Απαντώντας στις αυξανόμενες πιέσεις των αγροτών και των κρατών-μελών, η Κομισιόν παρουσίασε μια ευρεία δέσμη μεταρρυθμίσεων για την απλοποίηση και αναβάθμιση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ). Το νέο πακέτο περιλαμβάνει 25 νομοθετικές προτάσεις, εστιάζοντας στη μείωση της γραφειοκρατίας, την αύξηση της ανταγωνιστικότητας, την καλύτερη διαχείριση κρίσεων και την ενίσχυση των μικρών γεωργικών εκμεταλλεύσεων. Στον πυρήνα της πρωτοβουλίας βρίσκεται η αύξηση του ετήσιου κατ’ αποκοπή ποσού της άμεσης ενίσχυσης για τους μικροκαλλιεργητές από 1.250 ευρώ σε 2.500 ευρώ, προσφέροντας έτσι μια «ανάσα» σε όσους δραστηριοποιούνται σε μικρής κλίμακας εκμεταλλεύσεις. Παράλληλα, παρέχεται επιδότηση έως 50.000 ευρώ για επενδύσεις, με στόχο την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της συμμόρφωσης με νομικές και περιβαλλοντικές απαιτήσεις.
Η πρόταση εξασφαλίζει αυτόματη ένταξη των πιστοποιημένων βιολογικών εκμεταλλεύσεων στο καθεστώς επιλεξιμότητας, απαλλάσσοντάς τες από την ανάγκη διπλών ελέγχων, ενώ θεσμοθετεί κίνητρα για πρακτικές προστασίας ευαίσθητων οικοσυστημάτων, όπως οι τυρφώνες και οι υγρότοποι. Το καθεστώς αυτό όχι μόνο ενισχύει τους αγρότες που επιλέγουν βιώσιμες πρακτικές, αλλά βελτιώνει και τη συνολική περιβαλλοντική εικόνα της ευρωπαϊκής γεωργίας.
Στο μέτωπο της γραφειοκρατίας, προτείνεται η εισαγωγή του ετήσιου επιτόπιου ελέγχου και η ευρεία χρήση ψηφιακών εργαλείων για την καταγραφή στοιχείων. Οι γεωργοί θα μπορούν να δίνουν τα δεδομένα τους στις αρχές με βάση την αρχή «once only», μειώνοντας την επανάληψη και εξοικονομώντας χρόνο. Παράλληλα, καθιερώνεται η χρήση «one-stop-shop» στην αναφορά δεδομένων από τους παραγωγούς, γεγονός που εκσυγχρονίζει τη διακυβέρνηση.
Σημαντικές είναι και οι προβλέψεις για τη βελτίωση της διαχείρισης κρίσεων. Εισάγονται ευέλικτες πληρωμές σε περιόδους κρίσεων, όπως φυσικές καταστροφές ή ζωονόσοι, με σκοπό την άμεση στήριξη των πληγέντων αγροτών. Επίσης, ενισχύονται τα εργαλεία διαχείρισης κινδύνων, με μεγαλύτερη ευελιξία και καλύτερη προσαρμογή στις ανάγκες κάθε χώρας.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Επιτροπής, η πλήρης εφαρμογή των μέτρων θα μπορούσε να επιφέρει ετήσιες εξοικονομήσεις 1,58 δισ. ευρώ για τους αγρότες και 210 εκατ. ευρώ για τις εθνικές διοικήσεις. Συγκεκριμένα, οι απλουστευμένες διαδικασίες πληρωμής για μικρούς αγρότες αναμένεται να μειώσουν τη γραφειοκρατία κατά 1,46 δισ. ευρώ, η βελτίωση της συμμόρφωσης με περιβαλλοντικά πρότυπα κατά 23 εκατ. ευρώ και η χρήση ψηφιακών εργαλείων κατά 77 εκατ. ευρώ.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ξεκαθαρίζει ότι η επιτυχία αυτής της πρωτοβουλίας θα εξαρτηθεί από τη συνεργασία μεταξύ των εθνικών αρχών, των αγροτών και της ίδιας της Επιτροπής. Η προτεινόμενη δέσμη μέτρων, εναρμονισμένη με την Πυξίδα Ανταγωνιστικότητας της ΕΕ, έχει στόχο να διασφαλίσει ένα πιο βιώσιμο, ανθεκτικό και ανταγωνιστικό μέλλον για τη γεωργία στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η πρόταση βρίσκεται πλέον υπό συζήτηση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, με την τελική έγκριση να αναμένεται εντός του έτους. Εφόσον εφαρμοστεί, η νέα ΚΑΠ θα μπορούσε να σηματοδοτήσει μια ιστορική μεταρρύθμιση προς όφελος χιλιάδων Ευρωπαίων γεωργών.
