Η οικονομία της ευρωζώνης αναπτύχθηκε κατά 0,4% το α’ τρίμηνο, σύμφωνα με τα προκαταρκτικά στοιχεία της Eurostat, σε μια ακόμα απογοητευτική πορεία, καθώς οι παγκόσμιες εντάσεις γύρω από τους δασμούς δημιουργούν αβεβαιότητα για τις αναπτυξιακές προοπτικές του μπλοκ.
Οι οικονομολόγοι που συμμετείχαν σε έρευνα του Reuters ανέμεναν ανάπτυξη 0,2% κατά τους πρώτους τρεις μήνες του έτους. Η επίδοση αυτή συγκρίνεται με την αναθεωρημένη αύξηση 0,2% του ΑΕΠ το τελευταίο τρίμηνο του 2024.
Η οικονομική ανάπτυξη της ευρωζώνης παρέμεινε υποτονική κατά το μεγαλύτερο μέρος του 2023 και 2024, παρά τις μειώσεις επιτοκίων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα σε μια προσπάθεια να τονώσει την οικονομία. Το επιτόκιο της διευκόλυνσης καταθέσεων, το βασικό επιτόκιο της ΕΚΤ, μειώθηκε νωρίτερα αυτόν τον μήνα στο 2,25% από το ανώτατο επίπεδο του 4% στα μέσα του 2023.
Η ΕΚΤ είχε δηλώσει τον Μάρτιο ότι αναμένει ανάπτυξη της ευρωζώνης κατά 0,9% το 2025, ελαφρώς χαμηλότερα από την πρόβλεψη του Ιανουαρίου. Νέες προβλέψεις αναμένονται τον Ιούνιο και αξιωματούχοι της τράπεζας δήλωσαν την περασμένη εβδομάδα στο CNBC ότι οι εκτιμήσεις αυτές θα είναι κρίσιμες για τη λήψη αποφάσεων για τα επιτόκια. Στο περιθώριο των Εαρινών Συνόδων του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Παγκόσμιας Τράπεζας, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής αλλά και άλλοι οικονομολόγοι και αξιωματούχοι σημείωσαν πως η εμπορική πολιτική των ΗΠΑ αποτελεί βασική πηγή ανησυχίας για την ανάπτυξη.
Η πρόεδρος της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, σημείωσε ότι, παρόλο που «η αποπληθωριστική πορεία είναι τόσο προχωρημένη που πλησιάζουμε στο τέλος», υπάρχουν σοκ που «θα επιβραδύνουν» την αύξηση του ΑΕΠ. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία περιλαμβάνει τις χώρες της ευρωζώνης, αντιμετωπίζει γενικούς δασμούς 20% από τις ΗΠΑ, οι οποίοι έχουν προσωρινά μειωθεί μέχρι τον Ιούλιο για να επιτραπεί ο χρόνος των διαπραγματεύσεων. Η ΕΕ έχει επίσης παγώσει προσωρινά τα δικά της αντίμετρα. Το μπλοκ υπόκειται επιπλέον σε δασμούς σε χάλυβα, αλουμίνιο και αυτοκίνητα.
Ωστόσο, τα στοιχεία που δημοσιεύθηκαν την Τρίτη έδειξαν ότι το οικονομικό κλίμα στην ευρωζώνη επιδεινώθηκε τον Απρίλιο, φτάνοντας στο χαμηλότερο επίπεδο από τον Δεκέμβριο του 2024. Αν και η ανάπτυξη παραμένει συγκρατημένη, ο πληθωρισμός στην ευρωζώνη πλησιάζει τον στόχο του 2% της ΕΚΤ, καθώς τον Μάρτιο διαμορφώθηκε στο 2,2%. Τα τελευταία στοιχεία για τον πληθωρισμό αναμένονται αργότερα μέσα στην εβδομάδα.
Κολλημένη στον βάλτο η γερμανική οικονομία
Η γερμανική οικονομία αναπτύχθηκε κατά 0,2% το α’ τρίμηνο του έτους, σε σύγκριση με το δ’ τρίμηνο του 2024, σύμφωνα με τα προκαταρκτικά στοιχεία που δημοσιεύθηκαν σήμερα, καθώς οι εντάσεις γύρω από τους δασμούς των ΗΠΑ απειλούν τις προοπτικές ανάπτυξης της χώρας.
Τα στοιχεία, που ανακοινώθηκαν από την ομοσπονδιακή στατιστική υπηρεσία της Γερμανίας, είναι προσαρμοσμένα για τις επιδράσεις των τιμών, του ημερολογίου και της εποχικότητας. Η μέτρηση του ΑΕΠ ήταν σε ευθυγράμμιση με τις εκτιμήσεις οικονομολόγων που συμμετείχαν σε έρευνα του Reuters. Το ΑΕΠ της Γερμανίας είχε υποχωρήσει κατά 0,2% στο τέταρτο τρίμηνο.
