παρά τα σημαντικά βήματα που έγιναν τα τελευταία δύο χρόνια, υπάρχει πολύς δρόμος να διανυθεί ακόμη.

Οι αριθμοί μάλιστα είναι αμείλικτοι για ορισμένους δικαιούχους προγραμμάτων που φαίνεται ότι δεν έχουν καταβάλει αρκετή προσπάθεια για την απορρόφηση των πόρων που τους αναλογούν.

Ειδικότερα από το 2015 μέχρι σήμερα, έχει δαπανηθεί το 65% του ΕΣΠΑ. Μένει δηλαδή να δαπανηθεί στα δύο τελευταία χρόνια το 35%. Αναφερόμαστε σε δαπάνες ύψους περίπου 10 δισ. ευρώ και οι οποίες πρέπει να διενεργηθούν εφέτος και του χρόνου.

Σημειώνεται ότι η δαπάνη, διαφοροποιείται από την απορρόφηση των πόρων του ΕΣΠΑ, καθώς η τελευταία αναφέρεται στην πληρωμή του δικαιούχου, ο οποίος ωστόσο μπορεί να μην έχει «ξοδέψει» το σύνολο της πληρωμής του.

Έτσι η απορρόφηση κατά κανόνα ανέρχεται υψηλότερα από τη δαπάνη του προγράμματος. Με βάση τα στοιχεία της Ε.Ε. η απορρόφηση στο ΕΣΠΑ ανέρχεται σε 80% και η δαπάνη, όπως προαναφέρθηκε σε 65%.

Το σύνολο του ΕΣΠΑ για την τρέχουσα περίοδο ανέρχεται σε 28,8 δισ. ευρώ. Στο ποσό αυτό, εκτός από τα τομεακά και περιφερειακά προγράμματα που υλοποιεί το υπ. Ανάπτυξης και η επιτελική δομή του ΕΣΠΑ, συμπεριλαμβάνονται και τα προγράμματα εδαφικής συνεργασίας με άλλες χώρες (Interreg) και τέλος τα τομεακά προγράμματα που υλοποιεί το υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης με τίτλο «Αγροτική Ανάπτυξη» και «Αλιεία & Θάλασσα».

Μάλιστα το πρόγραμμα της «Αγροτικής Ανάπτυξης» φέρεται να είναι ένας από τους πρωταθλητές στις δαπάνες, αφού μέχρι το τέλος του 2021 είχε πετύχει δαπάνες ύψους 4 δισ. ευρώ ή το 70% του συνόλου της δημόσιας χρηματοδότησης.

Στα success stories επίσης λογίζονται το τομεακό πρόγραμμα της Ανταγωνιστικότητας, με δαπάνες που φτάνουν στο 71% και ορισμένα Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα (ΠΕΠ) που ξεπερνούν ακόμη και το 80%. Στην δεύτερη κατηγορία εντάσσονται τα ΠΕΠ Αττικής, Κεντρικής Μακεδονίας και Ν. Αιγαίου.

Οι περιφερειάρχες δηλαδή Γ. Πατούλης, Α. Τζιτζικώστας και Γ. Χατζημάρκος κάνουν καλή δουλειά και αυτό δείχνουν οι αριθμοί. Μάλιστα ο τελευταίος από τους τρεις, είναι εκείνος που σημειώνει το υψηλότερο ποσοστό δαπάνης (87,41%) σε ολόκληρο το ΕΣΠΑ.

Επίσης υψηλή δαπάνη έχουμε και στα προγράμματα της Ανταγωνιστικότητας, Επιχειρηματικότητας & Καινοτομίας (ΕΠΑνΕΚ) και του Ανθρώπινου Δυναμικού & Δια Βίου Μάθησης.

Το τελευταίο έχει πετύχει δαπάνες πάνω από το μέσο όρο και στο 76% της προϋπολογιζόμενης δημόσιας χρηματοδότησης. Ιστορικά είναι το πρόγραμμα που δημιουργεί ισχυρές δαπάνες, είτε με δράσεις κατάρτισης, είτε με δαπάνες ενίσχυσης δομών ευπαθών ομάδων κ.λπ. Γι’ αυτό πολλές φορές κονδύλια από άλλα, λιγότερο επιτυχημένα τομεακά προγράμματα μεταφέρονται στο συγκεκριμένο πρόγραμμα.

Αυτό όμως δεν συνέβη αυτή τη φορά. Συνέβη ωστόσο με το ΕΠΑνΕΚ όπου πόροι από άλλα προγράμματα διοχετεύθηκαν στο συγκεκριμένο πρόγραμμα, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η πανδημική κρίση.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο προϋπολογισμός τoυ προγράμματος αυξήθηκε από τα 4,7 δισ. ευρώ το 2015 σε περισσότερο από 8 δισ. ευρώ.

