Σε κατάσταση αυξημένης επιφυλακής βρίσκεται το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, καθώς η κλιμακούμενη κρίση στη Μέση Ανατολή απειλεί να δοκιμάσει τις αντοχές της ελληνικής οικονομίας. Πάνω στο τραπέζι βρίσκονται σενάρια με αρνητικές επιδράσεις σε τρεις κρίσιμους τομείς, τον πληθωρισμό, τη ναυτιλία και τον τουρισμό, εστίες που, αν ενεργοποιηθούν ταυτόχρονα, κινδυνεύουν να κλονίσουν τη δημοσιονομική ισορροπία και να επιβραδύνουν απότομα την αναπτυξιακή τροχιά της χώρας στο δεύτερο εξάμηνο του έτους, υπονομεύοντας τον στόχο για ρυθμό μεγέθυνσης 2,3% το 2025.
Αναλυτικά:
1.Πληθωρισμός: Ανησυχία για νέο κύμα αυξήσεων
Μολονότι είναι ακόμη νωρίς για να αποτιμηθούν το βάθος και η έκταση των επιπτώσεων στην ελληνική οικονομία, η προοπτική μιας νέας ενεργειακής κρίσης εντείνει τις ανησυχίες για αναζωπύρωση των πληθωριστικών πιέσεων το επόμενο διάστημα. Η Μέση Ανατολή αποτελεί νευραλγική ενεργειακή ζώνη και κάθε σοβαρή αναταραχή στην περιοχή έχει άμεσο αντίκτυπο στις διεθνείς τιμές πετρελαίου και φυσικού αερίου. Αναλυτές εκτιμούν ότι η περαιτέρω κλιμάκωση του πολέμου μπορεί να προκαλέσει νέο κύμα ανατιμήσεων στην ενέργεια, με αλυσιδωτές επιπτώσεις στο κόστος παραγωγής, στις μεταφορές και, τελικά, στις τιμές καταναλωτή, επιβαρύνοντας περαιτέρω τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς. Η ενεργειακή ακρίβεια δεν απειλεί μόνο τα εισοδήματα των νοικοκυριών και τους τζίρους των επιχειρήσεων, αλλά ενισχύει και το αίσθημα ανασφάλειας για την επόμενη μέρα, οδηγώντας σε περιορισμό της κατανάλωσης, που αποτελεί βασική κινητήρια δύναμη της ελληνικής οικονομίας.
Μάλιστα, οι νέες ανησυχίες προκαλούνται σε μια στιγμή που ο πληθωρισμός στην Ελλάδα παρουσίασε νέα επιτάχυνση τον Μάιο, φθάνοντας στο 2,5% από 2% τον Απρίλιο, με τις αυξήσεις να «χτυπούν» κρίσιμους τομείς του οικογενειακού προϋπολογισμού, όπως τρόφιμα, ψωμί, γάλα, φρούτα και καφέ. Το πιο ανησυχητικό είναι οι ανατιμήσεις που καταγράφηκαν στους λογαριασμούς ρεύματος, οι οποίοι τον συγκεκριμένο μήνα ήταν «φουσκωμένοι» κατά 18%. Την ίδια στιγμή, οι επιβαρύνσεις στο φυσικό αέριο έφθασαν το 11,1% σε μια περίοδο όπου και τα ενοίκια κινούνται σταθερά ανοδικά (+10,9%), ενώ οι μισθοί αυξάνονται με πιο συγκρατημένο ρυθμό.
2. Ναυτιλία: Επικίνδυνη ζώνη τα Στενά του Ορμούζ
Η ελληνική ναυτιλία, ένας από τους πιο δυναμικούς και στρατηγικούς τομείς της οικονομίας, παρακολουθεί με ανησυχία τις εξελίξεις στα Στενά του Ορμούζ, σημείο-κλειδί για τη μεταφορά του 20% του παγκόσμιου πετρελαίου. Η οποιαδήποτε εμπλοκή ή στρατιωτική παρουσία στην περιοχή δημιουργεί σοβαρούς κινδύνους για τη ροή των θαλάσσιων μεταφορών και αυξάνει κατακόρυφα τα ασφάλιστρα κινδύνου. Ήδη ναυτιλιακές εταιρείες επανεξετάζουν δρομολόγια, κόστη ασφαλείας και ασφαλιστικές καλύψεις. Εάν η ένταση παραταθεί ή επεκταθεί, το κόστος μεταφορών αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά, επηρεάζοντας και την εφοδιαστική αλυσίδα στην Ευρώπη. Για την Ελλάδα αυτό μεταφράζεται σε αυξημένες τιμές εισαγόμενων προϊόντων, πιθανές καθυστερήσεις παραδόσεων και αναταράξεις στις εξαγωγές.
3. Τουρισμός: Οι πρώτες ακυρώσεις από την ισραηλινή αγορά
Σοβαρό πλήγμα ενδέχεται να δεχθεί και ο ελληνικός τουρισμός, καθώς η ισραηλινή αγορά -αν και μικρότερη σε απόλυτους αριθμούς σε σχέση με άλλες χώρες- έχει εξελιχθεί σε ανερχόμενο παίκτη τα τελευταία χρόνια. Για τη θερινή περίοδο 2025 είχαν προγραμματιστεί πάνω από 1 εκατ. αεροπορικές θέσεις από το Ισραήλ προς τη χώρα μας, αυξημένες κατά 41% σε σύγκριση με το 2024. Ωστόσο, η κλιμάκωση της στρατιωτικής σύγκρουσης έχει ήδη οδηγήσει σε ακυρώσεις κρατήσεων και αλλαγές προορισμού, είτε λόγω κυβερνητικών περιορισμών, είτε λόγω ανησυχιών των ίδιων των ταξιδιωτών. Οι τουριστικοί πράκτορες εκφράζουν φόβους για περαιτέρω επιδείνωση εάν η κρίση συνεχιστεί, γεγονός που θα πλήξει άμεσα προορισμούς με υψηλή προσέλευση Ισραηλινών, όπως η Ρόδος, η Κρήτη και η Αθήνα. Ο τουρισμός, που συμβάλλει σχεδόν κατά 25% στο ΑΕΠ, παραμένει εξαιρετικά ευαίσθητος σε εξωτερικούς κραδασμούς. Εάν η σύρραξη συνεχιστεί ή επεκταθεί, η απώλεια εισερχόμενου τουρισμού από την ευρύτερη περιοχή ενδέχεται να οδηγήσει σε μείωση εσόδων και σε περιορισμό της συμβολής του κλάδου στην αναπτυξιακή δυναμική της οικονομίας.
