Οι διακηρύξεις της Κομισιόν για την ενίσχυση αγροτών και κτηνοτρόφων, δεν περιορίζονται απλά σε έξτρα πληρωμές, μείωση ελέγχων και περιορισμό της γραφειοκρατίας, αλλά στο τραπέζι πέφτει με κρότο και η αγροτεχνολογία, αφού η ορθή και με μέτρο αξιοποίησή της μπορεί να εξοικονομήσει χρόνο και χρήμα σε παραγωγούς και φορείς και να βελτιστοποιήσει την παραγωγή τους. Η ΚΑΠ για παράδειγμα, έχει μακρά ιστορία χρήσης εναέριων φωτογραφιών και δορυφορικών εικόνων για τον έλεγχο των ενισχύσεων, που βασίζονται σε εκτάσεις, ενώ και η τρέχουσα Κοινή Αγροτική Πολιτική (2023-2027) προσφέρει οικονομικά κίνητρα για τεχνολογίες γεωργίας ακριβείας, ώστε να βοηθήσει μικρότερες εκμεταλλεύσεις να αντιμετωπίσουν προκλήσεις όπως το υψηλό κόστος, η έλλειψη ψηφιακών δεξιοτήτων και τα προβλήματα συνδεσιμότητας.
Aπό το Horizon Europe, το κύριο ερευνητικό πρόγραμμα της ΕΕ, με συνολικό προϋπολογισμό 95,5 δισ. ευρώ, τα 9 δισ. έχουν δεσμευτεί για έργα που σχετίζονται με την αγροοικολογία, την υγεία των ζώων και την ψηφιοποίηση της γεωργίας.
Το European Innovation Council (EIC) προσφέρει πάνω από 1,4 δισ. ευρώ το 2025 για την υποστήριξη καινοτόμων τεχνολογιών, με έμφαση στον αγροτικό τομέα. Π.χ, το EIC Pathfinder μοιράζει 262 εκατ. για πρωτοποριακή έρευνα, όπως η ανάπτυξη ανθεκτικών στις κλιματικές αλλαγές καλλιεργειών και βιοκατασκευές φυτικής προέλευσης.
Η ΕΕ προσφέρει επίσης στοχευμένες επιχορηγήσεις μεταξύ 125.000 και 400.000 ευρώ μέσω προτάσεων όπως η IMCAP-2025-INFOME, για την προώθηση της ψηφιοποίησης και της AI στη γεωργία.
Το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (EAFRD) περιλαμβάνει επίσης στοχευμένη χρηματοδότηση, ενισχυμένη με 8,1 δισ. από το Next Generation EU, για την υποστήριξη των ψηφιακών μεταβάσεων στις αγροτικές περιοχές, μέσω επενδύσεων σε AI, ρομποτική και έξυπνες γεωργικές υποδομές.
Η ΕΕ έχει επενδύσει 80 εκατ. ευρώ σε πιλοτικά έργα όπως τα IoF2020, DEMETER, ATLAS και SmartAgriHubs, που στοχεύουν στην ενσωμάτωση ψηφιακών τεχνολογιών στη γεωργία, όπως το Διαδίκτυο των Πραγμάτων και η τεχνητή νοημοσύνη.
Άλλα αξιοσημείωτο έργο είναι το AgriFoodTEF, μια σημαντική ευρωπαϊκή πρωτοβουλία που στοχεύει στην επιτάχυνση της υιοθέτησης τεχνολογιών τεχνητής νοημοσύνης και ρομποτικής στον αγροδιατροφικό τομέα. Ξεκίνησε τον Ιανουάριο του 2023 και έχει διάρκεια πέντε ετών, με προϋπολογισμό 60 εκατ., χρηματοδοτούμενο κατά 50% από το Digital Europe και κατά 50% από τα κράτη-μέλη που συμμετέχουν στο έργο.
Παράλληλα, η πρωτοβουλία AI Factory, γνωστή ως IT4LIA AI Factory, διαθέτει προϋπολογισμό περίπου 430 εκατ., συγχρηματοδοτούμενη από την ΕΕ και την Ιταλία, σε συνεργασία με την Αυστρία και τη Σλοβενία. Το έργο αυτό επικεντρώνεται στην προώθηση της υιοθέτησης AI σε τομείς όπως η γεωργία, τα τρόφιμα και η βιομηχανία, προσφέροντας πόρους, υποστήριξη έργων και προγράμματα κατάρτισης για τη διασύνδεση παρόχων AI με τελικούς χρήστες.
