THEPOWERGAME
Νέα δεδομένα σ’ ένα από τα σημαντικότερα ελληνικά αγροτικά προϊόντα προστατευόμενης ονομασίας προέλευσης (ΠΟΠ), την ελιά Καλαμάτας (Kalamata olives) δημιουργεί η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, που δίνει το δικαίωμα μόνο στους καλλιεργητές και παραγωγούς της Μεσσηνίας να τη χρησιμοποιούν στις συσκευασίες τους. Οι παραγωγοί της ίδιας ποικιλίας σε άλλες περιοχές της χώρας, κυρίως σε Λακωνία, Αιτωλοακαρνανία και Φθιώτιδα μπορούν να χρησιμοποιούν την ένδειξη «Ελιές Καλαμών» και την περιοχή προέλευσης (για παράδειγμα «Kalamon olives of Amfissa»).
Με την απόφασή του το Συμβούλιο της Επικρατείας ακυρώνει την από 7.2.2018 απόφαση του υπουργού και υφυπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων της Κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, κ.κ. Βαγγέλη Αποστόλου και Βασίλη Κόκκαλη λόγω μη νόμιμης αιτιολογίας, καθώς, όπως αναφέρεται στην απόφαση, «οι αρμόδιοι υπουργοί προχώρησαν στην καταχώρηση του ονόματος «Kalamata» χωρίς να λάβουν υπόψη τις προϋποθέσεις που επιτάσσει η ευρωπαϊκή νομοθεσία»
Στην ουσία, όπως αναφέρει στην προσφυγή του στο ΣτΕ ο Σύλλογος Υπέρ των Μεσσηνιακών Ελαιοκομικών Προϊόντων Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης, «η συγκεκριμένη υπουργική απόφαση επιτρέπει τη χρησιμοποίηση του όρου ελιά Καλαμάτας ως συνώνυμο της ποικιλίας της ελιάς Καλαμών, παρά το γεγονός, η ονομασία «Καλαμάτα» αποτελεί προστατευόμενο δικαίωμα προέλευσης, ενώ παράλληλα αυτό αποτελεί παραπλανητική ένδειξη για τους καταναλωτές».
Το ΠΟΠ του ’96, το brand και οι εξαγωγές των 200 εκατομμυρίων ευρώ
Η απόφαση του ΣτΕ ξαναφέρει στην επιφάνεια ένα θέμα που ταλανίζει ένα από τα σημαντικότερα προϊόντα του ελληνικού αγροτικού τομέα για σειρά ετών, προκαλώντας έναν ελληνικό «εμφύλιο», που έχουν κληθεί να διαχειριστούν, ανεπιτυχώς, όπως αποδεικνύεται, όλες οι κυβερνήσεις της τελευταίας 20ετίας.
Πώς έχουν τα δεδομένα; Το 1996 κατοχυρώνεται ως ΠΟΠ η «Ελιά Καλαμάτας», η οποία αναδεικνύεται τα επόμενα χρόνια ως το σημαντικότερο brand στην ελληνική επιτραπέζια ελιά – κι ένα από τα σημαντικότερα στο σύνολο των ελληνικών ΠΟΠ και ΠΓΕ. Η ζήτηση αυξάνεται ραγδαία στις διεθνείς αγορές υπερκαλύπτοντας τις παραγωγικές δυνατότητες της Μεσσηνίας και η ποικιλία (Ελιά Καλαμών) που καλλιεργούνταν και παλαιότερα (προ ΠΟΠ) εκτός Μεσσηνίας, κερδίζει διαρκώς εκτάσεις στις υπόλοιπες ελαιοπαραγωγές της χώρας. Σύμφωνα μάλιστα με στοιχεία που δημοσιοποίησε χθες η Ένωση Αγρινίου, οι εξαγωγές ελιάς της ποικιλίας Καλαμών/Καλαμάτας ανέρχονται πλέον σε περισσότερα από 200 εκατ. ευρώ και η ελληνική παραγωγή σε 60-65.000 τόνους (σε μια κανονική χρονιά) με μόνο τους 2-3.000 τόνους να προέρχονται από την περιοχή της Μεσσηνίας.
Όπως τονίζει, όμως, στο powergame.gr ο αναπληρωτής γενικός διευθυντής της Ένωσης Μεσσηνίας, κ. Γιάννης Παζιός, στη Μεσσηνία παράγονται σε μια κανονική χρονιά 7-8.000 τόνοι ελιάς, εκ των οποίων στον ορισμό του ΠΟΠ εντάσσονται μόλις οι 500 τόνοι. Κι αυτό επειδή όπως αναφέρεται στον ελληνικό φάκελο του ΠΟΠ που εγκρίθηκε από την ΕΕ το 1996, στον ορισμό του ΠΟΠ «Ελιά Καλαμάτας» εντάσσεται μόνο «η ολόκληρη ελιά σε άλμη με ελαιόλαδο».
Δηλαδή, η ελιά Καλαμάτας που είναι σε ξύδι, αρωματισμένη με αρωματικά φυτά της Μεσσηνίας, σε ροδέλες ή χωρίς κουκούτσι όπως είναι η κυρίαρχη τάση στην παγκόσμια αγορά σήμερα (πάνω από το 70% των πωλήσεων ελιάς αφορά χωρίς κουκούτσι), δεν εντάσσεται στον ορισμό του ΠΟΠ.
