«Ο κόσμος βρίσκεται μπροστά σε μια κρίση χρέους που θα διαρκέσει τα επόμενα 10 χρόνια και δεν πρόκειται να έχει καλό τέλος», προειδοποίησε ο Αμερικανός οικονομολόγος Άρθουρ Λάφερ (Arthur Laffer), με τον παγκόσμιο δανεισμό να φτάνει στο ρεκόρ των 307,4 τρισεκατομμυρίων δολαρίων τον περασμένο Σεπτέμβριο.
Τόσο οι χώρες υψηλού εισοδήματος όσο και οι αναδυόμενες αγορές έχουν δει μια σημαντική αύξηση των συσσωρευμένων χρεών τους, τα οποία έχουν αυξηθεί κατά 100 τρισεκατομμύρια δολάρια σε σχέση με πριν από μια δεκαετία, τροφοδοτούμενα εν μέρει από ένα περιβάλλον υψηλών επιτοκίων.
«Τα επόμενα 10 χρόνια θα είναι η δεκαετία του χρέους»
«Προβλέπω ότι τα επόμενα 10 χρόνια θα είναι η δεκαετία του χρέους. Το χρέος σε παγκόσμιο επίπεδο κορυφώνεται. Δεν θα έχει καλό τέλος», δήλωσε στο CNBC ο Λάφερ, ο οποίος είναι πρόεδρος της εταιρείας συμβούλων επενδύσεων και πλούτου Laffer Tengler Investments. Αξίζει να πούμε ότι ο Λάφερ είναι περισσότερο γνωστός για την καμπύλη Laffer, μια απεικόνιση της θεωρίας ότι υπάρχει κάποιος φορολογικός συντελεστής μεταξύ 0% και 100% που θα οδηγήσει σε μέγιστα φορολογικά έσοδα για την κυβέρνηση. Υπό ορισμένες συνθήκες, αυτό θα επέτρεπε στις κυβερνήσεις να μειώσουν τους φόρους και ταυτόχρονα να αυξήσουν τα έσοδα και την οικονομική ανάπτυξη.
Όπως μετέδωσε το CNBC, ως ποσοστό του παγκόσμιου ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος, το χρέος έχει ανέλθει στο 336%. Αυτό συγκρίνεται με έναν μέσο λόγο χρέους προς ΑΕΠ 110% το 2012 για τις προηγμένες οικονομίες και 35% για τις αναδυόμενες οικονομίες. Το τέταρτο τρίμηνο του 2022 ήταν 334%, σύμφωνα με την πιο πρόσφατη έκθεση παρακολούθησης του παγκόσμιου χρέους του Institute of International Finance.
Για να ανταποκριθούν στις πληρωμές του χρέους, εκτιμάται ότι περίπου 100 χώρες θα πρέπει να περικόψουν τις δαπάνες για κρίσιμες κοινωνικές υποδομές, συμπεριλαμβανομένης της υγείας, της εκπαίδευσης και της κοινωνικής προστασίας.
«Οι χώρες που θα καταφέρουν να βελτιώσουν τη δημοσιονομική τους κατάσταση θα μπορούσαν να ωφεληθούν προσελκύοντας εργατικό δυναμικό, κεφάλαια και επενδύσεις από το εξωτερικό, ενώ όσες δεν τα καταφέρουν θα μπορούσαν να χάσουν ταλέντα, έσοδα -και πολλά άλλα», δήλωσε ο Λάφερ.
«Ορισμένες αναδυόμενες οικονομίες θα μπορούσαν κάλλιστα να χρεοκοπήσουν»
«Θα περίμενα ότι ορισμένες από τις μεγαλύτερες χώρες που δεν θα αντιμετωπίσουν τα προβλήματα χρέους τους θα πεθάνουν από αργό δημοσιονομικό θάνατο», δήλωσε ο Λάφερ, προσθέτοντας ότι ορισμένες αναδυόμενες οικονομίες «θα μπορούσαν κάλλιστα να χρεοκοπήσουν».
Οι ώριμες αγορές, όπως οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ιαπωνία και η Γαλλία, ήταν υπεύθυνες για πάνω από το 80% της αύξησης του χρέους το πρώτο εξάμηνο του περασμένου έτους. Ενώ στην περίπτωση των αναδυόμενων αγορών, η Κίνα, η Ινδία και η Βραζιλία είδαν τις πιο έντονες αυξήσεις.
Ο οικονομολόγος προειδοποίησε ότι η αποπληρωμή του χρέους θα γίνει όλο και μεγαλύτερο ζήτημα, καθώς ο πληθυσμός στις ανεπτυγμένες χώρες συνεχίζει να γερνά και οι εργαζόμενοι γίνονται όλο και πιο σπάνιοι. «Υπάρχουν δύο βασικοί τρόποι για να καλύψεις αυτό το ζήτημα: να αυξήσεις τους φόρους ή να αναπτύξεις την οικονομία σου ταχύτερα απ’ ό,τι συσσωρεύεται το χρέος», είπε.
Τα σχόλια του Λάφερ έρχονται στον απόηχο της απόφασης της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ να αφήσει αμετάβλητα τα επιτόκια τον Ιανουάριο και να καταρρίψει τις ελπίδες για μείωση των επιτοκίων τον Μάρτιο.
