Γνωρίζετε ότι το κόστος συσκευασίας δεν βαρύνει ποτέ τον καταναλωτή; Ή ακόμη ότι μια επιχείρηση δεν πρέπει να διαφημίζει ένα προϊόν σε ιδιαίτερα χαμηλή τιμή, όταν δεν διαθέτει εύλογο απόθεμα;
Αυτά, και πολλά άλλα, θα απασχολήσουν τη σημερινή ημερίδα που συνδιοργανώνουν, το υπουργείο Ανάπτυξης, ο Σύνδεσμος Ελληνικών Βιομηχανιών (ΣΕΒ), το Εμπορικό Βιομηχανικό Επιμελητήριο της Αθήνας (ΕΒΕΑ) και ο Εμπορικός Σύλλογος Αθηνών (ΕΣΑ). Η ημερίδα θα διεξαχθεί στο ΕΒΕΑ στην Αθήνα και στόχος της είναι να παρουσιαστεί ο δεκάλογος για την εύρυθμη λειτουργία της αγοράς, ενόψει της Black Friday, της Cyber Monday, αλλά και την εορταστική περίοδο αγορών των Χριστουγέννων, όπως και την εκπτωτική περίοδο που θα ακολουθήσει αμέσως μετά.
Ο δεκάλογος του ΣΕΒ είναι μια προσπάθεια του συνδέσμου υπό την αιγίδα του υπουργείου Ανάπτυξης, που στόχο έχει κυρίως την ενημέρωση των εμπορικών επιχειρήσεων, σχετικά με το «τι επιτρέπεται» αλλά και το «τι δεν επιτρέπεται», ειδικά σε περιόδους προσφορών ή/και εκπτώσεων. Στην προσπάθεια δε αυτή συστρατεύονται το ΕΒΕΑ αλλά και ο ΕΣΑ. Και σύμφωνα με τον δεκάλογο που έχει συμφωνηθεί, «οι επιχειρήσεις οφείλουν να συμμορφώνονται με τις υποχρεώσεις που θέτει το ρυθμιστικό πλαίσιο», αναφέρει ο ΣΕΒ σημειώνοντας ότι και από την άλλη πλευρά, εκείνη των καταναλωτών, «είναι σημαντικό να γνωρίζουν τα δικαιώματά τους και πώς να τα προφυλάξουν, είτε επιλέγουν φυσικό είτε ψηφιακό κατάστημα για τις αγορές τους».
Ο δεκάλογος που παρουσιάζεται σήμερα στο ΕΒΕΑ είναι ο εξής:
- Περιλαμβάνονται σωστά όλες οι πληροφορίες σχετικά με τις μειώσεις τιμών; Πρέπει να αναγράφεται καθαρά η αρχική και η τελική τιμή. «Αρχική» τιμή, είναι η χαμηλότερη τιμή των τελευταίων 30 ημερών.
- Ανταποκρίνεται η προσφορά/έκπτωση στην πραγματικότητα; Δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιείται η προτεινόμενη λιανική τιμή ως τιμή αναφοράς για τον υπολογισμό της έκπτωσης.
- Παρουσιάζεται η προσφορά/έκπτωση απλά και κατανοητά; Απαγορεύεται να παρέχονται σημαντικές πρόσθετες πληροφορίες με μικρή γραμματοσειρά και με μη ξεκάθαρο ή εμφανή τρόπο.
- Αναφέρονται ρητά τα οφέλη για τον καταναλωτή; Δηλώσεις όπως «η έκπτωση υπολογίζεται στο ταμείο» ή «η έκπτωση περιλαμβάνεται στην τιμή» δεν επιτρέπονται.
- Χρησιμοποιείται σωστά η λέξη «δωρεάν»; Εκτός από ταχυδρομικά τέλη, κόστος τηλεφωνικής κλήσης, αποστολής γραπτού μηνύματος ή κόστος παράδοσης ή μετακίνησης, ο καταναλωτής δεν επιτρέπεται να επιβαρυνθεί με άλλα κόστη, όπως κόστος συσκευασίας.
