THEPOWERGAME
Έπειτα από την κλιμάκωση των γεωπολιτικών εντάσεων, την αλματώδη άνοδο του κόστους δανεισμού, την αιφνίδια πρόοδο της τεχνητής νοημοσύνης και την επιδείνωση της κλιματικής κρίσης, το περιβάλλον της παγκόσμιας οικονομίας αναδιαμορφώνεται, αλλά παραμένει ακόμη άγνωστο προς ποια κατεύθυνση.
Θα μοιάσει ο κόσμος με την εποχή της δεκαετίας του ’70, όταν οι επενδύσεις και η κατανάλωση ήταν υγιείς παρά τα εμπόδια στην ανάπτυξη; Μήπως θα παραταθεί η άνοδος στην αξία των περιουσιακών στοιχείων με τις επενδύσεις να τίθενται στο περιθώριο, όπως συνέβη την εποχή μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008; Θα ακολουθήσει η παγκόσμια οικονομία το μονοπάτι που άνοιξε η Ιαπωνία με την άσκηση μιας συντηρητικής νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής επί μακρόν μετά το σκάσιμο της φούσκας τη δεκαετία του ΄90 ή θα δημιουργηθεί μια δυναμική σαν αυτήν της μεταπολεμικής εποχής που ώθησε τις οικονομίες σε καινοτομίες και στη δημιουργία πλούτου;
Αυτά είναι τα σενάρια που εξετάζει η McKinsey Global Institute σε εκτενή έρευνα με τίτλο «Το Μέλλον του Πλούτου και της Ανάπτυξης Κρέμονται από μια Κλωστή», τονίζοντας πως το χαμηλό κόστος δανεισμού κατά τη διάρκεια της τελευταίας 20ετίας δημιούργησε έναν «χάρτινο» πλούτο της τάξεως των 160 τρισ. δολαρίων, αλλά η ανάπτυξη στην πραγματική οικονομία παραμένει απογοητευτική και η εισοδηματική ανισότητα αυξάνεται διαρκώς. Η μεγαλύτερη άνοδος στην αξία των περιουσιακών στοιχείων έχει σημειωθεί στις μετοχές και τα ακίνητα, ενώ οι καταθέσεις ακολουθούν με αργούς βηματισμούς. «Κάθε επένδυση του ενός δολαρίου οδήγησε σε χρέος 1,90 δολαρίων», αναφέρεται χαρακτηριστικά.
Έως τα τέλη του 2022, ήταν πια εμφανής η αστάθεια της παγκόσμιας οικονομίας που υπόβοσκε τα προηγούμενα έτη, τονίζεται στην έκθεση. Μόνον πέρυσι εξανεμίστηκαν 8 τρισ. δολάρια από τον πλούτο των νοικοκυριών. Η πανδημία, η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η ενεργειακή κρίση στην Ευρώπη, η επιθετική αύξηση των επιτοκίων από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ, η πολιτική και τεχνολογική αντιπαλότητα της Κίνας με τις ΗΠΑ και την Ευρώπη και η ξαφνική ανάδυση μιας σειράς μοντέλων τεχνητής νοημοσύνης αλλάζουν το γεωπολιτικό και μακροοικονομικό σκηνικό. Σε αυτές τις παραμέτρους της τελευταίας τριετίας προστίθεται, επίσης, η πρόσφατη αναταραχή στις τραπεζικές μετοχές, κυρίως, στις ΗΠΑ που υπενθύμισαν πόσο ευάλωτα είναι τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα από μια μαζική φυγή κεφαλαίων.
Πολύ διαφορετικό το οικονομικό τοπίο της επόμενης 10ετίας
«Το οικονομικό, τραπεζικό και επενδυτικό τοπίο της επόμενης δεκαετίας θα είναι πολύ διαφορετικό σε σχέση με 20 χρόνια πριν». Οι αναλυτές της McKinsey Global Institute μαρτυρούν πως αυτοί που καλούνται να λάβουν αποφάσεις θα χρειαστούν αρκετή φαντασία, ώστε να είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν μια σειρά σεναρίων, όντας την ίδια ώρα αποφασισμένοι να επιτύχουν το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.
