Στασιμότητα τζίρου για σχεδόν τις μισές εμπορικές επιχειρήσεις και αύξηση του λειτουργικού κόστους, δείχνει η έρευνα του Ινστιτούτου Εμπορίου και Υπηρεσιών (ΙΝΕΜΥ) της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου & Επιχειρηματικότητας (ΕΣΕΕ) για το 2024. Οι μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις δίνουν προτεραιότητα στην επιβίωσή τους και καθυστερούν τον ψηφιακό και πράσινο μετασχηματισμό.
Παράλληλα στην έκθεση επισημαίνεται ότι η ονομαστική αύξηση της κατανάλωσης κατευθύνεται κατά κύριο λόγο σε είδη πρώτης ανάγκης (τρόφιμα, φάρμακα). Οι επιχειρήσεις έχουν να αντιμετωπίσουν την αύξηση των τιμών των προμηθευτών, τη διαχείριση των ανατιμήσεων, τις οικονομικές υποχρεώσεις, την έλλειψη ρευστότητας και την δυσκολία εύρεσης προσωπικού.
Ειδικότερα, σύμφωνα με την έκθεση, σε γενικές γραμμές, η αύξηση του κύκλου εργασιών (+1,9%) ήταν χαμηλότερη του πληθωρισμού (+2,7%), ενώ καλύτερες ήταν οι επιδόσεις για αγαθά ανελαστικής ζήτησης.
Ο αριθμός των αυτοαπασχολούμενων στο εμπόριο συνέχισε την πτωτική του πορεία (-8,9%), επιβεβαιώνοντας και φέτος ότι οι παραδοσιακές «νάνο» επιχειρήσεις εγκαταλείπουν σταδιακά αλλά με συνέπεια την αγορά, ενώ ο κλάδος παραμένει ο μεγαλύτερος εργοδότης της χώρας (16,3% της απασχόλησης) αλλά και με τους περισσότερους εργοδότες στην οικονομία (26,5%).
Η καταναλωτική δαπάνη κινήθηκε μεν ανοδικά μέχρι το 2023, οπότε και σταματούν τα διαθέσιμα στατιστικά δεδομένα, ωστόσο κατευθύνθηκε σε αγορές κυρίως των απαραίτητων αγαθών και αφετέρου υπολείπεται ακόμη σημαντικά του προ της κρίσης χρέους επιπέδου, ακόμη και σε ονομαστικούς όρους.
Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με την έρευνα της ΙΝΕΜΥ-ΕΣΕΕ, οι περιφερειακές ανισότητες, σε όρους κατανάλωσης, επιμένουν, παρά τα σχετικά προγράμματα, γεγονός που εγείρει ερωτήματα για την αποτελεσματικότητα και της ευρωπαϊκής περιφερειακής πολιτικής.
Οι εμπορικές ΑΕ, ΕΠΕ και ΙΚΕ επιχειρήσεις συνέχισαν την ανοδική τους πορεία και το 2023, ωστόσο, οι εξωγενείς κρίσεις και οι γεωπολιτικές εντάσεις, αποδυνάμωσαν τη δυναμική τους, επιβραδύνοντας την αύξηση του κύκλου εργασιών (σε +1,5%) και των μεικτών κερδών (σε 10,6%). Οι μικρομεσαίες εμπορικές επιχειρήσεις στο λιανικό εμπόριο εμφανίζουν στασιμότητα, καθώς δυσκολεύονται να αυξήσουν τον κύκλο εργασιών τους λόγω οικονομικών πιέσεων και αβεβαιότητας στην αγορά. Η άνοδος των τιμών προμηθευτών διόγκωσε σε πρωτοφανή επίπεδα τα τελευταία εννέα χρόνια (36%) το ποσοστό των επιχειρήσεων που διέκοψαν τη συνεργασία τους με κάποιον προμηθευτή. Σχεδόν οι μισές επιχειρήσεις (44%) στο λιανικό εμπόριο δήλωσαν στασιμότητα του κύκλου εργασιών στα περυσινά επίπεδα ενώ περισσότερες από τις μισές (52%) δεν αναμένουν μεταβολή στο προσεχές μέλλον. Η διαχείριση των ανατιμήσεων, οι οικονομικές υποχρεώσεις, η έλλειψη ρευστότητας και η δυσκολία εύρεσης του κατάλληλου προσωπικού αξιολογούνται, κατά σειρά σπουδαιότητας, ως οι βασικότερες προκλήσεις των επιχειρήσεων. Το ενεργειακό κόστος συνεχίζει να αποτελεί σοβαρό πλήγμα για τη βιωσιμότητα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων καθώς διογκώνει το λειτουργικό τους κόστος.
Τα βασικά συμπεράσματα της έρευνας της ΕΣΕΕ, σημεία προβληματισμού
- Στασιμότητα τζίρου για σχεδόν τις μισές εμπορικές επιχειρήσεις, σε περίοδο συνεχών αυξήσεων του λειτουργικού κόστους.
- Καθυστέρηση στον ψηφιακό και πράσινο μετασχηματισμό των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων, καθώς δίνουν προτεραιότητα στην επιβίωση.
- Η ονομαστική αύξηση της κατανάλωσης κατευθύνεται κατά κύριο λόγο σε είδη πρώτης ανάγκης (τρόφιμα, φάρμακα).
- Εντεινόμενη αβεβαιότητα σε διεθνές επίπεδο που εκτιμάται ότι θα οδηγήσει σε καθυστέρηση επενδυτικών σχεδίων και συγκράτηση καταναλωτικών δαπανών, επιβραδύνοντας έτσι την ανάπτυξη.
