Ο ελληνικός τουρισμός συνεχίζει την ανοδική του πορεία, ωστόσο η φετινή ανάλυση του ΙΝΣΕΤΕ για τον εισερχόμενο τουρισμό φέρνει στην επιφάνεια μια ενδιαφέρουσα δυναμική: αρκετές περιφέρειες που έως πρόσφατα βρίσκονταν στο περιθώριο του τουριστικού «χάρτη» καταγράφουν θεαματική άνοδο σε βασικά μεγέθη -επισκέψεις, διανυκτερεύσεις και εισπράξεις- και διεκδικούν με αξιώσεις μεγαλύτερο μερίδιο από την τουριστική πίτα.
Νέες αφίξεις στο προσκήνιο
Η Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου είναι η μεγάλη έκπληξη της χρονιάς. Με αύξηση +40,1% στις επισκέψεις και +50,8% στις διανυκτερεύσεις, η περιοχή όχι μόνο επανέρχεται δυναμικά, αλλά καταγράφει και την υψηλότερη ποσοστιαία άνοδο σε όλες τις περιφέρειες της χώρας. Οι ταξιδιωτικές εισπράξεις ακολούθησαν με εντυπωσιακή αύξηση +32,6%, αναδεικνύοντας το Βόρειο Αιγαίο ως τον πιο ραγδαία ανερχόμενο προορισμό του 2024.
Ανάλογη εικόνα παρουσιάζει και η Ήπειρος, η οποία σημείωσε αύξηση +19,8% στις επισκέψεις και +24,8% στις διανυκτερεύσεις. Παρά το γεγονός ότι η μέση δαπάνη ανά επίσκεψη παραμένει η χαμηλότερη στη χώρα (192€), η Ήπειρος προσελκύει σταθερά ταξιδιώτες με μεγαλύτερη διάρκεια διαμονής (2,6 διανυκτερεύσεις), με σημαντικές ροές από την Αλβανία και τη Γερμανία.
Παραδοσιακοί πρωταγωνιστές με νέα πρόσωπα
Οι Περιφέρειες Αττικής, Νοτίου Αιγαίου, Κρήτης, Κεντρικής Μακεδονίας και Ιονίων Νήσων παραμένουν οι κύριοι «πυλώνες» του τουρισμού, απορροφώντας το 83,3% των συνολικών επισκέψεων και το 89,7% των ταξιδιωτικών εισπράξεων.
Ωστόσο, πίσω από τους αριθμούς αναδύονται ενδιαφέροντα σημεία:
Η Αττική καταγράφει αύξηση +11,4% στις επισκέψεις και +25,5% στις εισπράξεις, επιβεβαιώνοντας τη μετατροπή της Αθήνας σε all-year προορισμό, με ισχυρή παρουσία των ΗΠΑ ως βασικής αγοράς.
Το Νότιο Αιγαίο διατηρεί την πρωτοκαθεδρία σε διανυκτερεύσεις και εισπράξεις, με υψηλή μέση δαπάνη ανά διανυκτέρευση (111€).
Η Κρήτη, αν και παραμένει στην κορυφή όσον αφορά τη δαπάνη ανά επίσκεψη (767€), παρουσιάζει ανησυχητική μείωση -12,1% στις εισπράξεις, δείγμα πιθανών πιέσεων στον τομέα της πολυτελούς φιλοξενίας ή αλλαγών στη διάρκεια διαμονής.
Οι περιφέρειες που αναθερμαίνονται
Η Στερεά Ελλάδα σημειώνει τη δεύτερη μεγαλύτερη ποσοστιαία αύξηση στις εισπράξεις (+32%), ενισχυόμενη κυρίως από τις ΗΠΑ και τη Γαλλία, ενώ καταγράφει αξιοσημείωτη άνοδο και στη δαπάνη ανά διανυκτέρευση (+46%).
Η Ανατολική Μακεδονία και Θράκη εμφανίζει ανοδικές τάσεις τόσο σε επισκέψεις (+12,7%), όσο και σε εισπράξεις (+18,3%), κυρίως χάρη στην τουρκική αγορά, με τη μέση δαπάνη να παρουσιάζει και αυτή αύξηση (+5%).
Η Δυτική Ελλάδα καταγράφει άνοδο +24,2% στις εισπράξεις και +8,9% στις επισκέψεις, γεγονός που αποδίδεται στην αύξηση των ροών από την Αλβανία και τη Γερμανία. Είναι η μόνη περιφέρεια μαζί με την Αττική, τη Στερεά Ελλάδα και την Ανατολική Μακεδονία και Θράκη που εμφανίζει αύξηση στη δαπάνη ανά επίσκεψη.
Οι περιφέρειες που μένουν πίσω
Σε αντίθετο ρεύμα κινείται η Δυτική Μακεδονία, η μοναδική περιφέρεια με μείωση τόσο στις επισκέψεις (-2,2%) όσο και στις διανυκτερεύσεις (-14,5%) και στις εισπράξεις (-6,9%). Η χαμηλή δαπάνη ανά διανυκτέρευση (60€) και ανά επίσκεψη (234€) επιβεβαιώνει την ανάγκη για αναπροσαρμογή του τουριστικού προϊόντος της περιοχής.
Μικρές ή αρνητικές μεταβολές καταγράφονται επίσης σε Θεσσαλία, Ιόνιους Νήσους, Πελοπόννησο και Κεντρική Μακεδονία, με μείωση είτε στις εισπράξεις είτε στις διανυκτερεύσεις. Πρόκειται για Περιφέρειες που, αν και διαθέτουν σημαντικές τουριστικές υποδομές, ενδέχεται να αντιμετωπίζουν ζητήματα διαφοροποίησης ή επανατοποθέτησης στην αγορά.
Οι προκλήσεις της επόμενης μέρας
Η συνολική εικόνα του 2024 είναι ενθαρρυντική, με τον τουρισμό να ενισχύεται σε όλη τη χώρα, αλλά με την ανισοκατανομή να παραμένει έντονη: το 90% των εσόδων παράγεται σε μόλις πέντε περιφέρειες.
Η ανάδειξη νέων «παικτών» όπως το Βόρειο Αιγαίο, η Ήπειρος, η Στερεά Ελλάδα και η Ανατολική Μακεδονία και Θράκη δείχνει ότι υπάρχει έδαφος για τουριστική αποκέντρωση και επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου -δύο στόχοι κρίσιμοι για την επόμενη μέρα του ελληνικού τουριστικού μοντέλου. Στις περιοχές αυτές οι ευκαιρίες για επενδύσεις σε εναλλακτικά projects, αλλά και για προσεκτικό σχεδιασμό της στρατηγικής τουριστικής ανάπτυξης και προβολής, είναι σημαντικές.
Το ερώτημα, πλέον, δεν είναι μόνο «ποιος πάει πού;», αλλά και τι εμπειρία συναντά εκεί. Οι περιφέρειες που επενδύουν στη βιωσιμότητα, την τοπικότητα και την ποιοτική αναβάθμιση δείχνουν πως μπορούν να μετατραπούν από «αναπληρωματικούς» σε βασικούς παίκτες. Το στοίχημα συνεχίζεται.
