Σε τέλμα βρίσκεται η οικονομική δραστηριότητα στην Ευρωζώνη και πλέον το ερώτημα που καλούνται να απαντήσουν οι αναλυτές που κάνουν προβλέψεις για τους επόμενους μήνες δεν είναι αν θα υποχωρήσει σε ύφεση η ευρωπαϊκή οικονομία αλλά πόσο βαθιά αυτή θα είναι.
Μπορεί το ΑΕΠ της Ευρωζώνης να έδειξε απροσδόκητη ανθεκτικότητα στο πρώτο εξάμηνο του έτους, κυρίως λόγω της έκρηξης του τουρισμού και της επανεκκίνησης πολλών δραστηριοτήτων όπως της διασκέδασης και της ψυχαγωγίας, ωστόσο η επιδείνωση των συνθηκών αντανακλάται ήδη σε πρόδρομους δείκτες, με κορυφαίο τον Δείκτη Υπευθύνων Προμηθειών (PMI) που καταγράφει τις τάσεις που κυριαρχούν στην οικονομία μέσω μηνιαίων ερευνών στις οποίες συμμετέχουν επιχειρήσεις.
Στο επίκεντρο η Γερμανία
Αναμφίβολα στο επίκεντρο βρίσκεται η Γερμανία, η οικονομία της οποίας αναμένεται να δεχθεί το ισχυρότερο πλήγμα από την τρομακτική αύξηση των τιμών του φυσικού αερίου, μετά την Ιταλία. Οι ειδικοί που αναλύουν τα πιο πρόσφατα οικονομικά στοιχεία συμφωνούν ότι η γερμανική οικονομία οδεύει στα επόμενα τρίμηνα σε σχετικά βαθιά, για τα δεδομένα της, ύφεση.
Στην ισχυρότερη οικονομία της Ευρώπης και τέταρτη μεγαλύτερη του κόσμου, το κλίμα χειροτερεύει συνεχώς. Αν και τα προβλήματα στις εφοδιαστικές αλυσίδες περιορίστηκαν τον Αύγουστο, έξι στις δέκα επιχειρήσεις στη Γερμανία παραπονιούνται για ελλείψεις σε πρώτες ύλες και ανταλλακτικά, που συνεπάγεται ότι σε καμία περίπτωση η λειτουργία της οικονομίας δεν έχει επιστρέψει στα προ πανδημίας επίπεδα.
Στο βασικό σενάριο των επενδυτικών οίκων, η Γερμανία θα εμφανίσει μηδενική ανάπτυξη στο γ’ τρίμηνο και ύφεση στο δ’ τρίμηνο του 2022 και στο α’ τρίμηνο του 2023, με το ΑΕΠ της να συρρικνώνεται σωρευτικά κατά 1,5%. Πρόκειται για πολύ πιο ήπια ύφεση από το 5% του 2020 όμως θα είναι το δεύτερο οικονομικό σοκ για τη Γερμανία μέσα σε τρία χρόνια.
Οι ανησυχίες για τις εφοδιαστικές αλυσίδες δεν είναι ο μεγαλύτερος πονοκέφαλος του Βερολίνου γιατί κυριαρχεί ο μεγάλος κίνδυνος της ενεργειακής κρίσης. Οι τιμές του φυσικού αερίου βρίσκονται ήδη σε δυσθεώρητα ύψη, ξεπερνώντας ακόμη και τα 300 ευρώ/μεγαβατώρα και στην περίπτωση που η Ρωσία κλείσει εντελώς τον Nord Stream 1, πολλές γερμανικές βιομηχανίες θα αναγκαστούν να σταματήσουν την παραγωγή.
Γίνεται αντιληπτό ότι η ύφεση που διανύει η γερμανική βιομηχανία θα συμπαρασύρει ολόκληρη την Ευρώπη σε οικονομική κρίση. Ο πληθωρισμός στο σύνολο της Ευρωζώνης έχει ήδη καταγράψει ιστορικό υψηλό στο 9% και υπάρχει πάντα ο φόβος να ξεφύγει η κατάσταση πέρα από κάθε έλεγχο στην περίπτωση που διακοπεί πλήρως η τροφοδοσία ρωσικού φυσικού αερίου.
Το καλό νέο για τον πληθωρισμό είναι ότι σύμφωνα με τα τελευταία οικονομικά στοιχεία, το φαινόμενο δείχνει να εξασθενεί τόσο στη βιομηχανία όσο και στον κλάδο των υπηρεσιών. Η μείωση της ζήτησης και αποκλιμάκωση των τιμών των πρώτων υλών συμβάλλουν στο να συγκρατηθούν κάπως οι τιμές στα ράφια των καταστημάτων, ωστόσο το μεγάλο ερώτημα είναι πόσο θα κρατήσει η τάση αυτή και πού θα φτάσει ο πληθωρισμός αν οι τιμές του φυσικού αερίου συνεχίσουν να καταγράφουν ιστορικά υψηλά προσεχώς.
Το συμπέρασμα είναι πως σε όλα ανεξαιρέτως τα σενάρια των αναλυτών, η ευρωπαϊκή οικονομία θα παραμείνει αδύναμη για μεγάλο χρονικό διάστημα. Η ύφεση αναμένεται να αποδειχθεί ότι ξεκίνησε στο τρίμηνο Ιουλίου-Σεπτεμβρίου καθώς συνεχίζεται με αμείωτο ρυθμό η συμπίεση της αγοραστικής δύναμης των νοικοκυριών. Η εξέλιξη αυτή περιπλέκει τα πράγματα για την ΕΚΤ η οποία αναμένεται να προχωρήσει εκ νέου σε αύξηση των επιτοκίων κατά 50 μονάδες βάσης αλλά στη συνέχεια θα κληθεί να κρατήσει τις ισορροπίες μεταξύ αντιμετώπισης του πληθωρισμού και της ύφεσης.
