Μια ημέρα πριν από τη Πρωτομαγιά η Eurostat δημοσίευσε έκθεση που μετράει ότι το 2024, περίπου 93,3 εκατομμύρια άνθρωποι στην ΕΕ — ποσοστό 21,0% του πληθυσμού — βρίσκονταν σε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού. Σε αυτή τη μέτρηση η Ελλάδα κατατάσσεται στην τρίτη θέση, στη λίστα με το υψηλότερο ποσοστό, κάτω από τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία.
Αυτή η μέτρηση για τον κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού, σύμφωνα με τη Eurostat, σημαίνει ότι στην ΕΕ το 2024 ζούσαν 93,3 εκατομμύρια άνθρωποι σε νοικοκυριά που αντιμετώπιζαν τουλάχιστον έναν από τους τρεις βασικούς κινδύνους: κίνδυνο φτώχειας, σοβαρή υλική και κοινωνική στέρηση ή διαβίωση σε νοικοκυριό με πολύ χαμηλή ένταση εργασίας.
Σε σύγκριση με το 2023, καταγράφηκε μικρή μείωση κατά 0,3 ποσοστιαίες μονάδες (21,3% του πληθυσμού, ήτοι 94,6 εκατομμύρια άτομα).
Η εικόνα ανά χώρα
Το ποσοστό των ατόμων σε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού διέφερε σημαντικά ανάμεσα στις χώρες της ΕΕ το 2024. Τα υψηλότερα ποσοστά καταγράφηκαν στη Βουλγαρία (30,3%), τη Ρουμανία (27,9%), την Ελλάδα (26,9%), την Ισπανία και τη Λιθουανία (αμφότερες 25,8%). Αντίθετα, τα χαμηλότερα ποσοστά σημειώθηκαν στην Τσεχία (11,3%), τη Σλοβενία (14,4%), τις Κάτω Χώρες (15,4%), την Πολωνία (16,0%) και την Ιρλανδία (16,7%).
Η εικόνα για τον κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού στην ΕΕ ©Eurostat
Το 2024, ο κίνδυνος φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού στην ΕΕ ήταν υψηλότερος για τις γυναίκες σε σύγκριση με τους άνδρες (21,9% έναντι 20,0%).
Σε επίπεδο ΕΕ, η εργασιακή κατάσταση επηρέασε έντονα το ποσοστό κινδύνου φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού: το 10,9% των εργαζομένων αντιμετώπιζε τέτοιο κίνδυνο, ενώ το ποσοστό αυτό εκτοξευόταν στο 66,6% για τους άνεργους.
Πάνω από το ένα πέμπτο (21,9%) του πληθυσμού της ΕΕ που ζει σε νοικοκυριά με εξαρτώμενα παιδιά βρισκόταν το 2024 σε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού.
Από τα 93,3 εκατομμύρια άτομα στην ΕΕ που βρίσκονταν σε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού το 2024, περίπου 5,6 εκατομμύρια ζούσαν σε νοικοκυριά που αντιμετώπιζαν και τους τρεις βασικούς κινδύνους ταυτόχρονα: φτώχεια, σοβαρή υλική και κοινωνική στέρηση, και πολύ χαμηλή ένταση εργασίας.
Συγκεκριμένα, 11,4 εκατομμύρια άτομα στην ΕΕ ζούσαν ταυτόχρονα σε κίνδυνο φτώχειας και σε νοικοκυριά με πολύ χαμηλή ένταση εργασίας (χωρίς όμως να βιώνουν σοβαρή υλική και κοινωνική στέρηση). Άλλα 8,4 εκατομμύρια άτομα βρίσκονταν σε κίνδυνο φτώχειας και αντιμετώπιζαν ταυτόχρονα σοβαρή υλική και κοινωνική στέρηση (χωρίς όμως να διαβιούν σε νοικοκυριό με πολύ χαμηλή ένταση εργασίας). Τέλος, σχεδόν 1,5 εκατομμύριο άτομα ζούσαν σε νοικοκυριά με πολύ χαμηλή ένταση εργασίας και βίωναν σοβαρή υλική στέρηση, χωρίς όμως να θεωρούνται σε κίνδυνο φτώχειας.
