Ολοένα μεγαλύτερη γίνεται η αβεβαιότητα γύρω από τις τιμές του φυσικού αερίου, το κόστος της ενέργειας και φυσικά το δημοσιονομικό αποτύπωμα που θα έχουν στην ελληνική, αλλά και τις ευρωπαϊκές οικονομίες. Ήδη η ρωσική επιστράτευση δείχνει να βάζει φρένο στην καθοδική πορεία που κατέγραψε η τιμή του φυσικού αερίου από το απόλυτο ρεκόρ του Αυγούστου, έχοντας χάσει σχεδόν 45%. Το αποτέλεσμα ήταν θετικό για την απαίτηση σε κεφάλαια και το υπουργείο Οικονομικών μείωσε τα κονδύλια που υπολόγιζε ότι απαιτούνται για μέτρα αντιμετώπισης της ενεργειακής κρίσης, από τα 13,2 δισ. ευρώ στα 12,4 δισ..
Όμως τώρα, πολλοί αναρωτιούνται αν θα δούμε νέα αύξηση των τιμών, κυρίως μετά την επιστράτευση που κήρυξε η Ρωσία και τις νέες δεσμεύσεις για βοήθεια στην Ουκρανία από την Ευρώπη, αλλά και την Αγγλία. Δηλαδή αποφάσεις που δείχνουν τη συνέχιση του πολέμου και άρα τη συνέχιση της αβεβαιότητας.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η Κομισιόν ετοιμάζεται σε πέντε ημέρες να δώσει στη δημοσιότητα το σχέδιό της προκειμένου να συγκρατηθούν οι τιμές της ενέργειας, χωρίς όμως να προκρίνει την επιβολή ενός πλαφόν στις εισαγωγές φυσικού αερίου και συγκεκριμένα στην τιμή του TTF, του κεντρικού δείκτη τιμής για το φυσικό αέριο στο Άμστερνταμ. Υπενθυμίζουμε ότι αυτή ήταν η πρόταση της ελληνικής κυβέρνησης, ενώ φυσικά υπήρχαν και άλλες προτάσεις στους κόλπους της Ε.Ε., όπως πλαφόν μόνο στο ρωσικό αέριο ή και καθόλου. Και μπορεί σε αυτή την περίπτωση η πρόταση της Ελλάδα να μην «περπάτησε», προχωρά όμως η πρότασή της για επιβολή εισφοράς προς τους καταναλωτές, που θα προέλθει από τα υπερκέρδη των ενεργειακών εταιριών.
Φαίνεται πάντως ότι οι αποφάσεις της Κομισιόν δεν θα γλιτώσουν την Ευρώπη από την ύφεση, όπως προβλέπει πλέον η Goldman Sachs, η οποία αναμένει μέτρια ύφεση για την Ευρωζώνη στο -0,4% το 2023 από +1% που προέβλεπε σε προηγούμενες εκθέσεις της. Για πολλούς αναλυτές η ύφεση είναι πλέον σίγουρη και λόγω της επερχόμενης αύξηση της τιμής του χρήματος, καθώς η Fed αύξησε όπως αναμενόταν το κεντρικό της επιτόκιο κατά 75 μονάδες βάσης και την ακολούθησε η Ελβετία με το ίδιο ύψος αύξησης, ανεβάζοντας τα επιτόκιά της πάνω από το μηδέν για πρώτη φορά εδώ και οκτώ χρόνια.
Αυξήσεις επιτοκίων αποφάσισαν κι άλλες χώρες (όπως η Νορβηγία) και φυσικά αναμένεται ανάλογη απόφαση να λάβει και η ΕΚΤ στις 27 Οκτωβρίου. Εδώ πάντως αξίζει να σταθούμε για μία στιγμή και να κάνουμε μία αναφορά στην αλλοπρόσαλλη στάση της Τουρκίας, η οποία ενώ δέχεται ισχυρότατες πληθωριστικές πιέσεις εδώ και σχεδόν ένα χρόνο, η Κεντρική της Τράπεζα μείωσε το επιτόκιο κατά μία μονάδα -στο 12% από το 13%- αποδεικνύοντας ότι τα Ερντογανόμικς παραμένουν πολύ ισχυρά στο εσωτερικό της. Πλέον ο πληθωρισμός είναι στο 80% και κανείς δεν γνωρίζει που μπορεί να φτάσει.
Σύμφωνα με την Goldman Sachs η κορύφωση του πληθωρισμού στην Ευρώπη αναμένεται να είναι τον Ιανουάριο με 10,5%. Στην Ελλάδα ήδη βρισκόμαστε πάνω από αυτόν τον μέσο όρο με 11,4% όμως -σύμφωνα με την έκθεση του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής- και ο πληθωρισμός έχει κι αυτός μία διττή ανάγνωση.
Από τη μία βοηθά τα δημόσια έσοδα: «Η εξέλιξη των δημόσιων οικονομικών παρουσιάζει αισθητή βελτίωση σε σχέση με τα προηγούμενα τρίμηνα καταγράφοντας μικρό πρωτογενές πλεόνασμα τον Ιούλιο. Η βελτίωση προέρχεται από την πλευρά των εσόδων – ιδίως των φορολογικών – που οφείλονται κατά κύριο λόγο στον υψηλό πληθωρισμό» τονίζουν οι αναλυτές του Γραφείου, για να συμπληρώσουν: «Τα μακροοικονομικά και δημοσιονομικά μεγέθη συνθέτουν μια σχετικά θετική εικόνα σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα. Υπάρχουν, ωστόσο, σημαντικοί κίνδυνοι που ενδέχεται να επηρεάσουν μεσοπρόθεσμα την ελληνική οικονομία.
Ο πρώτος από αυτούς προέρχεται από τον πληθωρισμό που, παρά τη θετική του επίδραση στα δημόσια οικονομικά, αποτελεί τη βασική αιτία διάβρωσης των πραγματικών εισοδημάτων». Εκείνοι που επηρεάζονται περισσότερο είναι φυσικά οι χαμηλόμισθοι και όσοι ελεύθεροι επαγγελματίες δεν μπορούν να προσαρμόσουν τις τιμές των υπηρεσιών τους, η κατάσταση όμως -σύμφωνα με την Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα, την Γενική Διευθύντρια του ΔΝΤ- απαιτεί την λήψη άμεσων μέτρων για την τιθάσευση των τιμών, διαφορετικά -όπως τονίζει «αν δεν είμαστε σε θέση να προστατεύσουμε το αίσθημα της επιβίωσης και το αίσθημα αλληλεγγύης, αυτό θα συμβεί: Άνθρωποι, παγκοσμίως θα βγουν στους δρόμους».
