Ο ανταγωνισμός στο ηλεκτρονικό εμπόριο αυξάνεται από ξένες εταιρείες, καθώς ωριμάζει το καταναλωτικό κοινό στην Ελλάδα, με πάνω από τους μισούς καταναλωτές να κάνουν τουλάχιστον μία αγορά online κάθε 15 ημέρες και έναν στους τρεις να ψωνίζει ηλεκτρονικά μία φορά την εβδομάδα, συνδυάζοντας πληροφορίες απ’ όλα τα διαθέσιμα κανάλια, από το φυσικό κατάστημα μέχρι τα social media.
Πρόκειται για στοιχεία που δικαιολογούν την αύξηση της διείσδυσης των διαδικτυακών καταναλωτών, ως ποσοστό των χρηστών του Διαδικτύου, στο 75% το 2023 από 51% που ήταν προ πανδημίας, το 2019. Κάπως έτσι, ο τζίρος που αντλούν μεγάλοι retailers της αγοράς από ηλεκτρονικές πωλήσεις ξεπερνά το 10% του κύκλου εργασιών τους και ο διαδικτυακός τζίρος στην Ελλάδα το 2023 ξεπέρασε τα 17 δισ. ευρώ (Eurostat), σε σύνολο 1 τρισ. ευρώ, που είναι η αξία της ευρωπαϊκής αγοράς.
Η πολυκαναλική συμπεριφορά των Ελλήνων είναι σε υψηλά επίπεδα, με έναν στους τέσσερις online καταναλωτές να πραγματοποιούν ηλεκτρονικά πάνω από το 20% των συνολικών αγορών τους, ενώ για όλους τους online καταναλωτές, κατά μέσο όρο, οι ηλεκτρονικές αγορές αντιπροσωπεύουν πλέον περίπου το 10% των αγορών τους (ELTRUN, ΣΕΛΠΕ). Είναι επίσης ενδιαφέρον ότι οι νέες τεχνολογίες, σε συνδυασμό με τα smartphones, οι εφαρμογές για ευελιξία στις συναλλαγές, το ΙοΤ, η ανάλυση δεδομένων και η τεχνητή νοημοσύνη αλλάζουν το παιχνίδι του ανταγωνισμού, προσδίδοντας ανταγωνιστικό πλεονέκτημα σε επιχειρήσεις του λιανεμπορίου που έχουν κάνει βήματα στον ψηφιακό μετασχηματισμό. Αυτό αποτυπώνεται στην αύξηση των ηλεκτρονικών πωλήσεων ορισμένων επιχειρήσεων του λιανεμπορίου με έδρα εκτός μεγάλων αστικών κέντρων, αλλά και στις «εκροές» τζίρου σε καταστήματα του λιανεμπορίου εκτός συνόρων.
Εξάλλου, ένας στους δύο Έλληνες καταναλωτές που ψωνίζουν online επιλέγει ξένα e-shops για τις αγορές του, πριμοδοτώντας εταιρείες όπως από την κατηγορία ένδυσης και καλλυντικών, όπου το ποσοστό της αξίας των αγορών που κατευθύνεται στο εξωτερικό ξεπερνά το 20%.
«Σαρώνουν» το ελληνικό eCommerce Temu και Shein
Δεν είναι τυχαίο ότι πλατφόρμες όπως η Temu και η Shein κάνουν «χρυσές» δουλειές σήμερα στην Ελλάδα. Mε δέλεαρ τις χαμηλές τιμές, κερδίζουν μερίδια αγοράς έναντι εγχώριων επιχειρήσεων, που μπορεί να προσφέρουν μεν καλύτερης ποιότητας προϊόντα, αλλά δεν μπορούν να τις ανταγωνιστούν στις τιμές. Το επιχειρηματικό τους μοντέλο βασίζεται στο χαμηλό κόστος παραγωγής και στους μεγάλους τζίρους, απ’ όπου αντλούν και κερδοφορία, έχοντας εξασφαλίσει συνεργασίες με εργοστάσια στην Κίνα, χωρίς να εξαρτώνται από μεσάζοντες. Η μεν Temu, θυγατρική του ομίλου PDD Holdings, ως marketplace που διαθέτει από ρούχα μέχρι έπιπλα, προσελκύει συνεχώς νέες επιχειρήσεις-συνεργάτες. Η δε Shein, το δημοφιλές κινεζικό fast fashion brand, που έχει χαρακτηριστεί το TikTok της βιομηχανίας ένδυσης, με μεγέθη που έχουν αφήσει πίσω ευρωπαϊκά σήματα, όπως η Zara και η H&M, κατέκτησε την αμερικανική αγορά και ετοιμάζεται για ντεμπούτο στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης.