«Η νέα δέσμη μέτρων δημιουργεί νέες ευκαιρίες για τους γεωργούς. Στόχος μας είναι να παρέμβουμε στον τρέχοντα προγραμματισμό για την επίτευξη συγκεκριμένων αποτελεσμάτων σε σύντομο χρονικό διάστημα. Θέλουμε να άμεση δράση, με αποφασιστικότητα και αποτελεσματικότητα. Ακούμε τις ανάγκες των γεωργών και ανταποκρινόμαστε με στοχευμένο τρόπο στα αιτήματά τους, ώστε να τους προσφέρουμε τις καλύτερες συνθήκες εργασίας, να ενισχύσουμε την ανταγωνιστικότητα του τομέα και να προσφέρουμε στους Ευρωπαίους πολίτες μια σύγχρονη, αποτελεσματική γεωργία με επίκεντρο το προϊόν και όχι τη γραφειοκρατία» ανέφερε ο εκτελεστικός αντιπρόεδρος αρμόδιος για τη συνοχή και τις μεταρρυθμίσεις, Ραφαέλε Φίτο.
«Αυτή η ολοκληρωμένη δέσμη μέτρων για τη στήριξη του γεωργικού τομέα της Ευρώπης αποτελεί σημαντικό βήμα προόδου. Πρέπει να στηρίξουμε τους Ευρωπαίους γεωργούς με απλούστερους και κανόνες καλύτερα προσαρμοσμένους στις ανάγκες τους. Τα μέτρα μας θα συμβάλουν στην εξοικονόμηση σχεδόν 1,6 δισ. ευρώ ετησίως για τους γεωργούς της Ευρώπης, καθιστώντας παράλληλα ευκολότερη την πλοήγηση στους κανόνες και τα μέσα στήριξης. Η μείωση της γραφειοκρατίας θα μετατοπίσει την εστίαση σε αυτό που έχει μεγαλύτερη σημασία – τη γεωργία», σχολίασε με τη σειρά του ο Βάλντις Ντομπρόβσκις, επίτροπος Οικονομίας και Παραγωγικότητας, Εφαρμογής και Απλούστευσης.
Τέλος, ο Κριστόφ Χάνσεν, επίτροπος Γεωργίας και Τροφίμων, τόνισε πως «επαναφέρουμε τον πραγματισμό στην Κοινή Γεωργική Πολιτική. Οι προτάσεις μας σήμερα επιτυγχάνουν μια ισορροπία μεταξύ της ανάγκης να υπάρχει μια πολιτική κατάλληλη για τις επιτόπιες πραγματικότητες, διασφαλίζοντας παράλληλα μια ορισμένη σταθερότητα για όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς στον τομέα της γεωργίας. Η Επιτροπή είναι με την πλευρά των γεωργών και καταβάλλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια για να μειώσουμε τη γραφειοκρατία, ώστε να μπορούν να επικεντρωθούν σε αυτό που κάνουν καλύτερα· παραγωγή τροφίμων για όλους μας, προστατεύοντας παράλληλα τους φυσικούς μας πόρους. Είμαι πεπεισμένος ότι τα μέτρα αυτά θα αποφέρουν απτά αποτελέσματα στην πράξη. Καλώ τους συννομοθέτες να εγκρίνουν την πρόταση αυτή έως το τέλος του έτους, ώστε οι αλλαγές να μπορούν ήδη να φτάσουν στους γεωργούς το 2026».