Η μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης παραμένει υποτονική για μεγάλο χρονικό διάστημα, με το ΑΕΠ της να εναλλάσσεται μεταξύ ανάπτυξης και συρρίκνωσης κάθε τρίμηνο κατά τη διάρκεια του 2023 και 2024. Η χώρα έχει μέχρι στιγμής αποφύγει την τεχνική ύφεση, η οποία ορίζεται ως δύο διαδοχικά τρίμηνα συρρίκνωσης. Βασικοί τομείς της οικονομίας, όπως η αυτοκινητοβιομηχανία, πλήττονται από την αυξανόμενη ανταγωνιστικότητα της Κίνας. Άλλοι κλάδοι, όπως η οικοδομή και οι υποδομές, περνούν επίσης δυσκολίες λόγω υψηλότερων κόστους, περιορισμένων επενδύσεων και γραφειοκρατικών εμποδίων.
Παράλληλα, οι πολιτικές δασμών του Προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, έχουν δημιουργήσει αβεβαιότητα για τη Γερμανία, η οποία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις εξαγωγές και θεωρεί τις ΗΠΑ ως τον σημαντικότερο εμπορικό της εταίρο. Ως μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Γερμανία υπόκειται σε γενικούς δασμούς 20% στις εξαγωγές προς τις ΗΠΑ, αν και αυτοί έχουν προσωρινά μειωθεί στο 10% για να δοθεί χρόνος στις διαπραγματεύσεις. Οι αμερικανικοί δασμοί σε χάλυβα, αλουμίνιο και αυτοκίνητα επηρεάζουν επίσης σημαντικά τη χώρα.
Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση της Γερμανίας: Στάσιμη για τρίτη συνεχή χρονιά η οικονομία
Στάσιμη στο 0% άφησε την πρόβλεψή της για την ανάπτυξη της οικονομίας η Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση της Γερμανίας για φέτος, επιβεβαιώνοντας τις εκτιμήσεις. Για πρώτη φορά στην ιστορία της χώρας, η οικονομία δεν θα αναπτυχθεί για τρία διαδοχικά χρόνια.
Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές τις οποίες επικαλείται η Handelsblatt, η γερμανική οικονομία αναμένεται να παραμείνει στάσιμη και για το 2025, κάτω από το 0,3% που προέβλεπε ακόμη τον Ιανουάριο. Για το 2026, η κυβέρνηση αναμένει ανάπτυξη 1%, οριακά χαμηλότερη από το 1,1% της τελευταίας πρόβλεψης.
ΔΝΤ: Στασιμότητα για την οικονομία της Γερμανίας ανάμεσα στην ομάδα των Επτά
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο αναθεώρησε επίσης επί τα χείρω τις προοπτικές ανάπτυξης της Γερμανίας, ενώ τον Ιανουάριο προέβλεπε ανάπτυξη 0,3%. Σύμφωνα με το ΔΝΤ, η Γερμανία είναι η μόνη χώρα της Ομάδας των Επτά (G7) η οποία θα έχει φέτος στασιμότητα στην οικονομία της. Το Ταμείο είναι επίσης απαισιόδοξο και για το 2026, καθώς προβλέπει ασθενή ανάπτυξη, ύψους 0,9% έναντι 1% που προέβλεπε τον περασμένο Ιανουάριο.
Όπως επισημαίνει η Handelsblatt, ο μελλοντικός κυβερνητικός συνασπισμός μεταξύ της Χριστιανικής Ένωσης (CDU/CSU) και Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (SPD) «δεν μπορεί να βασίζεται αποκλειστικά στο πακέτο δανεισμού για τις επενδύσεις και την άμυνα το οποίο έχει ήδη εγκρίνει το ομοσπονδιακό κοινοβούλιο, αλλά θα έχει το τριπλό καθήκον να εξαλείψει άμεσα την αβεβαιότητα, να προσφέρει βραχυπρόθεσμα οικονομικά κίνητρα και να προστατεύσει μεσοπρόθεσμα τις δυνατότητες της γερμανικής οικονομίας».
