Πρωτογενές πλεόνασμα μαμούθ πάνω από 10 δισ. και φέτος

Η υπεραπόδοση των φορολογικών εσόδων και η ταχύτερη είσπραξη φόρων φέρνουν τον κρατικό κορβανά σε νέα πιο ισχυρή πλεονασματική τροχιά

Η ελληνική σημαία με φόντο την Ακρόπολη © Eurokinissi

Σε νέο πρωτογενές πλεόνασμα ρεκόρ άνω των 10 δισ. ευρώ οδεύει και ο φετινός προϋπολογισμός, σχεδόν διπλάσιο από αρχικό στόχο των 5,967 δισ. ευρώ ή 2,4% του ΑΕΠ, που είχε τεθεί στην εισηγητική έκθεση. Η υπεραπόδοση των φορολογικών εσόδων και η ταχύτερη είσπραξη φόρων φέρνουν τον κρατικό κορβανά σε νέα πιο ισχυρή πλεονασματική τροχιά με το στίγμα να δίνει η πορεία εκτέλεσης στο πεντάμηνο.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών το πρωτογενές πλεόνασμα στο τέλος Μαΐου διαμορφώθηκε στα 5,343 δισ. ευρώ, υπερτετραπλάσιο του στόχου που είχε τεθεί για 1,055 δισ. ευρώ. Το αντίστοιχο αποτέλεσμα την ίδια περίοδο του 2024 ήταν 3,197 δισ. ευρώ, γεγονός που επιβεβαιώνει την ισχυρή βελτίωση των δημοσιονομικών μεγεθών το 2025. Ακόμη πιο εντυπωσιακή είναι η εικόνα στο συνολικό ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού, το οποίο παρουσίασε πλεόνασμα 1,875 δισ. ευρώ, αντί για έλλειμμα 2,475 δισ. ευρώ. Καθοριστικό ρόλο έπαιξαν τα φορολογικά έσοδα, τα οποία διαμορφώθηκαν στα 26,954 δισ. ευρώ, ξεπερνώντας τον στόχο κατά 1,677 δισ. ευρώ ή 6,6%.

Η πρόωρη έναρξη της διαδικασίας υποβολής φορολογικών δηλώσεων, από τα μέσα Μαρτίου, έδωσε σημαντική ώθηση στις εισπράξεις. Μόνο από τον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων μπήκαν 665 εκατ. ευρώ νωρίτερα στα κρατικά ταμεία, ενισχύοντας τη ρευστότητα του Δημοσίου. Συνολικά, τα έσοδα από τον φόρο εισοδήματος διαμορφώθηκαν στα 9,167 δισ. ευρώ, ξεπερνώντας τον στόχο κατά 967 εκατ. ευρώ. Από αυτά, ο φόρος εισοδήματος φυσικών προσώπων αυξήθηκε κατά 817 εκατ. ευρώ, ενώ και οι λοιποί φόροι εισοδήματος παρουσίασαν άνοδο κατά 221 εκατ. ευρώ.

Τα στοιχεία δεν πέρασαν απαρατήρητα από την Κομισιόν, η οποία στις εαρινές της προβλέψεις τοποθετεί το πρωτογενές πλεόνασμα για το 2025 στο 3,8% του ΑΕΠ, επίπεδο αισθητά υψηλότερο όχι μόνο από τις αρχικές προβλέψεις, αλλά και από τις επικαιροποιημένες εκτιμήσεις των ελληνικών αρχών που τοποθετούσαν τον πήχη στο 3,2%. Για το 2026, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπει περαιτέρω άνοδο του πρωτογενούς πλεονάσματος στο 4% του ΑΕΠ, προεξοφλώντας συνέχιση της δυναμικής υπεραπόδοσης.

Η υπεραπόδοση των εσόδων δημιουργεί πρόσθετο δημοσιονομικό χώρο, ο οποίος εξυπηρετεί τα σχέδια της κυβέρνησης για στοχευμένες φοροελαφρύνσεις στη μεσαία τάξη. Ωστόσο, όπως αναφέρουν πηγές του οικονομικού επιτελείου, το «πακέτο» των μέτρων που θα ανακοινώσει ο πρωθυπουργός στη ΔΕΘ δεν θα ξεπερνά το 1,5 δισ. ευρώ. Το ύψος αυτό θεωρείται δημοσιονομικά ασφαλές, προκειμένου να μην τεθεί σε κίνδυνο η πορεία των πρωτογενών πλεονασμάτων και η αξιοπιστία της χώρας στις αγορές.

Η διατήρηση υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων ενισχύει επίσης τη στρατηγική της κυβέρνησης για τη μείωση του χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ και προσφέρει καλύτερη διαπραγματευτική θέση στις μελλοντικές διαπραγματεύσεις για το δημοσιονομικό πλαίσιο της περιόδου 2026 – 2029 με στόχο την εξασφάλισης μεγαλύτερης ευελιξίας για τη στήριξη επενδυτικών και κοινωνικών πολιτικών, χωρίς να τίθεται σε κίνδυνο η πορεία δημοσιονομικής εξυγίανσης.

Σε κάθε περίπτωση, εφόσον δεν υπάρξουν ανατροπές στους ρυθμούς ανάπτυξης και στις εξωτερικές συνθήκες, όλα δείχνουν ότι ο προϋπολογισμός του 2025 θα κλείσει με πρωτογενές πλεόνασμα «μαμούθ» άνω των 10 δισ. ευρώ, προσεγγίζοντας ακόμη και το περσινό ρεκόρ των 11,4 δισ. ευρώ. Ένα αποτέλεσμα που εδραιώνει τη θέση της χώρας ως παράγοντα σταθερότητας εντός της ΕΕ και δημιουργεί προϋποθέσεις για στοχευμένες παρεμβάσεις σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις από το 2026 και μετά, όταν δηλαδή η χώρα θα μπει σε τροχιά εκλογών.