Με ταχύτητες πάνω από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο «τρέχει» η ελληνική οικονομία, αλλά με βαρίδια που δεν επιτρέπουν εφησυχασμό. Η ετήσια έκθεση της Κομισιόν για την Ελλάδα το 2025 αποτυπώνει μια εικόνα δυναμικής ανάπτυξης με εύθραυστες ισορροπίες: υψηλό χρέος, χαμηλές επενδύσεις, ελλείμματα στο εξωτερικό ισοζύγιο και δομικές αδυναμίες στην εργασία, τη στέγαση και την παραγωγικότητα. Παρά τα θετικά στοιχεία, η Επιτροπή καλεί σε συνέχιση των μεταρρυθμίσεων και προειδοποιεί για τους κινδύνους ενόψει των νέων κανόνων του Συμφώνου Σταθερότητας.
Η ανάπτυξη το 2024 έκλεισε στο 2,3%, με τις εκτιμήσεις να προβλέπουν παρόμοιους ρυθμούς μεγέθυνσης για το 2025-2026, κυρίως χάρη στις ιδιωτικές επενδύσεις, τα έσοδα από τον τουρισμό και τα κονδύλια από το Ταμείο Ανάκαμψης. Ωστόσο, η Κομισιόν προειδοποιεί ότι «η διατήρηση των μεταρρυθμίσεων είναι κρίσιμη για τη μακροπρόθεσμη ανθεκτικότητα».
Σύμφωνα με την έκθεση, το δημόσιο χρέος υποχώρησε στο 153,6% του ΑΕΠ που αποτελεί το χαμηλότερο επίπεδο από την κρίση, αλλά παραμένει το υψηλότερο στην ΕΕ. Η βελτίωση οφείλεται κυρίως στην ονομαστική αύξηση του ΑΕΠ και στη δημοσιονομική πειθαρχία, με το 2024 να κλείνει με πλεόνασμα 1,3% του ΑΕΠ σε επίπεδο γενικής κυβέρνησης. Επίσης, παρά την πρόοδο, η εξωτερική θέση της Ελλάδας παραμένει εύθραυστη. Το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών αυξήθηκε στο 6,4% του ΑΕΠ, ενώ υπάρχει ακόμα μεγάλο «κενό» στις επενδύσεις με την Κομισιόν να κρούει τον «κώδωνα κινδύνου» για τον χαμηλό ρυθμό στις εξαγωγικές και την υψηλή εξάρτηση από εισαγωγές.
Η ανεργία υποχώρησε στο 9,5%, αλλά παραμένει από τις υψηλότερες στην Ευρώπη, ειδικά για γυναίκες και νέους. Παράλληλα, πολλοί κλάδοι -όπως ο τουρισμός- εμφανίζουν ελλείψεις προσωπικού, κάτι που αποδίδεται σε χαμηλή κινητικότητα, έλλειψη δεξιοτήτων και ελλιπείς υποδομές φροντίδας.
«Καμπανάκι» Κομισιόν για επενδύσεις και Ταμείο Ανάκαμψης
Οι τιμές των κατοικιών αυξάνονται με ρυθμό 9,3% ετησίως (μέσος όρος 2020-2024), με το συνολικό ράλι να εκτιμάται στο 20%. Αποτέλεσμα τούτου είναι η όξυνση της στεγαστικής κρίσης, κυρίως για νέους και ευάλωτες ομάδες, με τις ενοικιάσεις κατοικιών να ακολουθούν ανοδική πορεία.
Η Ελλάδα παραμένει τελευταία στην ΕΕ στον δείκτη επενδύσεων ως ποσοστό του ΑΕΠ (15,3%), με τη χαμηλή ιδιωτική επενδυτική δραστηριότητα να αποτελεί χρόνιο πρόβλημα. Το Ταμείο Ανάκαμψης προσφέρει σημαντικούς πόρους, αλλά η απορρόφησή τους προχωρά με αργούς ρυθμούς, ενώ μόλις 35% των οροσήμων έχουν επιτευχθεί.
Η Ελλάδα καταγράφει σημαντική πρόοδο στην πράσινη μετάβαση ωστόσο, η εξάρτηση από το φυσικό αέριο και οι υψηλές τιμές ρεύματος πλήττουν την ανταγωνιστικότητα και το διαθέσιμο εισόδημα, καθώς σχεδόν 1 στα 3 νοικοκυριά είχαν ληξιπρόθεσμους λογαριασμούς το 2023. Παράλληλα, η Ελλάδα παραμένει ευάλωτη σε φυσικές καταστροφές, ενώ η προστασία υποδομών και φυσικών πόρων, όπως το νερό, απαιτεί συστηματικό σχεδιασμό και επενδύσεις.
Το 2024, το 66% των πολιτών δήλωσε δυσκολία στην κάλυψη των βασικών τους αναγκών. Η ενεργειακή φτώχεια αφορά σχεδόν 1 στους 5, ενώ η παιδική φτώχεια παραμένει πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Τέλος, οι χαμηλοί μισθοί, η εκτεταμένη επισφαλής εργασία και οι χαμηλές δεξιότητες λειτουργούν ως παγίδες διατήρησης της φτώχειας και περιορισμού της ανάπτυξης.