Η περαιτέρω πορεία της γερμανικής οικονομίας εντός του έτους θεωρείται ωστόσο δύσκολο να προβλεφθεί, κυρίως λόγω του ενδεχομένου επιβολής επιπλέον δασμών από τις ΗΠΑ. «Οι γερμανικές εταιρίες είναι ήδη πολύ αναστατωμένες από τον διεθνή ανταγωνισμό και η αβεβαιότητα για τα επόμενα βήματα του Ντόναλντ Τραμπ τους κάνει τώρα να αναβάλλουν ακόμη περισσότερο τις επενδύσεις τους», αναφέρει η οικονομική εφημερίδα. Πρόσφατα το Ινστιτούτο Οικονομικών Μελετών (IfW) του Κιέλου είχε εκτιμήσει ότι εάν τελικά επιβληθούν δασμοί ύψους 20% στα εισαγόμενα από την Ευρωπαϊκή Ένωση προϊόντα, οι απώλειες για την Γερμανία θα έφθαναν τα 13 δισεκατομμύρια ευρώ, οι οποίες θα συνεπάγονταν επιπλέον συρρίκνωση του ΑΕΠ, το οποίο μειώθηκε το 2024 κατά 0,2%.
Στουρνάρας: Πλήγμα στην ανάπτυξη της Ευρωζώνης οι δασμοί Τραμπ
Οι δασμοί που ανακοίνωσε η αμερικανική κυβέρνηση αναμένεται να «επηρεάσουν αρνητικά τον ρυθμό ανάπτυξης του ΑΕΠ της ευρωζώνης με μια πρώτη εκτίμηση της τάξης του 0,3% έως 0,4% το πρώτο έτος», δηλώνει στο Bloomberg News το μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΚΤ Γιάννης Στουρνάρας.
«Η πτωτική πορεία του πληθωρισμού αναμένεται να συνεχιστεί», λέει ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος.
«Κατά την άποψή μου, οι πρόσφατες εξελίξεις δεν αποτελούν εμπόδιο για περαιτέρω μείωση των επιτοκίων τον Απρίλιο», τόνισε.
«Οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών της Ελλάδας προς τις ΗΠΑ είναι περίπου το 4,5% των συνολικών εξαγωγών της χώρας, οπότε οι άμεσες επιπτώσεις δεν αναμένεται να είναι σημαντικές. Ωστόσο, η ελληνική οικονομία θα επηρεαστεί έμμεσα μέσω του αρνητικού αντίκτυπου στην αύξηση του ΑΕΠ της ευρωζώνης», αναφέρει ο Στουρνάρας.
Νάγκελ: Οι δασμοί Τραμπ απειλούν την παγκόσμια οικονομική σταθερότητα
Η σειρά δασμών του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ απειλεί την παγκόσμια οικονομία και θέτει υπό αμφισβήτηση τα επιτεύγματα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στην καταπολέμηση του πληθωρισμού, σύμφωνα με το μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου Γιόαχιμ Νάγκελ.
«Οι αποφάσεις της αμερικανικής κυβέρνησης για την επιβολή δασμών θέτουν σε κίνδυνο την παγκόσμια οικονομική σταθερότητα», ανέφερε ο πρόεδρος της Bundesbank σε δήλωσή του την Πέμπτη. «Το αποτέλεσμα θα είναι μια επίθεση στην ευημερία όλων. Η παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη θα μειωθεί. Οι τιμές θα αυξηθούν», πρόσθεσε.
Οι εμπορικές εισφορές «θα θέσουν σε δοκιμασία τα επιτεύγματα της νομισματικής πολιτικής», είπε, προσθέτοντας ότι η ΕΚΤ -η οποία λαμβάνει την επόμενη πολιτική της απόφαση στις 17 Απριλίου- «θα πρέπει να επανεκτιμήσει την κατάσταση».
Τα σχόλια των δύο τραπεζιτών έρχονται λίγες ώρες αφότου ο Τραμπ ανακοίνωσε ένα νέο κύμα εμπορικών μέτρων, συμπεριλαμβανομένου ενός δασμού 20% στις εισαγωγές της ΕΕ, ο οποίος θα τεθεί σε ισχύ στις 9 Απριλίου. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος των ΗΠΑ, έχει ήδη υποσχεθεί να προβεί σε αντίποινα.
Οι αξιωματούχοι της ΕΚΤ πρέπει να σταθμίσουν τις επιπτώσεις αυτών των μέτρων στην ανάπτυξη και τον πληθωρισμό στην περιοχή έναντι εκείνων της προβλεπόμενης ανανέωσης των στρατιωτικών δαπανών και των δαπανών για υποδομές στην Ευρώπη.
Αρκετοί υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής αμφιταλαντεύονται ακόμη για το αν θα μειώσουν εκ νέου το κόστος δανεισμού σε μόλις δύο εβδομάδες μετά από έξι μειώσεις από τον Ιούνιο, διατηρώντας στο τραπέζι την επιλογή μιας παύσης. Οι επενδυτές ενίσχυσαν τα στοιχήματα για μείωση των επιτοκίων μετά την ανακοίνωση των δασμών και τώρα βλέπουν πιθανότητα 90% για νέα μείωση αυτόν τον μήνα.