Το προφίλ των ατόμων στην ΕΕ που βρίσκονται σε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού
Το 2024, γυναίκες, νέοι ηλικίας 18-24 ετών, άτομα με χαμηλό μορφωτικό επίπεδο και άνεργοι ήταν, κατά μέσο όρο, πιο πιθανό να αντιμετωπίζουν κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού σε σύγκριση με άλλες ομάδες του πληθυσμού στην ΕΕ.
Γυναίκες και νέοι ενήλικες διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο
Αναλύοντας τα δεδομένα βάσει φύλου, προκύπτει ότι οι γυναίκες στην ΕΕ διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού σε σχέση με τους άνδρες (21,9% έναντι 20,0%).
Σε ό,τι αφορά την ηλικία, ο μεγαλύτερος κίνδυνος καταγράφηκε στους νέους ηλικίας 18-24 ετών (26,2%), ενώ το χαμηλότερο ποσοστό παρατηρήθηκε στην ηλικιακή ομάδα 25-49 ετών (19,2%). Στις ηλικίες 50-64 το ποσοστό ήταν 20,8% και στους άνω των 65 ετών 19,4%. Τα παιδιά κάτω των 18 ετών εμφάνισαν επίσης σχετικά υψηλό ποσοστό (24,2%).
Η εκπαίδευση επηρεάζει σημαντικά τον κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού
Σε επίπεδο ΕΕ, περισσότερο από το ένα τρίτο (33,9%) των ατόμων ηλικίας 18 ετών και άνω με χαμηλό μορφωτικό επίπεδο (επίπεδα ISCED 0–2) διέτρεχαν κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού. Αντίθετα, το αντίστοιχο ποσοστό για τα άτομα με ανώτατο μορφωτικό επίπεδο (ISCED 5–8) ήταν μόλις 10,2%, ενώ για όσους είχαν μέσο μορφωτικό επίπεδο (ISCED 3–4) το ποσοστό ήταν 19,3%.
Οι άνεργοι αντιμετωπίζουν ιδιαίτερα υψηλό κίνδυνο
Το 2024, το 66,6% των ανέργων ηλικίας 18 ετών και άνω στην ΕΕ βρισκόταν σε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού. Η δεύτερη υψηλότερη ομάδα ήταν τα ανενεργά άτομα (πλην συνταξιούχων), με ποσοστό 43,0%. Για σύγκριση, το ποσοστό για τους συνταξιούχους ήταν 18,1% και για τους εργαζόμενους μόλις 10,9%.
Τα νοικοκυριά με εξαρτώμενα παιδιά ή μη και ο βρίσκονται σε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού © Eurostat
Τα νοικοκυριά με εξαρτώμενα παιδιά διατρέχουν ελαφρώς μεγαλύτερο κίνδυνο από εκείνα χωρίς
Στην ΕΕ, το 21,9% των ατόμων που ζούσαν σε νοικοκυριά με εξαρτώμενα παιδιά βρίσκονταν σε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού, ποσοστό ελαφρώς υψηλότερο από το 20,1% για τα νοικοκυριά χωρίς εξαρτώμενα παιδιά. Ωστόσο, οι διαφορές μεταξύ των χωρών ήταν αξιοσημείωτες.
Για τα νοικοκυριά με εξαρτώμενα παιδιά, τα υψηλότερα ποσοστά καταγράφηκαν στη Βουλγαρία (30,8%), τη Ρουμανία (30,4%) και την Ισπανία (30,2%), ενώ τα χαμηλότερα στις Κάτω Χώρες (13,0%), την Κύπρο (12,7%) και τη Σλοβενία (9,8%).
Για τα νοικοκυριά χωρίς εξαρτώμενα παιδιά, τα υψηλότερα ποσοστά παρατηρήθηκαν στη Λετονία (32,3%), την Εσθονία (29,9%) και τη Βουλγαρία (29,8%), ενώ τα χαμηλότερα στη Σλοβακία (15,4%), το Λουξεμβούργο (13,8%) και την Τσεχία (9,1%).