Προς αναθεώρηση το ΠΟΠ, σχέδιο για επέκταση στη Λακωνία
Καθώς, λοιπόν, ο ορισμός θεωρείται πλέον παρωχημένος, οι φορείς της Μεσσηνίας, εξηγεί ο κ. Παζιός, έχουν ήδη προχωρήσει στην επικαιροποίηση του φακέλου του ΠΟΠ κι έχουν απευθυνθεί στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων για να εκκινήσει τη σχετική διαδικασία σε επίπεδο ΕΕ. Η αναθεώρηση, όπως τους είπαν από το υπουργείο θα γίνει με την διαδικασία του μείζονος, που συνήθως διαρκεί 2 με 2,5 χρόνια. Στο πλαίσιο της επικαιροποίησης του ΠΟΠ θα εξεταστεί και η γεωγραφική διεύρυνση της ζώνης του ΠΟΠ και στο νομό Λακωνίας ή σε επιμέρους περιοχές του προκειμένου να αυξηθούν και οι διαθέσιμες ποσότητες.
Διάλογος, στρατηγική και αποφάσεις για την ελιά
Η «επόμενη ημέρα» μετά την απόφαση του ΣτΕ φέρνει την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων αντιμέτωπη με μια «καυτή πατάτα». Θα πρέπει, στην πραγματικότητα, να λάβει αποφάσεις εν μέσω αντίρροπων πιέσεων και μάλιστα σε προεκλογική χρονιά (είναι βέβαιο, για παράδειγμα, ότι θα κληθεί να απαντήσει τις επόμενες ημέρες στη Βουλή, στο πλαίσιο του κοινοβουλευτικού ελέγχου).
Χαρακτηριστική είναι η ανακοίνωση της Ένωσης Αγρινίου:
«Η απόφαση του ΣτΕ, η οποία εξεδόθη με μεγάλη καθυστέρηση και ύστερα από αλλεπάλληλες αναβολές, στην πραγματικότητα, ενώ επιχειρεί να δώσει μια «Σολομώντεια», ενδιάμεση και συμβιβαστική λύση, υιοθετώντας μεν τα επιχειρήματα των φορέων της Μεσσηνίας, αλλά ταυτόχρονα …δίνοντας κάτι και στις υπόλοιπες περιοχές, κυρίως στην Αιτωλοακαρνανία, όπου και το μεγαλύτερο μέρος της εγχώριας παραγωγής, κατάφερε να διαιωνίσει το πρόβλημα, με μια απόφαση που δεν υπηρετεί το εθνικό συμφέρον και που, με βάση τη συλλογιστική των φορέων της Μεσσηνίας, αφήνει το παράθυρο ανοιχτό για να έχουμε φαινόμενα τύπου «Kalamon olives of Maroko»!
«Πρόκειται για σημαντική εξέλιξη – δικαίωση για όλους όσοι στηρίξαμε την προσφυγή στο ΣτΕ για την προστασία της ελιάς ΠΟΠ Καλαμάτα. Πλέον αναμένονται οι ανάλογες κινήσεις από το αρμόδιο Υπουργείο και ακολούθως να ανοίξει ένας ουσιαστικός διάλογος για στήριξη και ανάδειξη του προϊόντος», δηλώνει από την άλλη πλευρά ο δήμαρχος Καλαμάτας, κ. Θανάσης Βασιλόπουλος
«Είναι απόφαση – σταθμός, που αποκαθιστά τη νομιμότητα αλλά δεν επιλύει το πρόβλημα», επισημαίνει ο κ. Ι. Παζιός που δηλώνει με νόημα ότι «μέχρι τώρα η εκάστοτε ηγεσία του υπουργείου κρύβονταν πίσω από το ΣτΕ αλλά τώρα πρέπει να πάρει αποφάσεις».
Προστασία του ΠΟΠ στην ΕΕ και μάχη για την υπεραξία
Ο αναπληρωτής γενικός διευθυντής της Ένωσης Μεσσηνίας τονίζει ότι η απόφαση που θα καλείται να λάβει το υπουργείο «θα πρέπει προφανώς να εδράζεται στο ευρωπαϊκό δίκαιο», ενώ χαρακτηρίζει «λογικό να υπάρξει μέριμνα για τις επιχειρήσεις που έχουν ήδη συμβόλαια διάθεσης ελιάς (σ.σ. από άλλες περιοχές)». Υπογραμμίζει, πάντως, την αναγκαιότητα αφ’ ενός προστασίας του προϊόντος ΠΟΠ, με έμφαση κατ’ αρχάς στην ευρωπαϊκή αγορά από τον αθέμιτο ανταγωνισμό από Τουρκία, Αίγυπτο και Μαρόκο και από την άλλη «παραγωγοί και μεταποιητές ελιάς να δώσουμε τη μάχη της υπεραξίας στο ράφι κι όχι του… βαρελιού και της πώλησης προϊόντος «χύμα».
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