Προκειμένου να επιτευχθεί μια τόνωση της παραγωγικότητας θα πρέπει να αξιοποιηθεί στο βέλτιστο η τεχνολογία και το ανθρώπινο κεφάλαιο για την απλοποίηση, παραδείγματος χάριν, περίπλοκων και δυσλειτουργικών εφοδιαστικών αλυσίδων.
Η 20ετία του «χάρτινου πλούτου» και οι επιπλοκές της
Στην περίπτωση των ΗΠΑ, η McKinsey Global Institute υπολογίζει πως μια αναπροσαρμογή των περιουσιακών στοιχείων των ΗΠΑ την επόμενη 20ετία σε ένα οικονομικό περιβάλλον σαν αυτό της Ιαπωνίας της δεκαετίας του ’90 θα ανέκοπτε από την ετήσια αύξηση του ΑΕΠ περίπου 1,7 ποσοστιαίες μονάδες συγκριτικά με το σενάριο μιας επιτάχυνσης ανάλογης με τη δυναμική της μεταπολεμικής εποχής. Αντιστοίχως, ο πλούτος των νοικοκυριών θα μειώνονταν κατά 48 τρισ. δολάρια.
Έως και μια 20ετία πριν, η άνοδος στον πραγματικό πλούτο των νοικοκυριών ακολουθούσε την αύξηση του ΑΕΠ. Από το 2000 και έπειτα, όμως, η αξία των «χάρτινων» περιουσιακών στοιχείων, των ακινήτων και του χρέους διευρύνονταν ταχύτερα από το ΑΕΠ. Από την άλλη πλευρά, η αύξηση της παραγωγικότητας στην ομάδα των G7, των επτά ισχυρότερων οικονομιών του ανεπτυγμένου κόσμου, αποδυναμώθηκε στο 0,8% από το 2000 έως το 2018 έναντι του 1,8% που ίσχυε την περίοδο 1980-2000.
Επιπροσθέτως, η πτώση των πραγματικών επιτοκίων τροφοδότησε την αύξηση των αξιών στα ακίνητα καθώς ενθάρρυνε τον δανεισμό και μείωσε το κόστος δανείων. «Σε υπερβολικά απλουστευμένους όρους, μια πλεονάζουσα ποσότητα κεφαλαίων δεν κυνήγησε αρκετές επενδυτικές ευκαιρίες και ένα μεγάλο κομμάτι τους κύλησε στα ακίνητα και τις μετοχές, οδηγώντας σε άνοδο τις τιμές», αναφέρουν οι οικονομολόγοι της McKinsey Global Institute.
Θετικές προσδοκίες δημιουργούνται, ωστόσο, από το γεγονός ότι καλλιεργείται μια νέα δυναμική για επενδύσεις και στις δυο πλευρές του Ατλαντικού χάρις στα γενναιόδωρα κίνητρα που προσφέρονται από την Ουάσιγκτον και την ΕΕ. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στο νομοσχέδιο Infrastructure Investment and Jobs Act (IRA), το οποίο προβλέπει δαπάνες 550 δισ. δολαρίων για την αναβάθμιση των δημόσιων μεταφορών και των ασύρματων δικτύων, την προστασία των υδάτινων πόρων και των υποδομών για ηλεκτροκίνητα αυτοκίνητα. Η McKinsey Global Institute διαβλέπει επίσης αύξηση των επενδύσεων στην πράσινη μετάβαση και την ψηφιοποίηση, ενώ οι γεωπολιτικές εντάσεις δίνουν νέα βαρύτητα στην άμυνα, τη βιομηχανική πολιτική και τις εφοδιαστικές αλυσίδες. Κάποιες από τις συστάσεις των οικονομολόγων της McKinsey είναι να διατηρηθούν ανοικτοί οι δρόμοι του παγκόσμιου εμπορίου αλλά και να τονωθεί προς τη σωστή κατεύθυνση η παραγωγικότητα του δημοσίου τομέα.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
