Μόλις έναν μήνα κράτησε η περίοδος… χάριτος για την Ευρώπη και, φυσικά, την Ελλάδα, καθώς από τα µέσα Ιουνίου έχει ξεκινήσει ένα νέο ράλι της τιµής του φυσικού αερίου και αυτήν τη φορά τα προγνωστικά δεν είναι µε το μέρος των καταναλωτών και των κυβερνήσεων. «Το πώς θα διαμορφωθεί η τιµή του αερίου τους επόµενους µήνες είναι το άλφα και το ωµέγα και… όλα τα ενδιάμεσα γράµµατα της αλφαβήτου», τονίζει αξιωματούχος του οικονομικού, περιγράφοντας µε γλαφυρό τρόπο το πώς αντιμετωπίζει η Αθήνα τις αρνητικές εξελίξεις στο ενεργειακό πεδίο.
Μετά το σοκ που προκάλεσε η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και την εκτόξευση της τιµής του φυσικού αερίου έως τα 227 ευρώ στις αρχές Μαρτίου, η αγορά προσπάθησε να ισορροπήσει µε φόντο τις αυξανόμενες κυρώσεις της Ευρώπης στη Ρωσία, ενώ η πρόωρη καλοκαιρία βοήθησε έτσι ώστε, µε σκαμπανεβάσματα, η τιµή να υποχωρήσει στα επίπεδα των 100 ευρώ. Στις 13 Μαΐου, μάλιστα, το φυσικό αέριο υποχώρησε κάτω από αυτό το ψυχολογικό όριο. Ένα µήνα µετά, στις 16 Ιουνίου, ξεκίνησε ο ανήφορος και ο «Γολγοθάς» για καταναλωτές και κυβερνήσεις.
Σημειώνεται ότι την προηγούμενη μόνον εβδομάδα, τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης στο Χρηματιστήριο της Ολλανδίας έκλεισαν με άνοδο 19%, ενώ σήμερα σημειώνουν πτώση 3,6%, μετά την κίνηση από τον Καναδά να επιστρέψει την επισκευασμένη τουρμπίνα (αεροστρόβιλο) που χρειάζεται ο Nord Stream 1 για να επανέλθει σε πλήρη λειτουργία. Έτσι, θα μπορούσε να διασφαλιστεί η ροών φυσικού αερίου από τη Ρωσία στην Ευρώπη, μέχρι η Ευρώπη να επιτύχει την απεξάρτησή της.
Αφήνοντας για το υπουργείο Ενέργειας και τους εμπλεκόμενους φορείς και ιδιώτες το «αγκάθι» της ενεργειακής επάρκειας για τους µήνες που έρχονται, το υπουργείο Οικονοµικών καλείται να… τετραγωνίσει τον δικό του κύκλο, ήτοι να υπολογίσει τη ζηµία για το ΑΕΠ και το επιπλέον κόστος για τα κρατικά ταµεία, αν επιβεβαιωθούν οι νέες παραδοχές και εκτιµήσεις για την τιµή του φυσικού αερίου. Όλα ξεκινούν από το γεγονός ότι τα σενάρια, πάνω στα οποία έχουν εργαστεί οι υπηρεσίες του υπουργείου Οικονοµικών, προβλέπουν µέση τιµή φυσικού αερίου στα 100 ευρώ και αυτή η παραδοχή κινδυνεύει να πάει… περίπατο. Το βαρύ κλίµα των τελευταίων ηµερών έχει «σπρώξει» το φυσικό αέριο σε διπλάσια τιµή σε σύγκριση µε τον περασµένο µήνα και τα µοντέλα προβλέψεων δείχνουν ότι έως το τέλος του τριµήνου η τιµή του µπορεί να έχει πιάσει τα 164 ευρώ και σε ορίζοντα 12µήνου τα 225 ευρώ!
