Η περαιτέρω επιτάχυνση του ρυθμού υλοποίησης των έργων, σε συνδυασμό με την εξασφάλιση επαρκούς κερδοφορίας από τις κατασκευές, είναι η διπλή πρόκληση που καλούνται να αντιμετωπίσουν την επόμενη τριετία οι διοικήσεις των ισχυρών του κλάδου.
Μέσα σε τρία χρόνια, μεταξύ 2022 και 2024, οι τέσσερις ισχυρότεροι εργοληπτικοί όμιλοι της χώρας (ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, AKTOR, ΑΒΑΞ και Metlen) διπλασίασαν τα έσοδά τους από τον κατασκευαστικό τομέα. Από 1,73 δισ. ευρώ το 2022 εκτοξεύθηκαν στα 3,41 δισ. ευρώ το 2024. Τα κέρδη μετά φόρων από την κατασκευαστική δραστηριότητα ακολούθησαν, επίσης, αυξητική πορεία, αφού από 55 εκατ. ευρώ το 2022 άγγιξαν τα 129 εκατ. ευρώ το 2024.
Μια ματιά στον αναλυτικό πίνακα με τα οικονομικά αποτελέσματα των κατασκευαστικών ομίλων για το 2024 δείχνει πως για κάποιους από τους ισχυρούς κατασκευαστές η κερδοφορία των εργοταξίων παραμένει στοίχημα. Δείχνει, επίσης, πως οι παραγωγικοί μηχανισμοί των εργολάβων θα πρέπει να ενισχυθούν περαιτέρω, προκειμένου να εκτελέσουν με ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα το συνολικό ανεκτέλεστο υπόλοιπο που προσεγγίζει το ιστορικό ρεκόρ 16 δισ. ευρώ. Πρόκειται για μέγεθος που θα αυξηθεί περαιτέρω μέσα στους επόμενους μήνες, με την υπογραφή συμβάσεων όπως η παραχώρηση του κεντρικού τμήματος (Χανιά – Ηράκλειο) του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης (ΒΟΑΚ), και θα προσεγγίσει τα 20 δισ. ευρώ.
Για να τιμολογήσουν έργα 20 δισ. μέσα στην επόμενη τετραετία-πενταετία, τα ετήσια κατασκευαστικά έσοδα των τεσσάρων ομίλων πρέπει να κινηθούν προς τα 4-4,5 δισ. ευρώ ετησίως, με τις διοικήσεις των εταιρειών να υποστηρίζουν, στο συνέδριο του Economist για τις υποδομές την εβδομάδα που πέρασε, πως θα τα καταφέρουν. Ο διευθύνων σύμβουλος της ΤΕΡΝΑ Χρ. Παναγιωτόπουλος τόνισε πως το πρόβλημα του εργατικού δυναμικού αντιμετωπίστηκε σε μεγάλο βαθμό. Ο γενικός διευθυντής της AKTOR, Αναστ. Αρανίτης, πρόσθεσε πως η γραφειοκρατία και οι αγκυλώσεις του θεσμικού πλαισίου καθυστερούν τα έργα, ενώ λύνονται τα κρίσιμα θέματα, όπως το προσωπικό. Ο διευθύνων σύμβουλος της ΑΒΑΞ, Κων/νος Μιτζάλης, επέμεινε πως οι μηχανισμοί παραγωγής των εταιρειών θα ανταποκριθούν όπως συνέβη στο παρελθόν.
Οι διοικήσεις και των τεσσάρων μεγάλων ομίλων κινούνται πλέον με στόχο την υλοποίηση του τεράστιου ανεκτέλεστου με σοβαρή κερδοφορία. Στον όμιλο ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ τονίζουν πως το 70% του ανεκτέλεστου, που κατέγραψε ιστορικά υψηλά στα 6,9 δισ. στο τέλος του έτους (ήδη κινείται κοντά στα 7,5 δισ.), αφορά ιδιωτικά έργα ή έργα του ομίλου μέσω των συμβάσεων παραχώρησης όπου διαθέτει το μεγαλύτερο χαρτοφυλάκιο. Το συγκεκριμένο πλεονέκτημα αποτυπώνεται στην κερδοφορία μετά φόρων του κατασκευαστικού βραχίονα του ομίλου, που έφτασε τα 66 εκατ. ευρώ.
Προς την ίδια κατεύθυνση κινείται και η διοίκηση της AKTOR, που ανακοίνωσε την Τετάρτη την εξαγορά της ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις, μέσω της οποίας αποκτά το δεύτερο μεγαλύτερο χαρτοφυλάκιο παραχωρήσεων στην Ελλάδα. Πλέον ο όμιλος AKTOR θα διαθέτει συνολικά χαρτοφυλάκιο 14 έργων ΣΔΙΤ και Παραχώρησης, εκ των οποίων επτά εν λειτουργία, δύο σε φάση κατασκευής, μία προς κατασκευή και τέσσερις στις οποίες είναι προτιμητέος ανάδοχος. Από τη φετινή χρήση θα αρχίσουν να αποτυπώνονται και στην κερδοφορία των κατασκευών οι επενδύσεις σε συστήματα και διαδικασίες, καθώς ολοκληρώθηκε το ξεκαθάρισμα των παλαιών συμβάσεων της ΑΚΤΩΡ.
Αλλά και η διοίκηση της ΑΒΑΞ υποστήριξε, σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε στις αρχές της εβδομάδας, πως η συμβολή των παραχωρήσεων στη λειτουργική κερδοφορία (EBITDA) παραμένει καθοριστική, παρά την παράδοση της Αττικής Οδού. Ο όμιλος αναμένει έσοδα την επόμενη τριετία από την Αττική Οδό ΑΕ (που είχε την παραχώρηση του οδικού άξονα μέχρι τον περασμένο Οκτώβριο), ύψους περίπου 60 εκατ. ευρώ, με τη μορφή είτε μερισμάτων, είτε επιστροφής κεφαλαίου. Η απώλεια των εσόδων από την Αττική Οδό αναμένεται να αντισταθμιστεί από το έργο Fly Over στη Θεσσαλονίκη, το οποίο προγραμματίζεται να τεθεί σε λειτουργία το 2028. Ωστόσο, για να διατηρηθεί η ισορροπία στα έσοδα είναι κρίσιμη η ανάληψη νέων συμβάσεων παραχώρησης.
Στρατηγικά επενδύει στις παραχωρήσεις ο όμιλος Metlen μέσω της METKA ATE και της M Παραχωρήσεις. Στην παρουσίαση που είχε τη Δευτέρα στο Λονδίνο, εν όψει εισαγωγής στο βρετανικό χρηματιστήριο, η διοίκηση τόνισε πως «η παραπάνω διπλή δομή -που συνδυάζει την εκτέλεση τεχνικών έργων με την ανάπτυξη παραχωρήσεων μακράς διάρκειας- δημιουργεί ένα αυτοτροφοδοτούμενο μοντέλο, που συνδέει την κατασκευή έργων με επαναλαμβανόμενα έσοδα».
