Στο συμπέρασμα ότι το πραγματικό παγκόσμιο ΑΕΠ συρρικνώθηκε στο δεύτερο τρίμηνο του 2022, μία εξέλιξη ωστόσο που δεν υποδηλώνει κατ’ ανάγκη ότι βρισκόμαστε στην απαρχή της παγκόσμιας ύφεσης, προχωρά η εταιρεία στατιστικών δεδομένων, IHS Markit, η οποία από φέτος ανήκει στο δυναμικό της S&P Global.
Εισερχόμενη στο 2022, η παγκόσμια οικονομία όδευε προς σημαντική επιβράδυνση και καθώς ο πληθωρισμός κάλπαζε, οι κεντρικές τράπεζες επιτάχυναν τον ρυθμό σύσφιξης της νομισματικής πολιτικής, με στόχο να περιορίσουν την αύξηση της συνολικής ζήτησης και να μετριάσουν έτσι τις πληθωριστικές πιέσεις, η αναλύτρια του οίκου Σάρα Τζόνσον. Από τότε, μεσολάβησαν δύο μεγάλα σοκ: η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου και τα lockdown στην Κίνα μετά την αύξηση των κρουσμάτων κορονοϊού που σημειώθηκε το δίμηνο Μαρτίου-Απριλίου.
Οι δύο κρίσεις προκάλεσαν περαιτέρω διατάραξη στην εφοδιαστική αλυσίδα και κατ’ επέκταση πιέσεις στα κόστη. Ταυτόχρονα, η άνοδος των ενεργειακών τιμών και των τιμών των τροφίμων διάβρωσαν την αγοραστική δύναμη των καταναλωτών και επιδείνωσαν το κλίμα. Η Markit εκτιμά ότι το πραγματικό παγκόσμιο ΑΕΠ συρρικνώθηκε κατά 1,7% στο β’ τρίμηνο, μετά από ανάπτυξη 3,5% στο α’ τρίμηνο και 6% στο δ’ τρίμηνο του 2021. Παρά το γεγονός ότι τα στοιχεία που δημοσίευσε η Eurostat για την Ευρωζώνη ήταν απρόσμενα θετικά με τριμηνιαία ανάπτυξη 0,7%, η Nomura βλέπει ύφεση 1,2% στην Ευρωζώνη στο σύνολο του έτους και η Berenberg 1%.
Από εκεί και πέρα, το ΑΕΠ των Ηνωμένων Πολιτειών συρρικνώθηκε κατά 0,9% και πολλές μεγάλες οικονομίες σε Ευρώπη και Ασία θα ακολουθήσουν στον ίδιο δρόμο, είτε γιατί επηρεάστηκαν από τον πόλεμο στην Ουκρανία είτε γιατί βιώνουν τις επιπτώσεις του πληθωρισμού και τους περιορισμούς των lockdowns.
Τι μέλλει γενέσθαι; Η Markit προβλέπει μία υποτονική περίοδο και εάν δεν υπάρξουν άλλες μεγάλες αναταράξεις η παγκόσμια οικονομία θα επανέλθει σε ανάπτυξη της τάξης του 2% σε τριμηνιαία βάση στο τρίτο και τέταρτο τρίμηνο του 2022. Η Κίνα ανοίγει ξανά μετά τα lockdowns και οι αναδυόμενες αγορές της περιφέρειας Ασίας-Ειρηνικού επιτυγχάνουν ισχυρή ανάπτυξη την ώρα που Ευρώπη και Αμερική αντιμετωπίζουν προβλήματα.
Παγκοσμίως, η έξοδος από την πανδημία επιτρέπει την ανάπτυξη του κλάδου των ταξιδιών και άλλων τομέων των υπηρεσιών που πλήγηκαν από την ύφεση του 2020. Μετά από ύφεση 3,3% το 2020 και ανάπτυξη 5,8% το 2021, το πραγματικό παγκόσμιο ΑΕΠ προβλέπεται να επιβραδύνει στο 2,7% το 2022 και στο 2,6% το 2023, με τις εκτιμήσεις της Markit να έχουν υποβαθμιστεί κατά 0,2 και 0,3 ποσοστιαίες μονάδες αντίστοιχα.
Για την υποβάθμιση του 2022, ευθύνεται η αμερικανική οικονομία και κυρίως το πολύ αδύναμο πρώτο εξάμηνο, ενώ για το 2023 ευθύνονται οι επιπτώσεις από την επιδείνωση των χρηματοδοτικών συνθηκών λόγω της αύξησης των επιτοκίων. Με τον παγκόσμιο πληθυσμό να αυξάνεται κατά περίπου 1% ετησίως, το outlook της Markit υποδεικνύει ότι το παγκόσμιο κατά κεφαλήν ΑΕΠ ενισχύεται σημαντικά με αποτέλεσμα να αποτρέπεται η παγκόσμια ύφεση. Παρ’ όλα αυτά, η ανάπτυξη κατά 2,7% το 2022 και 2,6% το 2023 τεχνικά θεωρείται στα όρια μεταξύ επιβράδυνσης και ύφεσης.
