Για δεκαετίες, η Μύκονος, η Σαντορίνη και η Πάρος υπήρξαν τα «βαριά χαρτιά» της ελληνικής τουριστικής βιομηχανίας. Νησιά-προορισμοί με διεθνές κύρος, παγκόσμια αναγνωρισιμότητα και μια εικόνα που συνδύαζε τη φυσική ομορφιά, την κοσμοπολίτικη ατμόσφαιρα και την υψηλού επιπέδου φιλοξενία. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, μια κοινή παθογένεια –η υπερεκμετάλλευση και η εκτόξευση των τιμών σε καταλύματα και υπηρεσίες– φαίνεται να οδηγεί αυτά τα νησιά σε μια επικίνδυνη καμπή. Τα πρώτα στοιχεία από τη φετινή σεζόν καταγράφουν πτώση στις κρατήσεις, μειωμένη ζήτηση και ανησυχία στους επαγγελματίες του τουρισμού.
Μύκονος
Η Μύκονος, παραδοσιακά η «ναυαρχίδα» του ελληνικού τουρισμού και ένας από τους πλέον εμβληματικούς προορισμούς της Ευρώπης, βρίσκεται για τρίτη συνεχόμενη χρονιά αντιμέτωπη με πτώση στις κρατήσεις. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Square Lime Hospitality Management, η μέση τιμή πώλησης στα καταλύματα έχει μειωθεί κατά 30% σε σύγκριση με πριν από δύο χρόνια, ενώ η συνολική πληρότητα εμφανίζεται μειωμένη κατά 10%. Το πλήγμα είναι ακόμη πιο εμφανές στα πολυτελή καταλύματα, όπου η ζήτηση έχει καταγράψει μείωση της τάξης του 40% σε σχέση με το 2022.
Η υπερβολική αύξηση των τιμών τα προηγούμενα χρόνια, τόσο στα καταλύματα όσο και στις υπόλοιπες τουριστικές υπηρεσίες, έχει λειτουργήσει αποτρεπτικά για πολλούς ταξιδιώτες. Η εικόνα της Μυκόνου, με beach bars που χρεώνουν υπέρογκα ποσά για ξαπλώστρες, εστιατόρια με «χρυσές» τιμές και νυχτερινά κέντρα με εξωφρενικές χρεώσεις, φαίνεται πως έχει κουράσει ένα μέρος του διεθνούς κοινού, το οποίο στρέφεται πλέον σε πιο προσιτούς προορισμούς.
Παρότι τα στοιχεία δείχνουν σταδιακή αναθέρμανση του ενδιαφέροντος, οι επαγγελματίες του τουρισμού αναγνωρίζουν ότι απαιτείται αναπροσαρμογή της τιμολογιακής πολιτικής και επανεξέταση της εποχικότητας για να επιστρέψει η ισορροπία στον προορισμό.
Σαντορίνη
Η Σαντορίνη, το νησί-σύμβολο του ελληνικού ρομαντισμού και ένας από τους πιο δημοφιλείς προορισμούς παγκοσμίως, έχει δεχτεί φέτος διπλό πλήγμα. Πέρα από την υπερκοστολόγηση, η οποία σταδιακά έπληττε τη φήμη της, η Σαντορίνη βίωσε και τον «εφιάλτη του Εγκέλαδου», με την έντονη σεισμική δραστηριότητα να δημιουργεί ανασφάλεια στους υποψήφιους επισκέπτες.
Η κατάσταση αποτυπώνεται ξεκάθαρα στα νούμερα: το πρώτο τρίμηνο του 2025, οι κρατήσεις εμφάνισαν πτώση σχεδόν 30%. Η σεισμική δραστηριότητα, σε συνδυασμό με τις υψηλές τιμές και το αίσθημα κορεσμού από την υπερπροσφορά πολυτελών υπηρεσιών, έχουν αποθαρρύνει πολλούς ταξιδιώτες, ειδικά από αγορές που παραδοσιακά τροφοδοτούσαν τη Σαντορίνη.