Παράλληλα στο ΕΠΑνΕΚ υπάρχουν προσκλήσεις που αντιστοιχούν στο 150% της προϋπολογιζόμενης δημόσιας δαπάνης (12 δισ. ευρώ) και νομικές δεσμεύσεις (συμβάσεις) στο 123% που αντιστοιχούν σε κάτι λιγότερο από 10 δισ. ευρώ.

Η κυβέρνηση και η ηγεσία του υπ. Ανάπτυξης έχει υπερδεσμεύσεις ύψους σχεδόν 2 δισ. ευρώ μόνον για το συγκεκριμένο πρόγραμμα και είναι ζήτημα πόσες από αυτές θα δεχθεί η Κοινότητα να γίνουν μέσα στο υφιστάμενο ΕΣΠΑ.

Πάντως όσες επιπλέον δαπάνες ενταχθούν στο υφιστάμενο τομεακό πρόγραμμα, θα μειωθούν από το νέο ΕΣΠΑ και το αντίστοιχο τομεακό του πρόγραμμα της Ανταγωνιστικότητας.

Αντίθετα φαίνεται ότι άλλα μεγάλα υπουργεία, όπως το υπ. Εσωτερικών, το υπ. Ψηφιακής Διακυβέρνησης και κυρίως τα υπ. Υποδομών και το Περιβάλλοντος εμφανίζουν χαμηλές επιδόσεις.

Το τομεακό πρόγραμμα «Μεταρρύθμισης του Δημοσίου Τομέα» που υλοποιείται στο υπ. Εσωτερικών εμφανίζει δαπάνες κάτω από το 50% της δημόσιας χρηματοδότησης (εθνικής και κοινοτικής).

Το ίδιο συμβαίνει με το τομεακό πρόγραμμα «Υποδομών Μεταφορών, Περιβάλλοντος και Αειφόρου Ανάπτυξης». Οι δαπάνες ανήλθαν σε μόλις 2,12 δισ. ευρώ ή στο 46% της συνολικής δημόσιας χρηματοδότησης.

Σειρά μεγάλων έργων

Υπάρχουν μια σειρά μεγάλων έργων στα τομεακά αυτά προγράμματα τα οποία παρουσιάζουν όχι μόνο μηδενικές δαπάνες, αλλά και μηδενικές νομικές δεσμεύσεις.

Τέτοια έργα είναι:

• η Γραμμή 4 του Μετρό, με δημόσια χρηματοδότηση ύψους 601 εκατ. ευρώ,

• το «Εξοικονομώ ΙΙ» με χρηματοδότηση 600 εκατ. ευρώ,

• η δημιουργία Υποδομών Υπερυψηλής Ευρυζωνικότητας (UFBB) με δημόσια χρηματοδότηση 266 εκατ. ευρώ,

• η κατασκευή του σταθμού αεριοποίησης φυσικού αερίου στην Αλεξανδρούπολη (166 εκατ. ευρώ),

• η οριοθέτησης του ρέματος Ραφήνας (101 εκατ. ευρώ),

• η Εγκατάσταση Ηλεκτροκίνησης, Σηματοδότησης – Τηλεδιοίκησης στην υφιστάμενη μονή σιδηροδρομική γραμμή Παλαιοφάρσαλος – Καλαμπάκα (81 εκατ. ευρώ) κ.ά.

Την χειρότερη επίδοση, παρουσιάζει το τομεακό πρόγραμμα της Αλιείας και Θάλασσας. Οι δαπάνες μέχρι και τις 10 Ιανουαρίου 2022, δεν ξεπέρασαν το 40% σε σύνολο δημόσιας χρηματοδότησης 514 εκατ. ευρώ. Δηλαδή δεν μπόρεσαν να δαπανηθούν τα τελευταία επτά χρόνια κατά μέσο όρο περί τα 80 εκατ. ευρώ ετησίως. Το πρόγραμμα αυτό διαχειρίζεται το υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης.

Έργα που απορροφήσανε μεγάλα κονδύλια από το τρέχον ΕΣΠΑ

Αντίθετα, έργα που απορροφήσανε μεγάλα κονδύλια από το τρέχον ΕΣΠΑ, πέραν εκείνων των ενισχύσεων των επιχειρήσεων λόγω πανδημίας είναι :

• η επέκταση του Μετρό της Θεσσαλονίκης με δεσμεύσεις 831 εκατ. ευρώ και πληρωμές 548 εκατ. ευρώ

• η επέκταση του μετρό της Αθήνας – τμήμα Χαϊδάρι-Πειραιάς με δεσμεύσεις 537 εκατ. ευρώ, και πληρωμές 266 εκατ. ευρώ

• η κατασκευή του τμήματος Λαμία – Ξυνιάδα του αυτοκινητόδρομου Κεντρικής Ελλάδας (Ε65) με δεσμεύσεις 300 εκατ. ευρώ και πληρωμές 221 εκατ. ευρώ

• η διασύνδεση των Κυκλάδων με το ηπειρωτικό σύστημα υψηλής τάσης με δεσμεύσεις ύψους 132 εκατ. ευρώ και δαπάνες 113 εκατ. ευρώ κ.ά.

Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!