Ο ανταγωνισμός στο eCommerce ΗΠΑ-Κίνας και η καινοτομία
Αμερικανικοί κολοσσοί, όπως η Amazon και η Walmart, δέχονται πλέον ανταγωνισμό από νέους κινεζικούς γίγαντες, μετά την Alibaba, τύπου Temu, Shein, TikTok Shop, που εδραιώνονται και μέσω εξαγορών -όπως ενδεικτικά, η απόκτηση από τη Shein ελέγχου σε Forever 21 και Missguided-, ενώ προσφέρουν στους καταναλωτές εναλλακτική πρόταση αγορών. Αυτές οι τάσεις, βέβαια, μπαίνουν στο κάδρο του ευρύτερου ανταγωνισμού των δύο ισχυρών οικονομιών του κόσμου. Οι κινεζικές επιχειρήσεις δεν πτοούνται από τον ανταγωνισμό εδραιωμένων παγκόσμιων παικτών και υποστηρίζονται από το Πεκίνο με φορολογικά κίνητρα και ελάχιστες διοικητικές απαιτήσεις. Έτσι, η Κίνα αναδεικνύεται σε ισχυρή δύναμη με διασυνοριακό εμπόριο αξίας 2,4 τρισ. RMB ή πάνω από 330 δισ. δολ. (Κρατικό Συμβούλιο, CBEC Κίνας), με τις εξαγωγές να ξεπερνούν το 1,83 τρισ. RMB.
Στο νέο οικονομικό περιβάλλον, όπου η Κίνα έπειτα από χρόνια ισχυρής οικονομικής ανάπτυξης επιβραδύνεται γύρω στο 5%, με προβλέψεις για ανάπτυξη 4%-5% τα επόμενα χρόνια, το ηλεκτρονικό εμπόριο αλλάζει δυναμικά. Αυτό αποδεικνύει η αύξηση της κεφαλαιοποίησης και του κύκλου εργασιών των μεγάλων retailers, όπως Alibaba, JD, PDD, Meituan, Douyin, που αυξάνονται εκθετικά, σύμφωνα με τα όσα ανέφερε στο συνέδριο της ΕΣΕΕ, «Future of Retail 2024», 5 και 6 Απριλίου, ο Kevin Peng, πρόεδρος του China Chain Store & Franchise Association (CCFA). Όπως εξήγησε, η καινοτομία αλλάζει το τοπίο στο e-commerce, αναφερόμενος ειδικότερα στον μετασχηματισμό που επιφέρει το livestreaming e-commerce, με πλατφόρμες όπως το TikTok, που προβάλλουν σύντομα βίντεο. Αυτές οι πλατφόρμες, σύμφωνα με τον Kevin Peng, έχουν εξελιχθεί σε πλήρεις πλατφόρμες ηλεκτρονικού εμπορίου, σηματοδοτώντας μια σημαντική αλλαγή παραδείγματος στο ψηφιακό τοπίο. Το Douyin, η κινεζική έκδοση του Tik Tok, γνωρίζει ταχεία ανάπτυξη πωλήσεων, πετυχαίνοντας 300 δισ. δολ. σε μόλις 2 χρόνια.
Το livestreaming e-commerce, με την πώληση σε πραγματικό χρόνο αγαθών στο Διαδίκτυο, οδηγεί σε υπερμεγέθη αύξηση των πωλήσεων, όπως πρόσθεσε, εξηγώντας πως εξελίσσεται σε ένα βασικό κανάλι πώλησης για πλατφόρμες ηλεκτρονικού εμπορίου, όπως το Αlibaba και το JD.com, αλλά και αναδυόμενες πλατφόρμες short video, όπως το Douyin (Tik Tok) και το Kuaishou. Σύμφωνα με τον κ. Peng, το μέγεθος της αγοράς livestreaming e-commerce της Κίνας το 2023 ανήλθε σε 647 δισ. δολ. Με ανάλογες ταχύτητες τρέχει το instant retail ή quick e-commerce, το στιγμιαίο λιανεμπόριο με άμεση ανταπόκριση, που τροφοδοτείται από τις αποτελεσματικές υπηρεσίες παράδοσης τροφίμων, που έχει επεκταθεί ραγδαία, περιλαμβάνοντας ένα ευρύ φάσμα ειδών παντοπωλείου. Στην Κίνα οι βασικοί παίκτες είναι MeiTuan, E-lema, JD Daojia, Sam’s Club.
Όπως ανέφερε στο συνέδριο της ΕΣΕΕ ο κ. Peng, παρουσιάζοντας συγκριτικές διαφορές του ηλεκτρονικού εμπορίου μεταξύ Κίνας και ΗΠΑ, υπάρχει διαφορετικό υπόβαθρο, αλλά και άλλη στρατηγική στόχευση, με ενδεικτική τη διαφορά της εφαρμογής της τεχνητής νοημοσύνης στον τομέα λιανικής μεταξύ των δύο χωρών, με τις ΗΠΑ να εστιάζουν κυρίως στα οφέλη που μπορούν να αποκομίσουν οι εταιρείες στα κόστη και την Κίνα να εστιάζει περισσότερο στην εμπειρία του καταναλωτή.