Τα παραδείγματα αξιοποίησης των προγραμμάτων σε πολλές χώρες της ΕΕ είναι ενθαρρυντικά:
Στην Ολλανδία, μια συνεργασία που υποστηρίχθηκε από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης της ΚΑΠ οδήγησε στη δημιουργία του “Andela” WeedBuster, ενός αυτόνομου ρομπότ, που χρησιμοποιεί AI και ηλιακή ενέργεια για να εντοπίζει και να απομακρύνει ζιζάνια, μειώνοντας το κόστος εργασίας των αγροτών περίπου κατά 50%, ενώ υπάρχουν ήδη εμπορικές παραγγελίες.
Στην Ισπανία, το έργο GO_PHYTODRON ανέπτυξε drone για τη βελτίωση της εφαρμογής φυτοφαρμάκων.
Παράλληλα, η Ιταλία εφάρμοσε τεχνολογία γεωργίας μεταβλητής δόσης στην αμπελουργία, επιτρέποντας την εφαρμογή της κατάλληλης ποσότητας λιπάσματος, νερού ή σπόρων σε διαφορετικά σημεία του αμπελιού, αυξάνοντας τις αποδόσεις.
Η Γερμανία λανσάρει αυτόνομα τρακτέρ μέσω του Horizon, ενσωματώνοντάς τα με δορυφορικούς και επίγειους αισθητήρες για βέλτιστη διανομή σπόρων, λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων.
Η ελληνική πραγματικότητα
Στο πλαίσιο της ΚΑΠ, η Ελλάδα «τρέχει» οικολογικά σχήματα, που παρέχουν οικονομικά κίνητρα για την υιοθέτηση τεχνολογιών που συμβάλλουν στη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος, όπως η χρήση αισθητήρων, η γεωργία ακριβείας και η παρακολούθηση μέσω δορυφορικών δεδομένων.
Ελληνικές εταιρείες, όπως η AgroApps έχουν αξιοποιήσει χρηματοδοτήσεις για την ανάπτυξη ψηφιακών λύσεων στη γεωργία, ενσωματώνοντας δορυφορικά δεδομένα και τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης για την υποστήριξη των αγροτών.
Παράλληλα, το Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ) συμμετέχει σε πρωτοβουλίες για την «έξυπνη γεωργία», κυρίως με την αξιοποίηση ρομπότ και AI.
Τον Δεκέμβριο, η ΕΤΕπ ανακοίνωσε χρηματοδότηση ύψους 3 δισ. ευρώ για την επόμενη τριετία, που στοχεύει μεταξύ άλλων στην προώθηση επενδύσεων σε τομείς όπως η υγεία εδάφους, τα ψηφιακά εργαλεία, η διαχείριση των υδάτων και η ανθεκτικότητα στην κλιματική αλλαγή.
Το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ) 2023–2027 αποτελεί βασικό εργαλείο για την ενίσχυση της αγροτεχνολογίας στην Ελλάδα, προσφέροντας χρηματοδοτήσεις για επενδύσεις σε γεωργία ακριβείας, αγροτικά μηχανήματα νέας τεχνολογίας και υποδομές που ενισχύουν την ανταγωνιστικότητα των αγροτικών εκμεταλλεύσεων.
Τέλος, στο πλαίσιο του «Ελλάδα 2.0», έχουν δεσμευτεί πάνω από 1 δισ. για επενδύσεις στον αγροτικό τομέα και την καινοτομία.
Προκλήσεις
Πέρα από τη χρηματοδότηση και τις ατομικές δεξιότητες, υπάρχουν πιο σύνθετες δυσκολίες για την ανάπτυξη και την εφαρμογή της αγροτεχνολογίας. Παράδειγμα, οι μικρές αγροτικές εκμεταλλεύσεις στην ΕΕ, που είναι εξαιρετικά κατακερματισμένες, κάτι που δυσχεραίνει την ανάπτυξη εργαλείων AI και τεχνολογιών ακριβείας.
Άλλοι παράγοντες, είναι ο γερασμένος πληθυσμός στην ύπαιθρο, οι τεχνοφοβικές απόψεις, η αργή υιοθέτηση καινοτομιών, η περιορισμένη ευρυζωνικότητα στις αγροτικές περιοχές και οι ασαφείς κανονισμοί για τα δεδομένα.
Η αγροτεχνολογία είναι ένα όπλο που μπορεί να προσφέρει πολλά, υπό την προϋπόθεση πώς θα αξιοποιηθεί με σύνεση, με στόχο τη διευκόλυνση της ζωής του κόσμου της υπαίθρου και της βελτιστοποίησης της παραγωγής του. Τα πρώτα βήματα έχουν γίνει, ωστόσο απαιτείται ακόμα χρήμα, πείρα, αλλά και η εξασφάλιση της εμπιστοσύνης του αγροτικού κόσμου.
Αναδημοσίευση από την Απογευματινή