- Παρουσιάζεται μεγαλύτερο το πλεονέκτημα του καταναλωτή από αυτό που είναι πραγματικά; Τυχόν περιορισμοί ή προϋποθέσεις για την ενεργοποίηση της έκπτωσης πρέπει να αναφέρονται ρητά.
- Περιέχονται κρυφές χρεώσεις; Ο καταναλωτής πρέπει να ενημερώνεται για όλες τις υποχρεωτικές ή πρόσθετες χρεώσεις και τέλη, ακόμα και κατά προσέγγιση.
- Περιέχονται παραπλανητικοί ισχυρισμοί; Ένας ισχυρισμός «έως και» μπορεί να θεωρηθεί παραπλανητικός αν δεν ανταποκρίνεται στους πραγματικούς όρους της προσφοράς.
- Περιέχονται διαφημίσεις «δόλωμα»; Δεν επιτρέπεται να παραπλανάται ο καταναλωτής ώστε να αγοράσει ένα προϊόν που διαφημίζεται σε πολύ χαμηλή τιμή, ενώ στην πραγματικότητα δεν υπάρχει σε εύλογο απόθεμα.
- Οδηγείται ο καταναλωτής στη λήψη άμεσης απόφασης για αγορά; Δεν επιτρέπονται ψευδείς δηλώσεις ότι ένα προϊόν θα είναι διαθέσιμο για πολύ μικρό χρονικό διάστημα.
Για την καλύτερη εμπέδωση των κανόνων δεοντολογίας στην αγορά, ο ΣΕΒ τύπωσε επίσης τον «Εικονογραφημένο Πρακτικό Οδηγό για την σωστή επικοινωνία των ανακοινώσεων μείωσης τιμής». . Ο Οδηγός αυτός δημιουργήθηκε από την Ομάδα Εργασίας Καταναλωτή του ΣΕΒ, με επικεφαλής τον Αντιπρόεδρο του Δ.Σ. του ΣΕΒ Ιωάννη Γιώτη. Η δημιουργία του στηρίχθηκε στον Κώδικα Δεοντολογίας του Υπουργείου Ανάπτυξης.
Ο κώδικας αυτός, αν και υπονοεί ένα είδος εθελοντικής εφαρμογής, αυτό δεν ισχύει και υπέχει θέση υποχρέωσης αφού βασίζεται σε διατάξεις νόμου (ν. 4933/2022). «Σκοπός του Νόμου είναι να προστατευτούν οι καταναλωτές από παραπλανητικούς ισχυρισμούς του εμπόρου περί μείωσης των τιμών, σε περίπτωση που αυτός χρησιμοποιεί τεχνητά διογκωμένες τιμές ως τιμές αναφοράς – αυτό δηλαδή που αποκαλούμε παραπλανητικές ή εικονικές εκπτώσεις», αναφέρει στο εισαγωγικό του σημείωμα ο υπουργός Ανάπτυξης Κώστας Σκρέκας.
Ο ίδιος σημειώνει ότι «η παράλειψη ή απόκρυψη ουσιωδών πληροφοριών, η παροχή πληροφοριών με τρόπο ασαφή και διφορούμενο, η διαφήμιση πώλησης προϊόντων σε συγκεκριμένη τιμή με σκοπό να προσελκύσουν το ενδιαφέρον του καταναλωτή και σε συνέχεια η κατεύθυνσή του σε αγορά άλλου προϊόντος (διαφήμιση -δόλωμα), η περιγραφή ότι ένα προϊόν διατίθεται ως δωρεάν και εν συνεχεία η απαίτηση καταβολής τιμήματος αποτελούν χαρακτηριστικά τέτοια παραδείγματα παραπλανητικών εμπορικών πρακτικών που φυσικά απαγορεύονται».
Ο εικονογραφημένος πρακτικός οδηγός αν και απευθύνεται περισσότερο σε εμπόρους, εν τούτοις θα φανεί ιδιαίτερα χρήσιμος σε όλους τους καταναλωτές και μάλιστα στους ενημερωμένους καταναλωτές σχετικά με τις τιμές των προϊόντων.
