Η αξία των αποταμιεύσεων που δημιούργησαν τα νοικοκυριά στην ευρωζώνη κατά τη διάρκεια της πανδημίας έχει ουσιαστικά εκμηδενιστεί από την αύξηση του πληθωρισμού, όπως σημειώνει η Capital Economics. Τα αυξανόμενα επιτόκια, σε συνδυασμό με την επιθυμία να ανοικοδομήσουν τη δύναμη δαπανών των αποταμιεύσεών τους, υποδηλώνουν ότι τα νοικοκυριά μπορεί να εξοικονομήσουν ένα ακόμη μεγαλύτερο μερίδιο των εισοδημάτων τους φέτος, επιβαρύνοντας την κατανάλωση και το ΑΕΠ.
Τα στοιχεία των λογαριασμών των νοικοκυριών για το τρίτο τρίμηνο του περασμένου έτους, τα οποία είναι και τα πιο πρόσφατα διαθέσιμα στοιχεία, υποδηλώνουν ότι οι καταναλωτές όντως μπορεί να διατηρούν ένα τεράστιο ποσό αποταμιεύσεων που έχουν απομείνει από την πανδημία. Συγκρίνοντας την πραγματική αποταμίευση με την τάση πριν από την Covid, αυτή η «υπερβάλλουσα» εξοικονόμηση ξεπερνά το 6% του ΑΕΠ, σύμφωνα με τους υπολογισμούς της Capital Economics.
Ακόμη και αφού ληφθούν υπόψη τα χρήματα που έχουν επενδύσει τα νοικοκυριά στον κλάδο των ακινήτων και της στέγασης, αυτές οι πλεονάζουσες αποταμιεύσεις φαίνονται πολύ μεγάλες. Ο καθαρός δανεισμός των νοικοκυριών έπεσε κάτω από την τάση πριν από την Covid πέρυσι λόγω της αύξησης των επενδύσεων, αλλά αυτό εξακολουθεί να αφήνει το απόθεμα πλεονάζουσας αποταμίευσης κοντά στο 6% του ΑΕΠ, όπως εξηγεί ο οίκος.
Ωστόσο, στην πραγματικότητα, όπως τονίζει η Capital Economics, το απόθεμα μετρητών είναι πολύ μικρότερο από αυτό το μέγεθος. Και αυτό γιατί τα νοικοκυριά έχουν χρησιμοποιήσει ορισμένες από τις αποταμιεύσεις τους για άλλους σκοπούς, όπως για να επενδύσουν σε χρηματοοικονομικά assets. Ενώ αυτά τα περιουσιακά στοιχεία θα μπορούσαν να πωληθούν για τη χρηματοδότηση της κατανάλωσης, οι αποταμιεύσεις είναι πιο πιθανό να δαπανηθούν εάν βρίσκονται σε τραπεζικούς λογαριασμούς των καταναλωτών.
H ονομαστική αξία των καταθέσεων των νοικοκυριών είναι πάνω από την προ-Covid τάση της κατά 2,2% του ΑΕΠ. Αν και αυτό το μέγεθος παραμένει σημαντικό, η πραγματική αξία των τραπεζικών καταθέσεων των νοικοκυριών έχει διαβρωθεί από τον πληθωρισμό και είναι πλέον πολύ κάτω από την τάση πριν από την Covid, επισημαίνει ο οίκος. Επιπλέον, η αύξηση των επιτοκίων έχει παρακινήσει τα νοικοκυριά να κλειδώσουν τις τραπεζικές τους καταθέσεις σε μακροπρόθεσμους λογαριασμούς ταμιευτηρίου. Η πραγματική αξία των τραπεζικών καταθέσεων μίας ημέρας, που είναι ουσιαστικά αυτές που ξοδεύονται ευκολότερα, έχει πέσει ακόμη πιο κάτω από την τάση πριν από την Covid.
Όπως καταλήγει η Capital Economics, το αποτέλεσμα είναι ότι δεν έχει πλέον νόημα να μιλάμε για διαθέσιμο απόθεμα πλεονάζουσας αποταμίευσης των νοικοκυριών προς ξόδεμα. Με τα επιτόκια να αυξάνονται, τα νοικοκυριά είναι πιθανό να θέλουν να αποταμιεύουν περισσότερα στο μέλλον, εν μέρει λόγω των υψηλότερων αποδόσεων στους αποταμιευτικούς λογαριασμούς, και εν μέρει για να μπορούν να αντέξουν οικονομικά τις αυξανόμενες πληρωμές εξυπηρέτησης του χρέους τους. Εάν το ποσοστό αποταμίευσης υποχωρήσει, αυτό είναι πιθανότερο να συμβεί επειδή ο υψηλός πληθωρισμός προκαλεί αύξηση των ονομαστικών δαπανών. Η επιθυμία για περισσότερη εξοικονόμηση θα επιβαρύνει τις πραγματικές δαπάνες και μπορεί κάλλιστα να τις οδηγήσει σε πλήρη πτώση, όπως εκτιμά.