Ακόµα κι αν υποθέσει κανείς ότι µια τόσο µακροπρόθεσµη πρόβλεψη ενέχει στοιχεία αυθαιρεσίας, ούτε οι προβολές για το επόµενο κρίσιµο εξάµηνο επιτρέπουν εφησυχασµό, ειδικά αν στην πορεία µπει στην εξίσωση και ο παράγοντας «επάρκεια». Πρακτικά, στην περίπτωση που το φυσικό αέριο κινηθεί έστω 60 ευρώ πάνω από το βασικό σενάριο, το οικονοµικό επιτελείο υπολογίζει ότι θα χάσει µία µονάδα του ΑΕΠ µέσα σε µόλις έξι µήνες!
Σύµφωνα µε τους υπολογισμούς των αρµόδιων υπηρεσιών, κάθε 10 ευρώ πάνω από το σενάριο βάσης, δηλαδή τα 100 ευρώ, έχει ετήσιο κόστος 500-600 εκατ. ευρώ στο ΑΕΠ, συνεπώς το… καλό σενάριο των 60 ευρώ πάνω από το σενάριο βάσης «ροκανίζει» ΑΕΠ 3,6 δισ. ευρώ στο 12µηνο ή 1,8 δισ. ευρώ στο 6µηνο. Ο πονοκέφαλος για το υπουργείο Οικονοµικών δεν περιορίζεται, όµως, στη ζηµία στο ΑΕΠ. Αυτά τα 60 ευρώ υπέρβασης στο βασικό σενάριο έχουν και δημοσιονομικό κόστος 2,4 δισ. ευρώ στο 12µηνο ή 1,2 δισ. ευρώ στο 6µηνο για επιπλέον επιδοτήσεις και ενεργειακές δαπάνες στον στενό κι ευρύτερο δηµόσιο τοµέα! Το… κερασάκι στην τούρτα είναι, φυσικά, το επιπλέον κόστος που θα απαιτηθεί για την επαρκή χρηματοδότηση του νέου µηχανισµού για το ρεύµα. Με τα σηµερινά δεδοµένα, ο προϋπολογισµός θα πρέπει να βάζει «πλάτη» µε 150 εκατ. ευρώ κάθε µήνα έως το τέλος του χρόνου, έτσι ώστε να συµπληρώνει τις «ενέσεις» από το Ταµείο Ενεργειακής Μετάβασης.
Αν το σενάριο βάσης, όµως, αλλάξει, τότε το µηνιαίο κόστος θα ξεπεράσει τα 200- 250 εκατ. ευρώ. Μια µατιά στο ισοζύγιο πληρωµών για καύσιµα φανερώνει το πλήγµα που έχει ήδη επιφέρει η ενεργειακή τρέλα. Σε όλο το 2021, δηλαδή πριν οξυνθεί το πρόβληµα µε το φυσικό αέριο, η Ελλάδα πλήρωσε 2,7 δισ. ευρώ παραπάνω, κυρίως λόγω πετρελαίου. Φέτος, µέσα σε µόλις ένα τετράµηνο, το έλλειµµα στο ισοζύγιο πληρωµών για καύσιµα αυξήθηκε κατά 2,3 δισ. ευρώ! Η τέλεια καταιγίδα, που απεύχονται όλοι, έχει κι ακόµα πιο «µαύρο» σενάριο: την «πτώση» της Γερµανίας κι ένα ντόµινο που θα σαρώσει όλη την Ευρώπη. «Είναι πραγµατική τρέλα η στάση τους», σχολιάζει ο ίδιος αξιωµατούχος, αδυνατώντας να βρει µια πειστική απάντηση στο γιατί οι Γερµανοί επιµένουν να µπλοκάρουν κοινές ευρωπαϊκές λύσεις -όπως η αποσύνδεση του φυσικού αερίου από την τιµή του ηλεκτρικού ρεύµατος-, παρότι οι ίδιοι προετοιμάζονται για έναν δύσκολο χειµώνα, µε ορατό το ενδεχόμενο της ανεπαρκούς ενέργειας για τη βαριά τους βιομηχανίας.