Παρόλα αυτά, οι ενδείξεις δείχνουν ότι η κατάσταση μπορεί να ομαλοποιηθεί από τον Ιούνιο και μετά, καθώς οι σεισμοί έχουν υποχωρήσει και οι επαγγελματίες προσπαθούν να επαναφέρουν την ελκυστικότητα του προορισμού, κυρίως μέσω προσφορών και πακέτων που καθιστούν πιο προσιτή τη διαμονή.
Πάρος
Η Πάρος, αν και σαφώς σε καλύτερη κατάσταση σε σχέση με Μύκονο και Σαντορίνη, δεν έχει μείνει ανεπηρέαστη από τις τάσεις της αγοράς. Τα πρώτα σημάδια ύφεσης είναι ορατά, με τη ζήτηση να παρουσιάζει διακυμάνσεις. Ωστόσο, το νησί φαίνεται να επωφελείται από τη στροφή ενός μέρους του κοινού προς πιο «value for money» διακοπές.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, ο Μάιος και ο Ιούνιος του 2025 έχουν φτάσει ήδη στο 75% της συνολικής ζήτησης σε σύγκριση με το αντίστοιχο δίμηνο του 2024. Επιπλέον, παρατηρείται αύξηση κρατήσεων στους low season μήνες, γεγονός που οφείλεται και στη διαθεσιμότητα πιο οικονομικών αεροπορικών εισιτηρίων. Η Πάρος φαίνεται να προσαρμόζεται πιο γρήγορα στις νέες ταξιδιωτικές συνήθειες, με τους επισκέπτες να αναζητούν εμπειρίες που δεν «τιμωρούν» την τσέπη τους.
Παρόλα αυτά, το μεγάλο στοίχημα για την Πάρο είναι να μην ακολουθήσει το ίδιο μονοπάτι υπερβολής που κόστισε ακριβά σε Μύκονο και Σαντορίνη. Η συγκρατημένη αισιοδοξία των επαγγελματιών συνοδεύεται από την επίγνωση ότι η σωστή τιμολόγηση και η διατήρηση της αυθεντικότητας θα είναι κρίσιμες για τη διατήρηση της ανταγωνιστικότητας.
Οι ευκαιρίες
Η κοινή συνισταμένη στις περιπτώσεις της Μυκόνου, της Σαντορίνης και –εν δυνάμει– της Πάρου, είναι σαφής: η υπερβολική εμπορευματοποίηση και η αλόγιστη αύξηση των τιμών οδηγούν μακροπρόθεσμα σε απομάκρυνση των τουριστών. Σε μια εποχή όπου η οικονομική αβεβαιότητα και η αναζήτηση του «value for money» κυριαρχούν στις ταξιδιωτικές αποφάσεις, οι προορισμοί που επενδύουν αποκλειστικά στο πολυτελές και ακριβό τουριστικό προϊόν κινδυνεύουν να μείνουν πίσω.
Την ίδια ώρα, άλλα νησιά –όπως η Κρήτη, η Ρόδος, η Ζάκυνθος και η Κέρκυρα– καταγράφουν αύξηση κρατήσεων και επισκεψιμότητας, αποδεικνύοντας ότι η σταθερή ποιότητα υπηρεσιών, η προσβασιμότητα και οι λογικές τιμές αποτελούν τον νέο χρυσό κανόνα.
Η φετινή τουριστική σεζόν, αν και ξεκινάει με προκλήσεις για τα «πρωτοκλασάτα» νησιά των Κυκλάδων, προσφέρει και μια ευκαιρία. Ευκαιρία επαναπροσδιορισμού της τουριστικής στρατηγικής, αναθεώρησης των τιμών και, κυρίως, ανάκτησης της εμπιστοσύνης των ταξιδιωτών που αναζητούν αυθεντικότητα και όχι υπερεκμετάλλευση. Γιατί ο τουρισμός, όπως και κάθε υγιής αγορά, δεν αντέχει μακροπρόθεσμα την απληστία.
